Op 1 februari 2024 sluit de aanvraagtermijn voor het aanvragen van een vierjarige subsidie 2025 – 2028 bij het Letterenfonds. Uiterlijk 1 december 2023 zal het Letterenfonds de nieuwe meerjarenregelingen publiceren. Omdat er deze beleidsperiode een aantal zaken veranderen, is het voor organisaties mogelijk om zich in te schrijven voor een open spreekuur met medewerkers van het Letterenfonds.

In de tweede aanvraagronde van 2023 van de regeling Projectsubsidies literaire en literatuur-educatieve activiteiten zijn 15 aanvragen ingediend. Acht aanvragen zijn gehonoreerd.

Op vrijdag 1 december 2023 start de aanvraagprocedure voor de nieuwe subsidieperiode 2025-2028 voor de Culturele Basisinfrastructuur (BIS).

In de derde ronde Projectsubsidies voor publicaties van 2023, de aanvraagronde voor de zogeheten oeuvrebouwers, is een bedrag van € 1.134.500 besteed. Van de tweeënzestig in behandeling genomen aanvragen konden er, na advies van de commissie Projectsubsidies voor publicaties 2023/03, zesenvijftig worden gehonoreerd. De verleende projectsubsidies variëren in deze ronde van € 11.000 tot € 38.500. In totaal zijn elf aanvragen voor een kinder- of jeugdboek gehonoreerd; vijftien aanvragen voor een non-fictieboek; drie aanvragen voor een dichtbundel en zevenentwintig aanvragen voor proza.

In de vierde ronde van 2023 zijn 32 subsidies toegekend aan buitenlandse uitgevers van Nederlandse literatuur. De zogenoemde ‘translation grants’ zijn bestemd voor de vertaling van Nederlandse fictie, kinder- en jeugdliteratuur, non-fictie en poëzie. In totaal is € 93.882 toegekend voor de vertaling van de volgende titels:

Op vrijdag 8 en zaterdag 9 december 2023 vindt in Amsterdam de 24ste editie van de Literaire Vertaaldagen plaats. Twee dagen vol workshops en lezingen over het literair vertaalvak. Thema van de symposiumdag op vrijdag is The Times They Are a-Changin – nieuwe uitdagingen en kansen voor vertalers en uitgevers van vertaalde literatuur in een veranderende boekenmarkt.

Wil je als literair auteur een maand lang deel uit maken van een internationaal gezelschap en heeft je nieuwe boek baat bij een verblijf in Amerika? Tot 1 november 2023 kunnen schrijvers een aanvraag indienen voor een verblijf in het Ledig House, upstate New York in 2024.

Op zaterdag 16 september 2023 is de Thea Beckmanprijs uitgereikt in het Archeon. De jury heeft het boek Schaduw van Toet van Lida Dijkstra en Djenné Fila (illustraties) uitgeroepen tot winnaar. De prijs is een geldbedrag van € 1.500,-. De jury van de Archeon Thea Beckmanprijs bestaat uit voorzitter Hubert Slings (Stichting Entoen.nu) en de leden Inge Mooiman (kinderboekwinkel Silvester, Leiden), Liselotte Dessauvagie (Dessgevraagd leesbevordering) Monique Veldman (Museumpark Archeon), Rutger van Driel (Marnix Academie) en Moniek Warmer (SLO). Schaduw van Toet kwam mede tot stand met een werkbeurs van het Letterenfonds.

Jongeren aan het lezen krijgen doe je door verhalen en boekentips aan te bieden op plekken waar jongeren graag zijn, online bijvoorbeeld. Omdat zowel de Boekenweek van Jongeren als Readification hierin gelooft, werken zij dit jaar samen. De nieuwe Verborgen Verhalen van Readification in de Ubisoft Special-app zijn geschreven door Rima Orie en Marion Pauw en zijn gekoppeld aan de game Assassin’s Creed: Mirage. Een extra verhaal van Rima Orie dat hierop aansluit is te vinden in 3PAK, het gratis geschenkboek van de Boekenweek van Jongeren.

De Europese Literatuurprijs 2023 gaat naar de roman Kassa 19 van de Engelse auteur Claire-Louise Bennett in de Nederlandse vertaling van Karina van Santen en Martine Vosmaer, uitgegeven door Koppernik. “Een inclusief en associatief boek dat mentale deuren opent”, aldus de jury. Bennett en de vertalers ontvangen de prijs op zaterdag 4 november op het Crossing Border Festival in Den Haag uit handen van juryvoorzitter Christine Otten.

Voor de nieuwe editie van Literatuur op het Scherm zijn het Nederlands Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie op zoek naar Nederlandstalige schrijvers, dichters en interactieontwerpers die samen een literaire productie ontwikkelen gericht op het digitale domein. Per team is er een werkbudget beschikbaar van € 17.500, aanmelden kan tot en met 2 oktober.

In de tweede ronde van 2023 werd een bedrag van 586.107 euro besteed. De aanvragen waren als volgt over de taalgebieden verdeeld: Duits (11 projecten), Engels (31 projecten), Frans (14 projecten), Italiaans (12 projecten), Scandinavische talen (4 projecten: 2 Noors, 2 Zweeds), Slavische talen (5 projecten: 1 Pools, 3 Russisch, 1 Tsjechisch), Spaans (4 projecten: 3 Spaans, 1 Catalaans) en Overige talen (8 projecten: 1 Albanees, 1 Estisch, 1 Fins, 2 Hebreeuws, 1 Japans, 1 Portugees, 1 Roemeens).

Naar aanleiding van de derde bijeenkomst van 2023 zijn 39 subsidies toegekend aan buitenlandse uitgevers van Nederlandse literatuur. De zogenoemde ‘translation grants’ zijn bestemd voor de vertaling van Nederlandse fictie, kinder- en jeugdliteratuur, non-fictie en poëzie. In totaal is € 98.001 toegekend voor de vertaling van de volgende titels:

Romkje de Bildt wordt per 1 november de nieuwe directeur-bestuurder van het Nederlands Letterenfonds. Ze volgt Tiziano Perez op, die in april aankondigde te vertrekken na tien jaar leiding te hebben gegeven aan het rijkscultuurfonds.

