Schrijversverblijven
Letterkundigen, Vertalers, Schrijvers
Er is een groot aantal mogelijkheden voor auteurs en vertalers om gedurende enige tijd de eigen werkplek te verruilen voor een andere werkomgeving in binnen- of buitenland. Deze residenties dienen uiteenlopende doelen. Nederlandse auteurs en vertalers wordt de mogelijkheid geboden om zich te begeven in een anderstalige literaire omgeving, een internationaal netwerk op te bouwen, onderwijs aan studenten te verzorgen en het eigen werk in het buitenland te promoten.
Andersom wordt aan bijzondere gastschrijvers uit het buitenland de kans geboden om in Nederland onderzoek te doen en een blijvende band met ons land op te bouwen. Sommige residenties zijn sterk aan het auteursbeleid gelieerd, met veel ruimte voor de schepping van nieuw werk, andere hebben een nauwe samenhang met het vertaal- en promotiebeleid en concentreren zich op de zichtbaarheid van vertaalde literatuur en op deskundigheidsbevordering.
Amsterdam Vluchtstad
In de voormalige woning van de familie van Anne Frank aan het Merwedeplein biedt het fonds jaarlijks een schrijver onderdak, die in eigen land in de uitoefening van zijn schrijverschap wordt belemmerd, in het kader van ‘Amsterdam Vluchtstad’. Meer informatie vindt u op deze pagina.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Op uitnodiging | Geen | Eva Prakken [email protected] |
Amsterdam Schrijversresidentie
In centrum Amsterdam op het Spui bevindt zich de Amsterdamse Schrijversresidentie. Op deze plek worden sinds 2006 buitenlandse auteurs uitgenodigd om tijdelijk te wonen en te werken. Boven boekhandel Athenaeum, tegenover schrijverscafé De Zwart en academisch-cultureel centrum SPUI25, en met een wekelijkse boekenmarkt op het plein, bevinden bewoners van de residentie zich hier in het literaire hart van de stad.
Tientallen schrijvers, uit de hele wereld, hebben zich tijdens hun verblijf laten inspireren op en door deze plek. Voorbeelden hiervan zijn Een weeffout in onze sterren van de Amerikaanse schrijver John Green en de roman 30 nachten in Amsterdam van de Zuid-Afrikaanse auteur Etienne van Heerden.
De schrijversresidentie wordt mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds. Meer informatie vindt u op de Engelstalige pagina over de residentie.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Op aanvraag | Geen | Eva Prakken [email protected] |
Jan Van Eyck Academie (Maastricht)
Ieder jaar biedt de internationale Jan van Eyck Academie in Maastricht residentieruimte aan twee talentvolle auteurs. Zij kunnen drie maanden in de residentie verblijven. Schrijvers in alle literaire genres zijn welkom; wel gaat de voorkeur uit naar mensen die werken aan een tweede of derde boek. Belangstellenden kunnen een werkplan/onderzoeksvoorstel indienen bij het Nederlands Letterenfonds. Het voorstel moet passend zijn bij de multidisciplinaire werkomgeving van de Jan van Eyck Academie. Vanaf najaar 2023 wordt de residentieperiode aan de Jan van Eyck verlengd naar een half jaar (november 2023 t/m april 2024). Aanmeldingen voor deze residentieplek kunnen tot vrijdag 24 januari 2023 worden ingediend.
Eerder verbleven de volgende schrijvers aan de Jan van Eyck: Niña Weijers, Maartje Wortel, Wytske Versteeg, Rosan Hollak, Bregje Hofstede, Joost de Vries, Roos van Rijswijk, Basje Boer, Sytske van Koeveringe, Maarten van der Graaff, Nina Polak, Laura Broekhuijsen, Persis Bekkering, Gerda Blees, Gamal Fouad, Inge Schilperoord, Jente Posthuma, Iduna Paalman, Roberta Petzoldt en Dorien de Wit. Voor meer informatie over deze residentie:
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| voor 24 januari 2023 | Geen | Raoul Markaban [email protected] |
NIAS (Amsterdam)
Het writer-in-residenceprogramma aan het NIAS in Amsterdam is een gezamenlijk initiatief van het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) en het Nederlands Letterenfonds. Elk academisch jaar is er een periode van vijf maanden (één semester) gereserveerd voor een Nederlandstalig schrijver. Het betreft een prestigieuze positie waarbij de schrijver een semester in Amsterdam werkt in een academische setting omringd door een groep (inter)nationale wetenschappers. De voertaal is Engels. Voordrachten van uitgevers van kandidaten worden zeer op prijs gesteld. Voordrachten voor najaar 2023 zijn welkom tot 15 maart 2023. De selectie gebeurt door NIAS-KNAW en het Nederlands Letterenfonds gezamenlijk. De genodigde ontvangt bij aanvang van de residentie een verblijfsbeurs van het Nederlands Letterenfonds.
