Leipziger Buchmesse
27 februari 2024
Nog drie weken en dan begint de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland die jaarlijks rond de 270.000 bezoekers trekt. Onder het motto Alles außer flach (‘alles behalve vlak’) staan dit jaar Nederland en Vlaanderen als gastland centraal. Met meer dan 40 auteurs uit diverse literaire genres laten Nederland en Vlaanderen belangrijke hedendaagse literaire stemmen zien. Op 20 maart opent Mark Rutte de beurs in het concertgebouw van Leipzig, samen met zijn Vlaamse collega minister-president Jan Jambon en Bondskanselier Olaf Scholz.
Als de wereld verandert, verandert ook de literatuur en daarmee biedt de Leipziger Buchmesse — acht jaar na het succesvolle gastlandschap op de Frankfurter Buchmesse — de mogelijkheid nieuwe Nederlandstalige stemmen in Duitsland te introduceren. Thema’s als klimaatcrisis, oorlog, genderongelijkheid, de nawerking van slavernij en kolonialisme spelen als vanzelfsprekend een rol in de actuele Nederlandse en Vlaamse literatuur. Persoonlijk engagement is kenmerkend voor het werk van de nieuwe generatie auteurs. In Alles außer flach laten het Nederlands Letterenfonds en Literatuur Vlaanderen — samen met curatoren Margot Dijkgraaf en Bettina Baltschev — zien wat de huidige Nederlandstalige literatuur te bieden heeft.
Op allesausserflach.de zijn alle optredens en voorstellingen in het kader van het gastlandschap te vinden.
Duitsland belangrijkste exportland Nederlandse literatuur
Nederlandstalige literatuur doet het goed bij onze oosterburen. Uitgevers volgen er met de grootste interesse onze boekenmarkt en Duitsland is met zijn bevolking van ruim 80 miljoen mensen voor Nederlandse literatuur nog altijd de springplank naar de rest van de wereld. Het gastlandschap in Frankfurt zorgde in 2016 voor een nieuwe impuls voor de hele Nederlandstalige boekensector, door de groei van het aantal vertalingen in het Duits én nadien in veel andere talen.
De afgelopen twee jaar verschenen er meer dan 200 Nederlandstalige literaire vertalingen in het Duits en tientallen titels worden de komende maanden nog verwacht. Duits is daarmee met afstand de populairste taal voor vertaalde Nederlandstalige literatuur. Connie Palmen, Cees Nooteboom en Annie M.G. Schmidt hebben al jaren een sterrenstatus. Momenteel zijn onder anderen de boeken van Mathijs Deen, Ilja Leonard Pfeijffer en Lisa Weeda populair. Naast ook de kinder- en jeugdliteratuur van onder anderen Mies van Hout, Edward van de Vendel en Anna Woltz.
Meer dan 100 optredens van Nederlandse auteurs
Namens Nederland opent staatssecretaris Cultuur en Media Fleur Gräper op 21 maart de Nederlandstalige stand op de boekenbeurs. Maar niet alleen de beurs, de hele stad Leipzig staat vier dagen lang in het teken van literatuur. Onder de noemer ‘Leipzig Liest’ vinden er ruim 2.500 evenementen plaats, verspreid over 300 podia in de stad. De Nederlandse delegatie verzorgt meer dan 100 optredens, vier tentoonstellingen en drie digitale literatuurinstallaties. Jonge auteurs als Raoul de Jong, Gijs Wilbrink, Mariken Heitman, Lize Spit, Charlotte Van den Broeck, Lisa Weeda en Radna Fabias maken hun opwachting, naast in Duitsland gevestigde namen als Connie Palmen, Anna Enquist, Stefan Hertmans en Gerbrand Bakker.
Ook is er aandacht voor de kunst van het vertalen, een onmisbare schakel in de internationale literaire keten. Zo wordt de Else Otten-vertaalprijs tijdens de beurs uitgereikt aan vertalers Nederlands-Duits Simone Schroth en Christina Siever voor de vertaling van de verzamelde dagboeken en brieven van Etty Hillesum.
Toekenningen projectsubsidies voor een derde literair werk
Tien schrijvers ontvangen dit jaar subsidie voor het schrijven van een derde literair werk via de regeling Projectsubsidies voor publicaties. De verleende beurzen variëren van € 11.000 tot € 33.000.
Nieuwe aanvraagronde Makers buiten het boek
Het Nederlands Letterenfonds wil de kwaliteit en diversiteit van nieuwe literatuur in het Nederlands, Fries en Papiaments stimuleren. Daarom kun je als maker ook subsidie aanvragen voor nieuwe literatuur buiten het boek: van performance tot podcast en van spoken word tot virtual reality.
Veertien subsidies voor debutanten
Veertien onlangs gedebuteerde schrijvers van proza, non-fictie, poëzie en jeugdliteratuur ontvangen dit jaar een projectsubsidie van € 11.000 van het Letterenfonds om te werken aan hun tweede boek. Zij werden geselecteerd uit een groep van 34 aanvragers.
In Memoriam: Tonke Dragt
Jeugdboekenschrijver en illustrator Tonke Dragt is afgelopen vrijdag op 93-jarige leeftijd overleden in haar woonplaats Den Haag. Dit maakte haar uitgever Leopold bekend. Met haar dood verliest de Nederlandse jeugdliteratuur een van haar belangrijkste stemmen.