In 2023 werd de subsidieregeling Werkbijdrage theatertekst voor de zevende keer uitgevoerd. De werkbijdragen worden toegekend als investering in de totstandkoming van nieuw werk voor theater. Het Nederlands Letterenfonds werkt bij deze regeling samen met het Fonds Podiumkunsten. Het gezamenlijke doel is de kwaliteit, diversiteit en ontwikkeling van het Nederlands theaterrepertoire te stimuleren.

Auteurs die aanvragen voor een werkbeurs via de regeling Projectsubsidie voor publicaties kunnen tegelijkertijd een ontwikkelbeurs aanvragen ten behoeve van hun professionele ontwikkeling. Dit kan in de vorm van scholing, coaching, begeleiding of reis- of verblijfskosten voor studiedoeleinden in binnen- of buitenland (in bijvoorbeeld een schrijversresidentie), tot een maximum van € 2.500. Een auteur kan alleen aanspraak maken op een ontwikkelbeurs wanneer ook de aanvraag voor de projectsubsidie wordt toegekend.

Achttien schrijvers van proza, non-fictie, poëzie en jeugdliteratuur ontvangen dit jaar een werkbeurs van het Letterenfonds via de startersronde van de regeling Projectsubsidies voor publicaties, om te werken aan hun derde boek. De verleende beurzen variëren van € 11.000 tot € 27.500.

Twaalf onlangs gedebuteerde schrijvers van proza, non-fictie, poëzie en jeugdliteratuur ontvangen dit jaar een eerste projectsubsidie van € 11.000 van het Letterenfonds om te werken aan hun tweede boek. Zij werden geselecteerd uit een groep van 25 aanvragers.

De Duitse schrijver Julia Franck verblijft, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds, van 15 juli tot en met 17 augustus in de Amsterdamse schrijversresidentie.

In de publicatie Rijkscultuurfondsen in de regio lichten de zes rijkscultuurfondsen hun huidige rol en aanpak toe om alle Nederlanders toegang te bieden tot kunst en cultuur. Hoe verhouden de regelingen zich tot lokale en regionale regelingen? En in welke mate kunnen de fondsen inspelen op specifieke regionale omstandigheden?

Te gast in de negentiende aflevering van Kopje Koffie, de Duitse boekenpodcast over Nederlandse literatuur: schrijver én klimliefhebber Toine Heijmans. Katharina Borchardt gaat met hem in gesprek over de vertaling van zijn roman Zuurstofschuld (Uitgeverij Pluim, 2021), dat in maart 2023 in het Duits werd gepubliceerd door Mairisch Verlag als Der unendliche Gipfel, vertaald door Ruth Löbner.

‘Het Sterrehuis’ van Annet Bremen, ‘De Gliphoeve’ van Bodil de la Parra, Geert Lageveen & Maarten van Hinte, ‘Queen of Disco’ van Maarten van Hinte en ‘Mater’ van Femke Van der Steen zijn genomineerd voor de Toneelschrijfprijs 2023. De jury, onder voorzitterschap van Els Van Steenberghe, selecteerde hun nieuwe theaterteksten als de beste vier die in het afgelopen jaar in première gingen.

In de tweede ronde van 2023 zijn 40 subsidies toegekend aan buitenlandse uitgevers van Nederlandse literatuur. De zogenoemde ‘translation grants’ zijn bestemd voor de vertaling van Nederlandse fictie, kinder- en jeugdliteratuur, non-fictie en poëzie. In totaal is € 125.370 toegekend voor de vertaling van de volgende titels:

In de eerste ronde van 2023 zijn 52 subsidies toegekend aan buitenlandse uitgevers van Nederlandse literatuur. De zogenoemde ‘translation grants’ zijn bestemd voor de vertaling van Nederlandse fictie, kinder- en jeugdliteratuur, non-fictie en poëzie. In totaal is € 136.111 toegekend voor de vertaling van de volgende titels:

In de eerste ronde van de regeling Projectsubsidies literaire vertalingen in 2023 werd een bedrag van 676.457 euro besteed. In totaal konden 86 aanvragen (waarvan twee afkomstig van beginnende vertalers) konden worden gehonoreerd, vier aanvragen zijn afgewezen. Over een aanvraag is nog geen definitief besluit genomen.

Het Nederlands Letterenfonds verwelkomt dichter Paul Tran (Verenigde Staten, 1992) als writer in residence in Amsterdam. Tran zal van 1 tot 22 juni 2023 in de schrijversresidentie verblijven op uitnodiging van het Letterenfonds en Poetry International, waar hen zal optreden tijdens het jaarlijkse poëziefestival.

In de eerste aanvraagronde van 2023 van de regeling Projectsubsidies literaire en literatuur-educatieve activiteiten zijn 24 aanvragen ingediend. Negen aanvragen zijn gehonoreerd.

Deze maand gaat een vierde lichting schrijvers van start met #NieuweStukken. Als onderdeel van dit ontwikkelingstraject krijgen veertien beginnende schrijvers de ruimte om nieuwe verhalen voor het theater te schrijven.

In de eerste ronde Projectsubsidies voor publicaties van 2023, de aanvraagronde voor de zogeheten ‘ervaren schrijvers’, is een bedrag van € 985.500 besteed. Van de 40 ingediende aanvragen konden er 39 worden gehonoreerd. De verleende projectsubsidies variëren in deze ronde van € 11.000 tot € 33.000. In totaal zijn zeven aanvragen voor een kinder- of jeugdboek gehonoreerd, zes aanvragen voor een non-fictieboek, dertien aanvragen voor een dichtbundel en dertien aanvragen voor proza.