Meer informatie over: het NIAS, wat het NIAS aanbiedt en praktische zaken
Tot 2022 werd er per academisch jaar ruimte geboden aan twee literatoren, daarbij was ook een semester gereserveerd voor een schrijver uit het buitenland wiens werk in vertaling was ondergebracht bij één van de Nederlandse uitgeverijen.
Recent verbleven onder meer Michael Tedja, Ricardo Domeneck, Tommy Wieringa, Stephan Sanders, Aleid Truijens, Jennifer Nansubuga Makumbi, Dato Turashvili, Hagar Peeters, Ghayath Almadhoun, Hélène Gelens, Jaroslav Rudiš, Atte Jongstra, Matthijs van Boxsel, Henk van der Waal en Jannah Loontjes als ‘Fonds-fellow’ op het NIAS.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Op uitnodiging | Geen | Eva Prakken [email protected] |
Brussel
In samenwerking met de Vlaamse literaire organisatie Passa Porta biedt het Nederlands Letterenfonds een verblijfsmogelijkheid in België. In het hart van Brussel staat een appartement ter beschikking in het bekende, meertalige literatuurhuis Passa Porta. Dit karaktervolle art-deco-appartement omvat 90 m2 en kijkt uit op de pittoreske Oude Graanmarkt. Niet alleen de Nederlandstalige en Franstalige letteren, maar alle literaturen zijn er thuis. De letteren krijgen er een vitrine, een podium en een werkplaats aangeboden. Passa Porta omvat naast het schrijversverblijf een literaire salon, een meertalige boekhandel, een lees-, praat- en ontmoetingshoek en een ruimte voor workshops. Voor meer informatie over Passa Porta: passaporta.be.
Jaarlijks wisselen de Vlaamse literaire organisatie Passa Porta en het Nederlands Letterenfonds een auteur uit voor een verblijfsmogelijkheid in België en Nederland. Passa Porta selecteert een Vlaamse auteur voor een residentie in Amsterdam en het Nederlands Letterenfonds selecteert een Nederlandse auteur voor een residentie in Brussel. Vlaamse auteurs kunnen hun belangstelling voor een verblijf in Brussel rechtstreeks kenbaar maken bij Passa Porta. In 2023 is dit Rudi Meulemans. Eerder waren onder meer Lies Van Gasse, Jeroen Olyslaegers, Maud Vanhauwaert, Tom Struyf, Roderik Six, Peter Terrin, Anne Provoost, Saskia de Coster en Max Greyson te gast.
Nederlandse auteurs die geïnteresseerd zijn in een verblijf in Brussel kunnen zich rechtstreeks wenden tot Eva Prakken. In 2024 zal auteur Emma van Meijeren te gast zijn bij Passa Porta in Brussel.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Op aanvraag | Geen | Eva Prakken [email protected] |
Ledig House (Verenigde Staten)
Het Letterenfonds kent een samenwerkingsverband met het Amerikaanse Ledig House in de staat New York. Zowel schrijvers als vertalers kunnen een aanvraag indienen voor deze verblijfsmogelijkheid. Ieder jaar is er in mei ruimte voor een Nederlandse resident; in de even jaren voor een schrijver en in de oneven jaren voor een literair vertaler. Niña Weijers verblijft oktober 2022 in het Ledig House; zij werd in 2020 geselecteerd voor een verblijf dat vanwege de coronatijd moest worden verplaatst. Eerdere residenten waren onder meer Rebekka Herman Mostert, Hanna Bervoets, Lieke Marsman en Arthur Langeveld.
Het Omi International Arts Center beheert het Ledig House in Columbia County, New York. Het Ledig House is een residentie voor beeldend kunstenaars, schrijvers, musici en dansers. Het dorpje Omi kijkt uit op de Catskill Mountains en ligt te midden van het glooiend akkerland van de Hudson River Valley, op zo’n tweeënhalf uur van New York (per trein). Per maand is er ruimte voor ongeveer tien bewoners die allemaal een eigen slaapkamer en werkplek hebben. Voor alle maaltijden wordt gezorgd en elke avond wordt er door een kok gekookt.
De Omi-organisatie ziet het als haar missie om haar gasten te introduceren in de Amerikaanse culturele wereld en ze waar mogelijk te helpen in hun verdere carrière. Schrijvers en vertalers worden binnen het International Writers Residency programma ontvangen. Overdag werkt men, in stilte, aan eigen werk en ‘s avonds komt men bij elkaar voor bijvoorbeeld een bijeenkomst met New Yorkse uitgevers, redacteuren of literair agenten. De voertaal bij alle activiteiten is Engels.
| Aanmelden | Kosten | Contact | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Op aanvraag | Geen | Fleur van Koppen (voor vertalers) en Eva Prakken (voor schrijvers) | [email protected] [email protected] |
Roland Holsthuis (Bergen)
Sinds 2002 is het voor schrijvers, dichters en literair vertalers mogelijk het A. Roland Holsthuis in Bergen (NH) gedurende een kalendermaand te huren als werkplek. Dit historische pand, het voormalige woonhuis van de dichter, wordt door het Bert Schierbeekfonds gehuurd van de Stichting A. Roland Holst Fonds. Het Bert Schierbeekfonds biedt schrijvers, dichters en literair vertalers de mogelijkheid om een maand te wonen en te werken op deze literair-historisch unieke locatie tegen een gereduceerd tarief.
