Vrijheid is een open boek

05 september 2025

Wereldwijd staat het vrije woord onder druk. Ondemocratische bewegingen rukken op en censuur steekt steeds vaker de kop op. Denk aan de book bans in de VS en bedreigingen van schrijvers rondom de Week van de Lentekriebels in ons eigen land. Literatuur is een vrijplaats voor perspectieven, voor kritisch denken, voor vrije meningsuiting. Ze is het krachtigste antwoord op autocratische neigingen. Daarom verenigt het letterenveld zich onder het motto ‘Vrijheid is een open boek’. Op 20 september organiseert ILFU een Lezersmars.

Vrije woord onder druk

Over de hele wereld worden schrijvers geïntimideerd, boeken verboden en kritische stemmen monddood gemaakt. In de VS verdwijnen ‘aanstootgevende’ romans uit schoolbibliotheken, waaronder The Handmaid’s Tale, De vliegeraar en zelfs Het Achterhuis van Anne Frank. In Hongarije krijgen boekwinkels boetes voor het zichtbaar opstellen van lhbtiq+-boeken. In Afghanistan, Soedan en Rusland verdwijnen schrijvers achter tralies – of erger. Ook in Nederland zijn we niet immuun voor de intolerantie tegen het vrije woord: bijna twee op de tien schrijvers in Nederland maakt agressie mee, auteurs krijgen te maken met bedreigingen en haatcampagnes, en het vertrouwen in de democratische rechtsorde kalft af.

Lezersmars voor vrijheid en democratie

Op zaterdag 20 september om 12.00 uur trapt literatuurfestival ILFU af met een mars van lezers, schrijvers en boekenliefhebbers dwars door de Utrechtse binnenstad. De mars vormt een symbolisch weerwoord van boekenliefhebbers tegen censuur, autocratie en andere ondemocratische bewegingen die overal ter wereld opduiken. Voor de Lezersmars werkt ILFU samen met PEN Nederland, de Nederlandse tak van de internationale schrijversvereniging die zich inzet voor de vrijheid van literaire expressie en onderdrukte schrijvers.

Meld je aan voor de lezersmars op lezersmars.ilfu.com/.