In het kader van FuturoPresente, de campagne die hedendaagse Nederlandse jeugdkunsten dit jaar in Italië in de spotlights zet, zal het Nederlands Letterenfonds najaar 2023 een vice versa-vertaalworkshop Italiaans organiseren. Belangstellenden die zich verder willen ontwikkelen in het vertalen van kinder- en jeugdliteratuur (Nederlands-Italiaans of Italiaans-Nederlands) kunnen zich tot en met maandag 15 mei aanmelden met een cv en motivatiebrief. In de tweede selectieronde zal een aantal kandidaten worden uitgenodigd om een proefvertaling te maken.

In 2024 zijn Nederland en Vlaanderen gezamenlijk gastland van de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland. Een jaar van tevoren, tijdens de Leipziger Buchmesse 2023, wordt middels een diverse selectie aan optredens en activiteiten een tipje van de sluier opgelicht.

De Toneelschrijfprijs klokt dit jaar af op 93 inzendingen. De Vlaams-Nederlandse jury van deze 35ste editie kan nu met haar leeswerk beginnen. We stellen de jury graag aan je voor.

Babs Gons is vanaf september 2023 twee jaar lang Dichter des Vaderlands. Zij volgt in die functie Lieke Marsman op, wier termijn eind januari eindigde. Babs Gons (1971) werd tot Dichter des Vaderlands benoemd op voordracht van een comité van dichters en poëziekenners. Zij zal, in het ambt van Dichter des Vaderlands, optreden als ambassadeur voor de poëzie, onder andere door te dichten bij landelijke (nieuws)gebeurtenissen.

Tiziano Perez heeft aangekondigd eind 2023 te zullen stoppen als directeur-bestuurder van het Nederlands Letterenfonds. Hij heeft dan tien jaar leiding gegeven aan het rijkscultuurfonds en was eerder in andere rollen bij het fonds betrokken. De Raad van toezicht gaat op zoek naar een opvolger.

Het Expertisecentrum Literair Vertalen organiseert dit najaar twee online cursussen literair vertalen uit het Nederlands. De doeltalen zijn het Zweeds en het Fins. De cursussen vinden online plaats en duren van half september tot half november 2023. Aanmelden kan tot en met zondag 7 mei 2023.

De Prix des Phares du Nord gaat naar Emmanuelle Tardif voor Vintage queen, haar vertaling van de biografische roman De voddenkoningin van Saskia Goldschmidt. Met de Prix des Phares du Nord, waaraan een bedrag van 5.000 euro is verbonden, bekroont het Nederlands Letterenfonds eens in de drie jaar de beste Franse vertaling van een Nederlandstalig literair werk. De prijs wordt op 23 mei 2023 uitgereikt in de residentie van de Franse ambassadeur in Den Haag.

De Koreaanse schrijver Sang Young Park verblijft in maart op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds als writer in residence in Amsterdam. Tegelijkertijd verschijnt de Nederlandse vertaling van zijn tweede roman, Maak me eendimensionaal. Park zal tijdens zijn residentieperiode meerdere optredens verzorgen in Nederland en België.

Vanaf dit jaar is een groot aantal stripmakers aangesloten bij de Schrijverscentrale. De gevarieerde groep makers is uit te nodigen voor interactieve workshops, lezingen en interviews, bijvoorbeeld in het onderwijs of de bibliotheek. Dankzij het Nederlands Letterenfonds en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie zijn stripmakers in 2023 tegen een gereduceerd tarief te boeken.

Vandaag start in Italië FuturoPresente, een internationaal programma dat een jaar lang de spotlight zet op de hedendaagse Nederlandse jeugdkunsten. Een selectie van Nederlandse theatermakers, schrijvers, illustratoren, choreografen en filmmakers presenteert zich hierin aan het Italiaanse publiek en professionals. Met als doel het netwerk tussen de landen te versterken, nieuwe samenwerkingen aan te gaan en ervaringen te delen.

Om het opbouwen van een literaire vertaalcarrière eenvoudiger te maken, introduceert het Nederlands Letterenfonds de startersbeurzen. Vertalers die aan hun eerste literaire vertaling in het Nederlands of Fries gaan werken, kunnen nu een startersbeurs aanvragen voor hun debuutvertaling. De hoogte van de beurs is gelijk aan het honorarium dat in het modelcontract met de uitgeverij is afgesproken en bedraagt maximaal € 5.000.

Hedda Martens heeft de J.M.A. Biesheuvelprijs 2023 gewonnen voor de verhalenbundel Bij wijze van leven (Querido). Op zondag 19 februari tijdens een feestelijke avond in Spui25 ontving ze € 5.172; dit bedrag is geheel door middel van crowdfunding bijeengebracht. De J.M.A. Biesheuvelprijs is een jaarlijkse prijs voor de beste verhalenbundel.

Het Nederlands Letterenfonds veroordeelt de aanvallen via sociale media op Pim Lammers om dat wat hij schrijft. Vrijheid van literaire expressie moet te allen tijde verdedigd worden. Uiteraard met inachtneming van ieders individuele verantwoordelijkheid ten aanzien van de wet.

Twaalf schrijftalenten, met én zonder een afgeronde kunstvakopleiding, krijgen dit jaar in het Slow Writing Lab alle ruimte om zich te ontwikkelen. In de afgelopen zeven jaar is het Slow Writing Lab uitgegroeid tot een uniek verdiepingstraject dat makers uit het hele Nederlandse taalgebied de kans biedt hun artistieke drijfveren diepgaand te onderzoeken en met literaire vormen te experimenteren.

Dichter, performer en theatermaker Max Greyson is in februari als writer in residence in Amsterdam, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds. Hij werkt tijdens zijn verblijf aan twee projecten: een nieuwe gedichtenbundel, De dramaturgie van het loslaten, en een muziektheatervoorstelling.

Vanaf november 2023 is er plek voor een schrijver die zes maanden wil werken aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. De academie is op zoek naar schrijvers die (affiniteit hebben met) onderzoeksgericht werken en die bereid zijn hun werk open te stellen naar de groep. Schrijvers uit alle genres en met uiteenlopende benaderingen van literatuur kunnen zich aanmelden. Aanmelden kan tot en met vrijdag 24 februari.