Het Bert Schierbeekfonds subsidieert tweederde van de maandlasten. Van de huurder wordt een eigen bijdrage gevraagd van € 800 per maand. Dit bedrag is inclusief gebruik van gas, licht en water, wifi, en eenmalige (eind)schoonmaakkosten van € 50. Het huis wordt steeds per kalendermaand verhuurd. Daarbij gelden de volgende voorwaarden en selectiecriteria:
Van de aanvrager dient minimaal één literair werk in het Nederlands of Fries te zijn gepubliceerd bij een reguliere uitgeverij (of twee toneelstukken openbaar te zijn gemaakt door een professioneel theatergezelschap).
Bij aanmelding ontvangen we graag een beknopt werkplan (maximaal één A4). Hierin worden de voorgenomen werkzaamheden omschreven en wordt aangegeven in hoeverre het verblijf zal bijdragen aan de verwezenlijking hiervan. Voeg bij de aanvraag ook een korte biografische schets met vermelding van reeds gepubliceerd werk. Geef ook aan welke maand of periode uw voorkeur heeft.
De huurder verplicht zich bij aanvaarding om eventueel een bijdrage te leveren aan de publiciteit rond het Roland Holsthuis en het Bert Schierbeekfonds. Dit gebeurt in overleg en in alle redelijkheid.
Bij gelijke geschiktheid van kandidaten krijgen zij die nog niet eerder in het huis verbleven voorrang.
Huisdieren zijn niet toegestaan.
Ieder najaar is er een aanmeldingsronde voor het daaropvolgende kalenderjaar. Het bestuur van het Bert Schierbeekfonds selecteert de huurders en is verantwoordelijk voor de besluiten. Over deze selectie wordt niet gecorrespondeerd. Inschrijving voor 2024 is mogelijk tot donderdag 2 november 2023. Uiterlijk begin december krijgen aanvragers uitsluitsel. Op deze pagina vindt u meer informatie en verslagen van eerdere tijdelijke bewoners.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Uiterlijk op woensdag 1 november 2023 | 800 euro per maand | Xenia van Diest [email protected] |
Schrijversbezoek wereldwijd
Er zijn wereldwijd naar schatting zo’n 400.000 leerlingen en studenten die Nederlands als vreemde taal leren. Dankzij de financieringsregeling ‘Schrijversbezoek wereldwijd’ kunnen afdelingen Nederlands als vreemde taal in het primair, secundair en hoger onderwijs een schrijver of illustrator ontvangen. Deze financieringsregeling van de Taalunie bestaat uit twee delen: ‘Schrijver in de klas’ voor een fysiek schrijversbezoek en ‘Schrijver op je scherm’ voor een online bezoek. Elke afdeling Nederlands als vreemde taal in het lager, voortgezet of hoger onderwijs buiten het Nederlandse taalgebied kan een aanvraag indienen. Zo worden Nederlandstalige verhalen de wereld in gestuurd.
De Taalunie werkt samen met het Nederlands Letterenfonds, Literatuur Vlaanderen en De Schrijverscentrale om deze regeling financieel mogelijk te maken. Voor meer informatie over de mogelijkheden, voorbeelden en de voorwaarden van deze regeling verwijzen we u naar de website van de Taalunie, naar de pagina Schrijversbezoek wereldwijd.
Aanvragers kunnen het Nederlands Letterenfonds om advies vragen over recente of geplande vertalingen van Nederlandstalig werk in hun taalgebied. Een overzicht hiervan is ook te vinden in de vertalingendatabase van het Nederlands Letterenfonds en Literatuur Vlaanderen.
| Aanmelden | Kosten | Contact | ||
|---|---|---|---|---|
| Op aanvraag | Honorarium schrijver of illustrator | Taalunie, Den Haag of De Schrijverscentrale, Amsterdam |
TransArtists database
Bent u op zoek naar een overzicht van residenties voor schrijvers en vertalers? Bezoek dan de Engelstalige website van TransArtists. Deze organisatie verzamelt informatie over residenties wereldwijd voor kunstenaars (en curatoren) in alle disciplines. De informatie wordt ontsloten via een database, die onder meer op regio, kunstvorm of thema doorzocht kan worden. Hier vindt u de directe link naar het voor schrijvers en vertalers relevante deel van de database. Daarnaast zijn er op de website ook verslagen te vinden over de verblijven. TransArtist biedt geen bemiddeling aan; u bent zelf verantwoordelijk voor eventuele aanvragen bij residentie(s).
TransArtists is een onderdeel van het in Amsterdam gevestigde DutchCulture, de Nederlandse informatiemakelaar voor professionals in de culturele en diplomatieke sector met internationale culturele ambities.