Werving, selectie en begeleiding van vertalers uit het Nederlands
Vertalers
Het Letterenfonds verstrekt subsidies aan buitenlandse uitgevers voor vertalingen van Nederlandse literatuur (fictie, non-fictie, poëzie en kinderboeken) op voorwaarde dat de beoogde vertaler de kwaliteit van het oorspronkelijke werk in de vertaling kan behouden. Het fonds subsidieert dan ook alleen vertalingen van professionele en ervaren literair vertalers. Vertalers die hiervoor kwalificeren komen op een zogenaamde Vertalerslijst, die verstrekt kan worden aan uitgevers. Als het Letterenfonds een vertaler nog niet kent, wordt bekeken of het zinvol is om de vertaler uit te nodigen voor een proefvertaling. Het Letterenfonds biedt geen opleidingen voor vertalers.
Inzenden van proefvertalingen
Als de cv van de kandidaat en zijn staat van dienst (gepubliceerde vertalingen) genoeg aanleiding bieden zijn/haar vertaling te laten beoordelen, vragen we de kandidaat een door ons toegestuurde Nederlands tekst te vertalen. Deze vertalingen worden doorgestuurd naar onze adviseurs ter beoordeling. Mocht er onvoldoende aanleiding zijn voor een beoordeling, dan ontvangt de vertaler binnen een aantal weken na haar/zijn verzoek een afwijzing.
Onze afweging maken we aan de hand van deze criteria:
- de vertaler heeft aantoonbare affiniteit en ervaring met literair vertalen
- er is behoefte aan vertalers binnen het desbetreffende taalgebied
- de vertaler heeft in het huidige kalenderjaar nog geen andere proefvertaling gemaakt
- de vertaler is bij voorkeur een moedertaalspreker van de taal waarin wordt vertaald
- de vertaler motiveert haar/zijn keuze voor het beroep van vertaler
- de vertaler sluit zijn cv en lijst van publicaties bij
Aan de hand van uw CV en de door u gegeven informatie wordt bepaald of we een proefvertaling in behandeling nemen. Afhankelijk van de mate van ervaring met literair vertalen zullen we een ingangstest doen of meteen overgaan op het beoordelen van een langere tekst van 15 pagina’s.
Procedure
De proefvertaling wordt beoordeeld door een of meer ervaren literair vertalers, op basis van anonimiteit. De beoordeling duurt gemiddeld 4 tot 6 weken. Plaatsing op de lijst volgt indien de beoordeling positief is. Met name in het begin zal het Letterenfonds de ontwikkeling van de vertaler volgen en bij nieuwe projecten opnieuw een proefvertaling opvragen. Wanneer plaatsing nog niet mogelijk is, wordt de vertaler aangeraden om de vertaalervaring te vergroten door bijvoorbeeld het volgen van vertaalworkshops.
Van positief beoordeelde vertalers worden de gegevens verstrekt aan geïnteresseerde buitenlandse uitgevers door het toesturen van de Vertalerslijst, die regelmatig wordt geactualiseerd. Het Letterenfonds kan zo een bemiddelende rol spelen bij de keuze voor een vertaler door de buitenlandse uitgever. Het besluit om een vertaler te kiezen ligt echter altijd bij de uitgever.
Workshops
Om de kwaliteit van vertalers te bevorderen, organiseert het Letterenfonds jaarlijks workshops in en uit verschillende talen, vaak in samenwerking met het Expertisecentrum Literair Vertalen. In het geval van een publicatie door een buitenlandse uitgever, bestaat de mogelijkheid van een mentoraat wanneer de vertaling extra steun verdient.
Veelgestelde vragen
Mag ik zelf een tekst kiezen om te laten beoordelen?
Ja, maar de tekst moet van een minimale lengte en literaire kwaliteit zijn, en nog niet verschenen in de doeltaal. Het beste is om in overleg met het Letterenfonds de tekst te bepalen.
Wat betekent ‘op basis van anonimiteit’ precies?
Het Letterenfonds verstrekt de naam van de vertaler niet aan de adviseur(s), en vice versa.
Krijg ik informatie over de beoordeling zelf? Krijg ik feedback of alleen een ja of een nee?
U ontvangt een uitgebreide beoordeling.
Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met de beoordeling?
U kunt in dat geval contact met ons opnemen binnen zes weken na ontvangst van de beoordeling.
Is het mogelijk om een nieuwe poging te wagen? En op welke termijn?
Als u van mening bent dat uw werk duidelijk en structureel verbeterd is door ervaring en/of scholing kunt u één jaar na ontvangst van de beoordeling een nieuw onderbouwd verzoek tot beoordeling indienen.
Zijn er lijsten voor verschillende genres? Kan iemand bijvoorbeeld op de lijst staan voor alleen kinderboeken?
Voor de talen Engels, Frans, Duits, Italiaans, Zweeds en Spaans hanteert het Letterenfonds verschillende lijsten per genre. Voor talen waar minder vertalers zijn, is dit niet mogelijk.
Als ik ben goedgekeurd op een tekst in een bepaald genre, betekent dat dat ik dan ook andere genres kan vertalen?
Voor elk genre, met zijn eigen specifieke eisen, kan het Letterenfonds om een nieuwe proefvertaling vragen.
Moet ik eerst op de lijst staan voordat ik een opdracht kan verwerven bij een uitgever?
Nee, maar het verdient aanbeveling. Een uitgever kan alleen in aanmerking komen voor vertaalsubsidie als de vertaler op de lijst staat of in aanmerking komt voor plaatsing op de lijst.
Wanneer ik al een opdracht heb van een uitgever, kan ik alsnog op de lijst terechtkomen zodat de uitgever in aanmerking kan komen voor een vertaalsubsidie?
Uw werk zal beoordeeld worden volgens de hierboven beschreven procedure, maar we zullen ernaar streven die te versnellen.
Kan een vertaler ook zelf subsidie aanvragen voor een vertaling?
Alleen een buitenlandse uitgever kan aanvragen, en de subsidie wordt aan deze overgemaakt.
Hoe beheert het Letterenfonds de Vertalerslijsten?
Op de lijsten staan de namen van de vertalers met hun specialisaties en vertaalde titels (en buitenlandse uitgevers). De lijsten worden regelmatig geactualiseerd, en desgewenst worden de vertalers geëvalueerd.
Maakt het uit of ik contact opneem met het Nederlands Letterenfonds of Literatuur Vlaanderen?
Als u in Nederland woont moet u zich richten tot het Letterenfonds, als u in België woont tot Literatuur Vlaanderen. In het geval van een Nederlandse auteur moet u zich richten tot het Letterenfonds en voor een Vlaamse auteur tot Literatuur Vlaanderen. Beide instellingen hanteren dezelfde Vertalerslijsten.