Ben je literair schrijver en ben je onlangs gedebuteerd? Dan voldoe je wellicht aan de voorwaarden voor het aanvragen van een beurs voor het schrijven van je tweede boek. Als je dit jaar voor het eerst een aanvraag wil indienen en hier vragen over hebt, kun je deze - live of online - voorleggen tijdens het spreekuur op woensdag 8, dinsdag 14 februari of woensdag 15 februari 2023. Aanmelden kan tot en met vrijdag 3 februari. De aanvragen zelf dienen uiterlijk woensdag 15 maart 2023 te zijn ingediend.

Het Nederlands Letterenfonds en het Netherlands Institute for Advanced Study (NIAS) nodigen uitgevers en anderen uit om voordrachten te doen voor de positie van writer in residence aan het NIAS in Amsterdam in het academisch jaar 2023-2024. Het betreft een prestigieuze positie voor een Nederlandstalige schrijver die werkt aan een project dat concreet baat heeft bij de academische setting van het NIAS. Voordrachten kunnen tot woensdag 15 maart 2022 worden ingediend.

Van woensdag 18 tot en met vrijdag 20 januari komen afgevaardigden van negen Duitse uitgevers naar Amsterdam, om kennis te maken met Nederlandstalige literatuur, schrijvers en uitgevers. Dit programma vindt plaats in het kader van het Vlaams-Nederlandse gastlandschap rondom en op de Leipziger Buchmesse 2024, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland.

Acht organisaties die bij het Letterenfonds een aanvraag voor een tweejarige subsidie indienden, hebben een positief besluit ontvangen. In totaal is € 942.000 toegekend voor de jaren 2023-2024. Onder de acht literaire festivals en literair-educatieve organisaties die subsidie ontvangen, is één nieuwe aanvrager, De Nieuwe Liefde. Twee aanvragen zijn afgewezen.

De P.C. Hooft-prijs 2023, voor beschouwend proza, is toegekend aan schrijver en bioloog Tijs Goldschmidt. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens de viering van 75 jaar P.C. Hooft-prijs in het Literatuurmuseum in Den Haag. De jury roemt de “essayist pur sang” om zijn buitengewoon diverse oeuvre en om zijn taal.

Vandaag lanceren de Leescoalitie, NBD Biblion en Ubisoft het vervolg op de succesvolle Readification-campagne. Readification werd vorig jaar gestart en is een nieuwe vorm van leesbevordering waarbij literatuur voor jongeren gekoppeld wordt aan populaire videogames en bijbehorende werelden. De nieuwe Verborgen Verhalen achter Assassin’s Creed Valhalla van Abdelkader Benali en Roderick Leeuwenhart zijn te lezen in de Ubisoft Special-app.

De deelnemers die in 2021 het Slow Writing Lab volgden, presenteren zichzelf en hun werk op een eigen website. Ze vertellen waar ze momenteel mee bezig zijn, welke vragen ze zichzelf stellen, en ze delen een fragment uit eigen werk. De foto’s zijn verzorgd door fotograaf Wouter le Duc, die met het portret van Slow Writing Lab-deelnemer Daniëlle Zawadi onlangs de prijs voor het beste fotoportret won.

Tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 wordt extra aandacht besteed aan het slavernijverleden: een belangrijk, pijnlijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze geschiedenis. In het kader van het herdenkingsjaar stelt de Rijksoverheid budget beschikbaar voor activiteiten en initiatieven die een bijdrage leveren aan het herdenken en vieren van de afschaffing van de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden.

Vanaf mei 2023 is er plek voor een schrijver die drie maanden wil werken aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. De academie is op zoek naar schrijvers die (affiniteit hebben met) onderzoeksgericht werken en die bereid zijn hun werk open te stellen naar de groep. Schrijvers uit alle genres en met uiteenlopende benaderingen van literatuur kunnen zich aanmelden, maar de voorkeur gaat uit naar een schrijver met minimaal één boekpublicatie. Aanmelden kan tot en met vrijdag 16 december.

Schrijver Arnon Grunberg heeft de Johannes Vermeer Prijs 2022 ontvangen uit handen van staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media. De Johannes Vermeer Prijs is de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten. De jury, onder leiding van Andrée van Es, noemt Grunberg een ‘sterk denker en een moedig schrijver’, die behoort tot de meest veelzijdige en invloedrijkste kunstenaars van dit moment.

De Johnny 2022, oeuvreprijs voor podiumpoëzie, is uitgereikt in het Maaspodium in Rotterdam. Dit jaar ging de prijs naar twee winnaars, één voor het Nederlandse en één voor het Vlaamse taalgebied: Babs Gons en Seckou Ouologuem.

Het boek Wolven op het ruiterpad van Tijs Goldschmidt wint dit jaar de prijs voor het beste natuurboek van Nederland. De tiende Jan Wolkers Prijs is uitgereikt tijdens de live-uitzending van het NPO Radio 1-programma Vroege Vogels in Kasteel Oud Poelgeest in Oegstgeest.

Nederlandse en Friese uitgeverijen kunnen bij het Nederlands Letterenfonds een tegemoetkoming in de kosten aanvragen voor de uitgave van moeilijk te exploiteren maar bijzondere literaire titels, die bestemd zijn voor een algemeen lezerspubliek en die de kwaliteit en diversiteit van het boekenaanbod vergroten. De nieuwe regeling Productiekosten bijzondere uitgaven vervangt twee eerdere subsidieregelingen (Literaire uitgaven en Geïllustreerde kinder- en jeugdliteratuur) en biedt onder meer ruimere mogelijkheden voor titels die de diversiteit in het aanbod aan kinderboeken verrijken en voor NGT-projecten.

