Toelichting aanvragen Projectsubsidies voor literaire vertalingen

Benodigde informatie bij het indienen van een aanvraag:

• Modelcontract of intentieverklaring (als u in afwachting bent van het vertaalcontract).
• Meest recente definitieve aanslag inkomstenbelasting.
• Motivering van het vertaalproject.
• Bij een toeslagverzoek: een toelichting op de moeilijkheden en/of de editiewerkzaamheden.
• Bij een eerste aanvraag: Modelcontract van eerdere literaire vertaling.

N.B. Na het digitaal indienen van uw aanvraag verwachten wij de volgende bijlage(n) per post:

• Twee exemplaren van de brontekst in boekvorm.
• Bij een eerste aanvraag: twee exemplaren van de eerdere vertaling in boekvorm + twee kopieën van een representatief fragment van 20 pagina’s uit de bijbehorende brontekst.

Aanvraagformulier

Verdere informatie

Omvang van het vertaalproject

Geef de omvang van het vertaalproject aan conform het contract, bij proza in woorden, bij poëzie in regels en/of gedichten. Bij de subsidieverlening wordt uitgegaan van de omvang zoals vermeld in het contract. Ook in geval van een schatting van de woordentelling is het niet mogelijk het subsidiebedrag achteraf bij te stellen. Het uitgangspunt bij de vaststelling van het vertaalhonorarium conform het modelcontract voor literaire vertalingen is over het algemeen het aantal woorden in de brontaal. Deze werkwijze stuit echter op problemen wanneer het gaat om talen die qua vorm sterk afwijken van het Nederlands, bijvoorbeeld talen die worden geschreven in karakters (Chinees, Japans) of agglutinerende talen (Hongaars, Turks). Het is gebruikelijk dat bij agglutinerende en exotische talen het woordental in het contract wordt bepaald op grond van de omvang van de in het Nederlands vertaalde tekst en niet volgens het aantal woorden van de brontekst. Houdt u daar bij de opstelling van het contract rekening mee. De Auteursbond kan u algemene richtlijnen verstrekken voor de percentuele toeslag bij verschillende talen.

Contract

U dient een ondertekend exemplaar van het afgesloten vertaalcontract mee te zenden. Indien nog geen contract is afgesloten kunt u voorlopig volstaan met een intentieverklaring van de uitgever waarin een Modelcontract in het vooruitzicht wordt gesteld. Daarbij dient de omvang en de inleverdatum van de vertaling te worden vermeld in de intentieverklaring. Het vertaalcontract moet uiterlijk voorafgaand aan het subsidiebesluit in het bezit zijn van het fonds.

In bijzondere gevallen kan voor een omvangrijke poëzievertaling een afwijkend contract worden afgesloten. Het moet wel om poëzieprojecten gaan waarbij het volgen van het minimumtarief per regel (of gedicht) exploitatie van de uitgave onmogelijk maakt en waarbij de uitgever geen andere subsidiemogelijkheden (zoals productiesubsidies van buitenlandse organisaties) voor de uitgave heeft. Neemt u contact op met een van de beleidsmedewerkers over de minimale honoreringseisen waaraan een dergelijk contract dient te voldoen. Let wel, bij een afwijkend honorarium van de uitgever geldt ook voor de subsidie van het Letterenfonds een ander tarief.

Tijdschema project

Geef aan in welke periode u aan de vertaling werkt. Geef daarbij zo exact mogelijk aan hoeveel maanden u fulltime gerekend aan de vertaling werkt. Gaat het om een meerjarenproject? Geef dan de tijd aan die u in dit jaar én in daaropvolgende jaren aan de vertaling denkt te besteden.

Co-vertaling

Licht de wijze van samenwerking toe. Alleen aanvragers die volgens een gezamenlijk gekozen methode werken kunnen voor een coproductie subsidie aanvragen. Tevens speelt de tijd die geïnvesteerd wordt een rol. Juist bij een vertaling van een duo moet er, om een kwalitatief goede vertaling tot stand te brengen, voldoende ruimte zijn voor overleg over vertaalkeuzes en een gezamenlijke redactie van de vertaling. Ook op dit aspect wordt de aanvraag beoordeeld.

Hervertaling

Licht, naast de editie van de brontekst, de meerwaarde van de nieuwe vertaling toe. Het is daarbij niet zozeer relevant om de eerdere vertaling(en) te bekritiseren, als wel om inzicht te geven in uw visie op het te vertalen werk door uw eigen vertaalaanpak toe te lichten. De adviescommissie beoordeelt de wenselijkheid van een nieuwe vertaling, waarbij zij onder meer rekening houdt met de beschikbaarheid en de leeftijd van de eerdere vertaling(en) en de kwaliteit ervan. Over ieder voorstel voor een hervertaling wordt op grond van genoemde criteria apart geadviseerd en besloten, ook als de vertaling deel uitmaakt van een reeks.

