Leipziger Buchmesse
27 februari 2024
Nog drie weken en dan begint de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland die jaarlijks rond de 270.000 bezoekers trekt. Onder het motto Alles außer flach (‘alles behalve vlak’) staan dit jaar Nederland en Vlaanderen als gastland centraal. Met meer dan 40 auteurs uit diverse literaire genres laten Nederland en Vlaanderen belangrijke hedendaagse literaire stemmen zien. Op 20 maart opent Mark Rutte de beurs in het concertgebouw van Leipzig, samen met zijn Vlaamse collega minister-president Jan Jambon en Bondskanselier Olaf Scholz.
Als de wereld verandert, verandert ook de literatuur en daarmee biedt de Leipziger Buchmesse — acht jaar na het succesvolle gastlandschap op de Frankfurter Buchmesse — de mogelijkheid nieuwe Nederlandstalige stemmen in Duitsland te introduceren. Thema’s als klimaatcrisis, oorlog, genderongelijkheid, de nawerking van slavernij en kolonialisme spelen als vanzelfsprekend een rol in de actuele Nederlandse en Vlaamse literatuur. Persoonlijk engagement is kenmerkend voor het werk van de nieuwe generatie auteurs. In Alles außer flach laten het Nederlands Letterenfonds en Literatuur Vlaanderen — samen met curatoren Margot Dijkgraaf en Bettina Baltschev — zien wat de huidige Nederlandstalige literatuur te bieden heeft.
Op allesausserflach.de zijn alle optredens en voorstellingen in het kader van het gastlandschap te vinden.
Duitsland belangrijkste exportland Nederlandse literatuur
Nederlandstalige literatuur doet het goed bij onze oosterburen. Uitgevers volgen er met de grootste interesse onze boekenmarkt en Duitsland is met zijn bevolking van ruim 80 miljoen mensen voor Nederlandse literatuur nog altijd de springplank naar de rest van de wereld. Het gastlandschap in Frankfurt zorgde in 2016 voor een nieuwe impuls voor de hele Nederlandstalige boekensector, door de groei van het aantal vertalingen in het Duits én nadien in veel andere talen.
De afgelopen twee jaar verschenen er meer dan 200 Nederlandstalige literaire vertalingen in het Duits en tientallen titels worden de komende maanden nog verwacht. Duits is daarmee met afstand de populairste taal voor vertaalde Nederlandstalige literatuur. Connie Palmen, Cees Nooteboom en Annie M.G. Schmidt hebben al jaren een sterrenstatus. Momenteel zijn onder anderen de boeken van Mathijs Deen, Ilja Leonard Pfeijffer en Lisa Weeda populair. Naast ook de kinder- en jeugdliteratuur van onder anderen Mies van Hout, Edward van de Vendel en Anna Woltz.
Meer dan 100 optredens van Nederlandse auteurs
Namens Nederland opent staatssecretaris Cultuur en Media Fleur Gräper op 21 maart de Nederlandstalige stand op de boekenbeurs. Maar niet alleen de beurs, de hele stad Leipzig staat vier dagen lang in het teken van literatuur. Onder de noemer ‘Leipzig Liest’ vinden er ruim 2.500 evenementen plaats, verspreid over 300 podia in de stad. De Nederlandse delegatie verzorgt meer dan 100 optredens, vier tentoonstellingen en drie digitale literatuurinstallaties. Jonge auteurs als Raoul de Jong, Gijs Wilbrink, Mariken Heitman, Lize Spit, Charlotte Van den Broeck, Lisa Weeda en Radna Fabias maken hun opwachting, naast in Duitsland gevestigde namen als Connie Palmen, Anna Enquist, Stefan Hertmans en Gerbrand Bakker.
Ook is er aandacht voor de kunst van het vertalen, een onmisbare schakel in de internationale literaire keten. Zo wordt de Else Otten-vertaalprijs tijdens de beurs uitgereikt aan vertalers Nederlands-Duits Simone Schroth en Christina Siever voor de vertaling van de verzamelde dagboeken en brieven van Etty Hillesum.
Letterenfonds en GAU samen in de bres voor Nederlandse aanwezigheid op boekenbeurzen
De aanwezigheid van Nederlandse uitgeverijen op de grote beurzen van Frankfurt en Bologna staat onder druk. In een krimpende markt en met kostbare huurprijzen per vierkante meter wordt het steeds lastiger om een stand te huren en medewerkers af te vaardigen. Vooral kleine uitgeverijen zeggen de kosten voor een stand steeds moeilijker te kunnen dragen. Om te zorgen dat de Nederlandse literatuur zich in de volle breedte kan blijven presenteren slaan het Nederlands Letterenfonds en de GAU de handen ineen om de aanwezigheid van uitgevers op de beurzen in Frankfurt en Bologna te stimuleren.
Open Oproep: NIAS 2025-2026
Het Nederlands Letterenfonds en het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) nodigen uitgevers en anderen uit om voordrachten te doen voor de positie van writer in residence aan het NIAS in Amsterdam in het academisch jaar 2025-2026. Het betreft een prestigieuze positie voor een Nederlandstalige schrijver die werkt aan een project dat concreet baat heeft bij de academische setting van het NIAS. Voordrachten kunnen tot maandag 17 maart 2025 worden ingediend.
Vondel Translation Prize 2024 naar Kristen Gehrman
De Vondel Translation Prize 2024 wordt toegekend aan Kristen Gehrman voor The History of My Sexuality (Granta), haar Engelse vertaling van De geschiedenis van mijn seksualiteit van Tobi Lakmaker (Das Mag). ‘Kristen Gehrman is er met verve en onweerstaanbaar komische timing in geslaagd Lakmakers vrijpostige vertelstem tot leven te wekken’, aldus de jury.
‘Elk woord dat je vertaalt helpt je verder’
Voor Mattho Mandersloot, literair vertaler uit het Koreaans, is de liefde voor taal er altijd al geweest. Inmiddels kan hij het werk van Nobelprijswinnaar Han Kang en bestsellerauteurs Cho Nam-joo en Sang Young Park tot zijn vertalersoeuvre rekenen. Veel van Mattho’s vertalingen kwamen tot stand met steun van het Letterenfonds. ‘Dankzij de werkbeurzen kon ik van vertalen mijn beroep maken.’