“Hoe prettig en hoe rustig, hoe fijn je hier kunt werken, en hoe heerlijk het is om ’s ochtends vroeg of juist aan het eind van de dag naar het strand te fietsen en daar wat tijd door te brengen”, zo noteerde schrijver Martijn Simons aan het eind van zijn werkmaand in het Roland Holsthuis. Ook in 2023 is het voor literaire auteurs, voor dichters, schrijvers, vertalers en illustratoren mogelijk het Roland Holsthuis in Bergen (NH) gedurende een kalendermaand te huren als werkplek. Heeft u belangstelling? U kunt uw verzoek tot uiterlijk woensdag 2 november 2022 aanstaande aan het Letterenfonds mailen.

De Filter Vertaalprijs 2022 is toegekend aan Anne Sytske Keijser, Mark Leenhouts en Silvia Marijnissen voor hun vertaling De droom van de rode kamer van Cao Xueqin. De prijs werd uitgereikt tijdens een feestelijke avond rond de genomineerde vertalers en hun vertalingen op woensdag 28 september 2022 in TivoliVredenburg te Utrecht tijdens het ILFU-festival.

De Europese Literatuurprijs 2022 gaat naar de Nocilla-trilogie van de Spaanse schrijver Agustín Fernández Mallo in de Nederlandse vertaling van Adri Boon, uitgegeven door Koppernik. ‘Een fantastisch boek dat de verbrokkeling en versnippering het hoofd biedt door te laten zien hoe dat wat ogenschijnlijk fragmentarisch is, op zichzelf staat, rondzingt, plotseling contact maakt en een amalgaam vormt dat onverwachte eigenschappen blijkt te hebben’, aldus de jury. Agustín Fernández Mallo en Adri Boon ontvangen de prijs op zaterdag 5 november op het Crossing Border Festival in Den Haag uit handen van juryvoorzitter Manon Uphoff.

Te gast in de elfde aflevering van Kopje Koffie, de Duitse boekenpodcast over Nederlandse literatuur: schrijfster Jessica Durlacher. Ze spreekt in de Literaire Maatschappij in Bielefeld met Katharina Borchardt over haar boek De stem (De Arbeiderspers, 2021), dat in mei 2022 in het Duits werd gepubliceerd door Diogenes Verlag als Die Stimme, vertaald door Annelie Bogener.

Op maandag 12 september heeft De Academie De Gouden Ganzenveer de Gouden Ganzenveer 2022 uitgereikt aan schrijver Nelleke Noordervliet. Eerder dit jaar maakte Jet Bussemaker de winnaar bekend in het programma De Taalstaat op NPO Radio 1. De Jonge veer, een nieuwe prijs voor jonge schrijvers, ging naar Nina Polak.

Uit het recordaantal van 565 fictie en non-fictie inzendingen selecteerde de jury van de Boekenbon Literatuurprijs 2022 vijftien titels voor haar longlist. Merendeels fictie, waaronder twee verhalenbundels en vier debuten, en daarnaast twee non-fictie werken. Onder de kanshebbers zijn twee Vlaamse en dertien Nederlandse schrijvers; negen vrouwen en zes mannen. Vijf zagen hun recente werk eerder dit jaar genomineerd voor die andere grote (fictie) prijs, de Libris Literatuurprijs. De shortlist van de Boekenbon Literatuurprijs wordt bekendgemaakt op donderdag 29 september, de winnaar op 10 november 2022.

Buitenleven van Nina Polak (Prometheus) is uitgeroepen tot het BruutTAAL Regenboogboek van het jaar 2022. Naast de roman van Polak waren ook De kapperszoon van Gerbrand Bakker (Cossee) en Wormmaan van Mariken Heitman (Atlas Contact) genomineerd voor de shortlist.

Tien onlangs gedebuteerde schrijvers van proza, non-fictie, poëzie en jeugdliteratuur ontvangen dit jaar een eerste projectsubsidie van € 11.000 om te werken aan hun tweede boek. Zij werden geselecteerd uit een groep van 26 aanvragers. Net als in het afgelopen jaar kon het budget voor de debutantenbeurzen dit jaar verhoogd worden uit het coronasteunpakket, waardoor er twee extra beurzen voor deze groep schrijvers verleend konden worden.

De Argentijnse auteur Ariel Magnus is in augustus op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds als writer in residence in Amsterdam. Tijdens zijn verblijf werkt hij aan een nieuwe roman en doet hij onderzoek voor een volgende.

Wie verdient de &Awards 2022? Nomineer nu een project of persoon. Op vrijdag 4 november worden de &Awards en bijbehorende geldprijzen voor de derde keer uitgereikt. De &Awards zetten jaarlijks een project én een professional in de schijnwerpers die zich hebben ingezet voor diversiteit en inclusie. Ze dienen als stimulering, voorbeeld en signaal naar andere organisaties in de culturele sector. Aan de projectprijs is een bedrag van € 20.000 verbonden en de laureaat van de persoonsprijs ontvangt € 5.000.

Het programma Innovatielabs zoekt makers, culturele instellingen en andere creatieve partijen die willen werken aan innovatie in de culturele en creatieve sector. Heb je een goed idee om de sector te versterken aan de hand van verdiepend onderzoek, activiteiten of experiment? Kun je de handen ineenslaan met minimaal twee samenwerkingspartners én sta je open om kennis en inzichten te delen? Doe mee aan de Open Call Innovatielabs #2! Tot en met 5 oktober 2022 kun je een voorstel indienen. Deelname staat open voor aanvragers uit alle artistieke en creatieve disciplines.

Om schrijvers een extra steuntje in de rug te geven hebben de Schrijverscentrale en het Nederlands Letterenfonds een vierde Steunmaatregel voor Schrijvers uitgevoerd om het schrijversbezoek te stimuleren. Het Nederlands Letterenfonds stelde € 250.000 beschikbaar om 50% korting te geven op schrijversbezoeken die via de Schrijverscentrale plaatsvinden tussen 21 maart en 1 oktober 2022. Ruim 450 organisaties maakten hier gebruik van, waarvan 10% nieuwe organisaties. Binnen twee maanden is het volledige subsidiebedrag toegekend. 