Motivering van de aanvraag

Gezien de grote hoeveelheid projecten die de adviescommissie onder ogen krijgt, is het belangrijk om de auteur kort te introduceren en inzicht te geven in de literaire kwaliteiten van het werk (max. 1000 woorden). Ga daarbij in op de verteltechnische en stilistische kenmerken van de tekst in samenhang met de idee of thematiek van het boek. De inhoud of de plotlijn hoeft niet te worden naverteld. Het is evident dat werk van minder bekende schrijvers meer toelichting behoeft dan klassieke titels.

In het geval van een aanvraag voor non-fictie wordt u verzocht om het literaire karakter of culturele belang van de tekst te omschrijven. Non-fictie komt in beginsel voor subsidie in aanmerking als er sprake is van literaire kenmerken. Hierbij valt te denken aan de inzet van literaire middelen bij de behandeling van het onderwerp, zeggings- en overtuigingskracht (het gebruik van retorische procedés), de persoonlijke betrokkenheid of visie van de auteur, oorspronkelijkheid van de invalshoek en thematiek, inventiviteit en opbouw (structuur). Daarnaast is er ruimte voor cultuurhistorisch of filosofisch belangwekkende, en cultuurpolitiek of maatschappelijk belangrijke werken. De kwaliteit van de brontekst in relatie tot het bestaande Nederlandse aanbod is daarbij leidend. Teksten met een al te specialistisch, educatief of informatief karakter zoals studies, naslag- c.q. overzichtswerken vallen buiten de regeling.

Toeslag moeilijkheidsgraad, editiewerkzaamheden voor- of nawoord

Indien u de moeilijkheidsgraad van de vertaling hoog of zeer hoog acht is het mogelijk om een toeslag op de basissubsidie aan te vragen. In dat geval dient u een vertaald fragment plus het bijbehorende fragment uit de brontekst toe te voegen (samen 1 à 2 blz.), aangevuld met een toelichting op de gemaakte vertaalkeuzes en de problemen die hierbij spelen. Het verdient de voorkeur om voorbeelden van moeilijkheden in het vertaalde fragment te markeren en te voorzien van annotaties.

Maak eventueel gebruik van de volgende checklist:

• Vergt de zinsbouw veel inventiviteit van de vertaler?
• Bevat de tekst lastig vertaalbare kernbegrippen?
• Is er in de tekst sprake van veel verschillende genres?
• Bevat de tekst grote of subtiele registerverschillen, dialect of zelfbedachte taal?
• Wordt er veel met klankeffecten gespeeld?
• Bevat de tekst realia of verwijzingen die extra research of een inventieve omzetting vereisen?

Het omgaan met veel van de bovenstaande tekstkenmerken is inherent aan literair vertalen en maakt een vertaling (binnen deze regeling) niet per definitie bovengemiddeld moeilijk. Bij het bepalen van de moeilijkheidsgraad kijkt de adviescommissie ook naar de frequentie, complexiteit en diversiteit van de vertaalproblemen, en houdt zij rekening met taalkundige verschillen en de afstand tussen bron- en doelcultuur.

Omdat het lastig kan zijn om bij aanvang van de vertaalwerkzaamheden een inschatting te maken van de moeilijkheidsgraad krijgt u tot zes weken na de sluitingsdatum van de ronde de tijd om de toeslag alsnog aan te vragen of te motiveren.

Bij het samenstellen van een bloemlezing of bij het bezorgen van een (oudere) tekst in vertaling kan een toeslag worden verstrekt voor de extra tijdsinvestering die hiermee gepaard gaat. Hiertoe dient u aan te geven welke vorm de editiewerkzaamheden aannemen. Indien sprake is van een selectie dient u uw keuze toe te lichten en te beschrijven hoe u hierbij te werk gaat. Indien sprake is van annotaties is het van belang om aan te geven of u bestaande noten overneemt, gedeeltelijk aanpast dan wel zelf toevoegt. Geef daarnaast een indicatie van de extra tijd die ermee gemoeid is, in relatie tot het eigenlijke vertaalwerk.

In het geval u een voor- of nawoord schrijft bij de vertaling waarvoor u aanvraagt, kunt u een aanvullend subsidiebedrag ontvangen als de uitgever hiervoor een extra honorarium beschikbaar stelt. U komt alleen in aanmerking voor de toeslag als dit honorarium in het vertaalcontract is opgenomen.

In te sturen exemplaren brontekst

Van de te vertalen brontekst dient u twee exemplaren in boekvorm op te sturen naar het Letterenfonds. Wanneer het een klassieke tekst betreft, of een nieuw boek van een auteur van wie al meerdere keren werk in vertaling is ondersteund met een subsidie van het Letterenfonds, volstaat het om één exemplaar van het boek op te sturen. Betreft het een typoscript omdat het boek nog niet is verschenen in de brontaal, zorg er dan voor dat de exemplaren ingebonden worden verstuurd.

Wanneer u vragen heeft, kunt u altijd contact opnemen met een van de beleidsmedewerkers:

Petra Schoenmaker
(Duits, Scandinavische talen en Spaans)
p.schoenmaker@letterenfonds.nl

Anne Swarttouw
(Engels)
a.swarttouw@letterenfonds.nl

Camilla Pargentino
(Frans, Italiaans, Slavische en overige talen)
C.Pargentino@letterenfonds.nl

Lisa Thunnissen
l.thunnissen@letterenfonds.nl