Van woensdag 8 tot zaterdag 11 juni bezoeken programmamakers en directeuren van meer dan tien Duitse literaire literatuurfestivals en podia Nederland, op uitnodiging van Flanders Literature en het Nederlands Letterenfonds. Dit Fellowship vindt plaats in het kader van het Vlaams-Nederlandse gastlandschap rondom en op de Leipziger Buchmesse 2024. Tijdens deze intensieve dagen krijgen de organisatoren een breed overzicht van de literatuur uit de Lage Landen aangereikt en gelegenheid om meer dan vijftien schrijvers en illustratoren te ontmoeten; van alle auteurs zijn nieuwe Duitse vertalingen in voorbereiding.

De Letterenfonds Vertaalprijs 2022 gaat naar Veronika ter Harmsel Havlíková. Aan de prijs is een bedrag van € 15.000 verbonden. Het fonds bekroont hiermee Ter Harmsel Havlíková’s excellente vertalingen van belangrijke Nederlandstalige titels in het Tsjechisch, en haar cruciale rol als begeleider van nieuwe vertalers en bemiddelaar voor de Nederlandse literatuur in Tsjechië.

Het vernieuwde Museum van de Geest | Dolhuys in Haarlem, dat in 2020 werd geopend, is bekroond met de ‘European Museum of the Year Award 2022’ door het European Museum Forum. Het is de meest prestigieuze museumprijs in Europa voor innovatieve visies in de museumsector.

In mei woont en werkt de Duitse schrijver Hengameh Yaghoobifarah, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds, als writer in residence in Amsterdam. Yaghoobifarah zal hier werken aan een nieuwe roman. Ook wordt de Nederlandse vertaling van hun debuutroman gepresenteerd op Read My World.

Het programma van de drieëntwintigste editie van de Literaire Vertaaldagen is bekend. Op de traditionele symposiumdag, op vrijdag 1 juli in de Rode Hoed in Amsterdam, gaan ervaren vertalers en anderen vanuit hun eigen specialisme in op het thema ‘Vertalen is een leven lang leren’. De symposiumdag kan dit jaar zowel live als online worden bijgewoond. Nieuw is ook dat er op zaterdag 2 juli maar liefst twintig workshops worden aangeboden, merendeels taaloverstijgend: van het vertalen van poëzie of straattaal tot strips of non-fictie, en van het pitchen van een nieuw vertaalproject tot slim zoeken op internet. De live workshops duren een dagdeel, u kunt op zaterdag dus naar eigen keuze een of twee workshops volgen. De inschrijving voor zowel de symposiumdag als de workshops is nu geopend. Als u wilt deelnemen aan een of meer workshops dient u zich uiterlijk in mei aan te melden.

Het project Readification is voor de tweede keer bekroond, nu met twee SponsorRingen: brons in de categorie Maatschappij en goud in het specialisme Innovatie. Readification zet een combinatie van games en verhalen in om jongeren weer aan het lezen te krijgen. Vorig jaar ontving het initiatief, dat is ontwikkeld door de Leescoalitie, NBD Biblion en gameontwikkelaar Ubisoft, al een bronzen LEFfie Award.

Illustrator Martijn van der Linden is de nieuwe Kinderboekenambassadeur van Nederland. De komende twee jaar zal hij zich inzetten voor meer leesplezier bij kinderen en de promotie van kinder-­ en jeugdboeken. Dit werd vandaag bekendgemaakt op Lezen Centraal, het jaarlijkse congres van Stichting Lezen in het Beatrix Theater in Utrecht. De Kinderboekenambassadeur is een initiatief van Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds, in samenwerking met Stichting CPNB, de Schrijverscentrale en het Kinderboekenmuseum.

Makers van Nederlandse literatuur kunnen nu een beurs aanvragen in het kader van de tijdelijke steunmaatregel Van maker tot lezer 2022. De regeling is mogelijk gemaakt met extra geld dat het ministerie van OCW binnen het vijfde coronasteunpakket beschikbaar heeft gesteld voor makers. Van maker tot lezer 2022 staat open voor schrijvers, performers, graphic novelists, illustratoren en vertalers in het Nederlands, die van 1 januari 2017 tot 1 maart 2022 direct of indirect door het Letterenfonds zijn ondersteund. De beurs dient door de maker te worden ingezet om een brug te slaan naar potentiële lezers van haar of zijn werk. Aanvragen worden in behandeling genomen zolang het budget strekt.

Nu er gelukkig weer ontmoetingen mogelijk zijn tussen lezers en schrijvers in boekhandels, bibliotheken en op scholen en podia, komen het Nederlands Letterenfonds en de Schrijverscentrale met een nieuwe steunmaatregel waarmee schrijversoptredens worden gestimuleerd. Organisaties die via de Schrijverscentrale een of meer optredens boeken tussen 21 maart en 1 oktober 2022 ontvangen 50% korting, tot een maximum van € 500 (dit aanbod geldt zolang het budget strekt). Het Letterenfonds en de Schrijverscentrale hopen het aantal schrijversoptredens hiermee een impuls te geven, vooral met het oog op de Boekenweek 2022 die in april zal plaatsvinden.

Nederland en Vlaanderen zullen in 2024 gezamenlijk gastland zijn van de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland. Dat is op de afgelopen Leipziger Buchmesse bekendgemaakt. Het Nederlands Letterenfonds, Literatuur Vlaanderen, de Nederlandse ambassade en de vertegenwoordiging van Vlaanderen in Berlijn organiseren samen het aanstaande gastlandschap, dat nieuwe stemmen, nieuwe generaties en nieuwe genres in Duitsland zal introduceren.

Vier teams van schrijvers en ontwerpers hebben in het Huis Utrecht vier nieuwe digitale projecten gepresenteerd. De werken zijn in het afgelopen jaar tot stand gekomen in het kader van Literatuur op het Scherm, een programma van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Nederlands Letterenfonds.

Het Nederlands Letterenfonds staat voor vrije meningsuiting en vreedzame uitwisseling van ideeën. Mede daarom lieten wij het gedicht ‘Een krijgzuchtige tijd’ van Marieke Lucas Rijneveld vertalen in het Oekraïens (Jaroslav Dovhopolyy), Russisch (Anna Sidorova), Duits (Ruth Löbner), Frans (Daniel Cunin) en Engels (Michele Hutchison).

Twintig titels vertaald uit elf talen maken kans op de Europese Literatuurprijs 2022. De prijs bekroont zowel de schrijver als de vertaler(s) van het beste hedendaagse Europese literaire fictiewerk dat in het afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. De longlist is samengesteld door zeventien boekhandels. Van 23 maart tot aan de bekendmaking van de shortlist eind juni vertellen de genomineerde vertalers over hun werk op het Vertalerskanaal van Hebban.nl, en live in een aantal boekhandels in het land.

Op maandag 7 maart a.s. arriveert de Chinese dichter Wang Jiaxin als writer in residence in Nederland. Hij zal een maand lang, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds, in Amsterdam wonen en werken. Ook treedt hij op in Leiden, Amsterdam en Gent, en op enkele middelbare scholen.

De shortlist van de Libris Literatuurprijs 2022 is bekend: Nico Dros, Mariken Heitman, Auke Hulst, Deniz Kuypers, Renée van Marissing en Lisa Weeda maken kans op de hoofdprijs. Vanaf 25 maart bespreken jonge lezers de genomineerde romans in de podcastserie De shortlist. Op maandag 9 mei volgt een Hommage-show en de bekendmaking van de winnaar in een livestream vanuit Felix Meritis in Amsterdam.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Nederlands Letterenfonds organiseren op maandagmiddag 28 februari een eindpresentatie van het programma Literatuur op het Scherm. Vier teams van schrijvers en ontwerpers presenteren in Utrecht hun projecten. Daarnaast is er een keynote van Siebe Bluijs, postdoctoraal onderzoeker ‘Digital Literature’. Publiek is van harte welkom bij deze presentatie.

Twaalf schrijftalenten staan in de startblokken voor de zevende editie van het Slow Writing Lab. Van de Stoerste Zoetermeerder, een filosoof en crossover artiesten tot een tekenaar en Nieuwe Types. Tijdens het Slow Writing Lab krijgen ze een jaar lang alle ruimte om hun artistieke drijfveren diepgaand te onderzoeken en met literaire vormen te experimenteren. In de afgelopen jaren is het Slow Writing Lab uitgegroeid tot een uniek verdiepingstraject voor schrijftalenten met én zonder een afgeronde kunstvakopleiding – uit het hele Nederlandse taalgebied.

De Vondel Translation Prize 2021 is uitgereikt aan David Doherty voor Summer Brother, zijn vertaling van Zomervacht van Jaap Robben. Tijdens een online ceremonie van The Society of Authors ontving Doherty het prijzengeld van € 5.000 en de lof van de jury, die zijn vertaling selecteerde uit de rijke oogst van twee jaar.

De Hongaarse onderzoeker Krisztina Gracza loopt stage bij de afdeling Buitenland. Als onderdeel van haar proefschrift dat ze aan de Universiteit ELTE te Boedapest aan het voorbereiden is, doet ze onderzoek naar de Vertalingendatabase (www.vertalingendatabase.nl) van het Nederlands Letterenfonds waarvoor Marlies Hoff (Bibliotheek en Documentatie) verantwoordelijk is.

Culturele en creatieve instellingen kunnen een HR-voucher ter waarde van € 20.000 aanvragen voor ondersteuning bij hun HR- en organisatiebeleid. De aanvraagmogelijkheid staat open voor organisaties die door een van de zes rijkscultuurfondsen, waaronder het Nederlands Letterenfonds, zijn ondersteund. In deze (tweede) aanvraagronde is zowel de groep mogelijke aanvragers als het budget verruimd.

Op vrijdag 21 januari maakte Stichting Zutphen Literair de shortlist bekend voor de gemeentelijke Ida Gerhardt Poëzieprijs 2022. Uit de 140 ingezonden bundels dingen er nog vijf mee voor de prijs, waarvan vier bundels tot stand kwamen met subsidie van het Nederlands Letterenfonds. Op 15 februari 2022 blijkt welk van de bundels de prijs heeft gewonnen.

In 2021 ontwierpen de Schrijverscentrale en het Nederlands Letterenfonds drie steunmaatregelen ter ondersteuning van schrijvers. Zij kampen met een serieuze terugval in inkomsten onder meer door het op grote schaal wegvallen van lezingen. Het Letterenfonds stelde € 950.000 beschikbaar om het contact tussen schrijvers en lezers te behouden en optredens van schrijvers te stimuleren. Ruim 1.100 boekhandels, bibliotheken, scholen en andere literaire of culturele organisaties maakten gebruik van de steunmaatregelen, waardoor zo’n 800 beginnende en ervaren jeugdboekenschrijvers en auteurs voor volwassenen fysiek of online hun lezers konden ontmoeten.

Heb je als schrijver één of twee literaire titels op je naam staan? Kijk dan eens of je voldoet aan de voorwaarden voor het aanvragen van een beurs voor het schrijven van je volgende boek. Auteurs die een aanvraag willen indienen en hier vragen over hebben, kunnen deze voorleggen tijdens het startersspreekuur. Er zijn twee dagen waarvoor je je kunt inschrijven: dinsdag 8 februari of donderdag 15 februari. Aanmelden kan tot en met vrijdag 4 februari.

In de vijfde aflevering van de Duitse boekenpodcast over Nederlandstalige literatuur schuift schrijfster Marente de Moor aan, die met Bettina Baltschev in gesprek gaat over de recente vertaling van haar roman Foon. Het boek verscheen in de herfst van 2021 onder de Duitse titel Phon bij Hanser Literaturverlage, in een vertaling van Bettina Bach.

Op 3 januari 2022 is de Dr. Elly Jaffé Prijs 2021 toegekend aan Marthe Elzinga. De prijs wordt uitgereikt aan de beste vertaling uit het Frans naar het Nederlands van proza, poëzie en toneel, met als doel de belangstelling voor de Franse taal en literatuur te stimuleren. Marthe Elzinga, die haar vertalingen eerder publiceerde onder de naam Maarten Elzinga, is bekend van haar vertalingen van Nobelprijswinnaar Patrick Modiano en René Daumal. Delen van haar werk kwamen tot stand met ondersteuning van het Nederlands Letterenfonds.

De dichtbundel Island mountain glacier, de Engelse vertaling van Anne Vegters Eiland berg gletsjer door Astrid Alben (Prototype Publishing, februari 2022) heeft een van de English PEN Translates Awards ontvangen. Opvallend is dat de vertaling al vóór verschijnen in de prijzen is gevallen. De vertaling kwam tot stand met subsidie van het Nederlands Letterenfonds.

Te gast in de zeventiende (en tevens laatste) aflevering van Letteren Live, de literaire talkshow van het Letterenfonds, SPUI25 en het Parool: Anne Eekhout, Chris Keulemans en Adri Boon.

Twee deelnemers aan het huidige Slow Writing Lab VI zijn afgelopen week in de prijzen gevallen. Yousra Benfquih ontving de Max van der Stoel Human Rights Award 2021 voor haar dissertatie. Maxine Palit de Jongh won de El Hizjra Literatuurprijs 2021 voor poëzie.

Maandagmiddag 8 december was een bijzonder moment, directeuren, inhoudelijk betrokkenen en communicatiemedewerkers van alle rijkscultuurfondsen ontmoetten voorzitter Halder Lam en chef de bureau Melanie Sloot van het private Prins Bernhard Culltuurfonds Caribisch Gebied (PBCCG) in een online meeting. Hier maakten ze onder leiding van Tibisay Sankatsing, inbellend vanaf Aruba, met elkaar kennis en wisselden ze informatie uit rondom de pilot informatieloket Caribisch gebied.

De P.C. Hooftprijs 2022 wordt toegekend aan schrijver Arnon Grunberg. De jury, onder voorzitterschap van Agnes Andeweg, stelt dat Grunberg een ’immense bijdrage heeft geleverd aan Nederlandse literatuur’. Grunberg ontvangt de oeuvreprijs, waaraan een bedrag is verbonden van € 60.000, medio mei 2022 in het Literatuurmuseum in Den Haag.

Vertaal jij literaire teksten (zoals romans, gedichten, korte verhalen) uit het Engels of heb je interesse om je te ontwikkelen tot literair vertaler? Lijkt het je interessant om met een groep en onder professionele begeleiding te werken aan een vertaling van Lot van Bryan Washington, die daadwerkelijk gepubliceerd wordt? Meld je dan aan voor dit vertaalproject door onder meer een korte proefvertaling te maken. Aanmelden kan tot en met woensdag 15 december 2021.

Op vrijdag 19 november 2021 is de Duitse Gustav Heinemann Friedenspreis 2021 uitgereikt aan schrijver Wilma Geldof en vertaler Verena Kiefer voor de jeugdroman Reden ist Verrat, uitgegeven door Gerstenberg Verlag (originele titel Het meisje met de vlechtjes, gepubliceerd bij Luitingh-Sijthoff in 2018). In het Heinrich Heine Haus in Düsseldorf namen de dames de geldprijs van € 7.500 in ontvangst. Het boek Het meisje met de vlechtjes is tot stand gekomen met een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds, en ook de vertaling Reden ist Verrat werd door het fonds ondersteund.

De Wit-Russische schrijver Sasja Filipenko is op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds twee maanden als writer in residence in Amsterdam. Tijdens zijn verblijf legt Filipenko de laatste hand aan zijn zesde roman en werkt hij aan een toneelstuk.

Na Arnon Grünberg, Judith Fanto en Charlotte Van den Broeck is Herman Koch te gast in Kopje Koffie, de Duitse boekenpodcast over Nederlandse en Vlaamse literatuur. Bettina Baltschev gaat met Koch in gesprek over Finse dagen, dat recent in het Duits is vertaald door Christiane Kuby en Herbert Post voor KiWi.

Vanaf januari 2022 start het talentontwikkelingstraject Bellevue Junior Schrijvers, waarin jonge talenten tussen de 16 en 23 jaar oud de kans krijgen een half seizoen lang workshops toneelschrijven te volgen, en samen voorstellingen te bezoeken. Ze werken toe naar eigen toneelteksten, die door professionele acteurs zullen worden gespeeld tijdens een eindpresentatie. Aanmelden kan tot en met zondag 12 december aanstaande door twee opdrachten in te sturen.

Ellen Deckwitz heeft in het Posttheater in Arnhem de allereerste De Johnny in ontvangst genomen, de nieuw in het leven geroepen oeuvreprijs voor podiumpoëzie. Naast Deckwitz waren ook Rodaan Al Galidi en Babs Gons genomineerd. De aanmoedigingsprijs ging naar het door Deckwitz voorgedragen talent Jasper Albinus.

Dinsdagmiddag 16 november is bekendgemaakt dat Readification, het offensief tegen ontlezing onder jongeren dat ontwikkeld is door De Leescoalitie, NBD Biblion en gameontwikkelaar Ubisoft is bekroond met een bronzen LEFfie Award. Deze prijs moedigt lef en innovatie binnen de marketing- en reclamebranche aan, en werd uitgereikt tijdens de Effie Awards voor effectieve communicatie. Readification zet een combinatie van games en verhalen in om jongeren weer aan het lezen te krijgen.

Vijf vertalingen zijn genomineerd voor de Vondel Translation Prize 2021. Deze tweejaarlijkse prijs van het Nederlands Letterenfonds bekroont de beste Engelstalige vertaling van een Nederlandstalig literair of cultuurhistorisch werk met een geldbedrag van € 5.000. De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens de online prijsuitreiking op donderdag 10 februari 2022, die wordt georganiseerd door het Britse The Society of Authors.