Franca Treur
Dorsvloer vol confetti
Best- seller debuut
In het enorme succes van Franca Treurs debuutroman Dorsvloer vol confetti is om te beginnen het onderwerp een factor van belang: de streng gereformeerde jeugd van een dromerig boerenmeisje in Zeeland. Katelijne, de heldin van de roman, groeit op te midden van zes broers op een boerderij in het verlaten Zeeuwse landschap. Graag zou ze meedoen met de jongens, het vee voeren, de koeien melken, het gieren en het hooien. Maar dat gebeurt slechts zelden. Als meisje wordt zij vooral ingezet voor de typische vrouwelijke bezigheden op de boerderij. Haar vader wijst haar bars op haar verantwoordelijkheden: haar moeder helpen met het huishoudelijke taken.
Naast het portret van die archaïsche boerenwereld speelt ook de fascinatie voor het gereformeerde geloof een belangrijke rol. De ouders van Katelijne zijn bevindelijk gereformeerd. Zij geloven dat de mens als zondaar wordt geboren en dat zelfs een vroom leven geen plaatsje in de hemel oplevert. Het afzien van seksualiteit of zondig gedrag is niet voldoende. Je moet opnieuw bekeerd worden, door God geraakt en uitverkoren.
De angst die Gods Laatste Oordeel het meisje inboezemt, is overweldigend. Nadat ze brutaal is geweest tegen haar moeder, droomt ze dat ze door God op de jongste dag naar de hel wordt gestuurd: ‘Ze staat bij het geopende portier van de auto en ze kijkt brutaal naar de moeder. “Ooo,” zeggen de mensen. Ze slaan hun hand voor hun mond. De Heere kijkt haar aan. ‘Doe haar weg van voor Mijn aangezicht,’ zegt Hij. ‘Breng haar naar de buitenste duisternis, waar wening zal zijn en knersing der tanden.’
Hoewel Franca Treur het gereformeerde leven niet spaart – zij groeide zelf op in een boerderij nabij Meliskerke op Walcheren – is haar roman geen afrekening. Het portret van de jeugd van Katelijne blijft liefdevol. Zit vol verwondering, niet met verbittering. En ook dat lijkt een sleutel tot succes. Jan Siebelink nam in zijn everseller Knielen op een bed violen dezelfde houding aan: hij beschreef het zwartste calvinisme scherp, maar wees het geloof of de gelovigen niet af.
Toch is de doorslaggevende factor voor de kwaliteit van Dorsvloer vol confetti noch het landelijke decor, noch het diep gelovige milieu. Franca Treur heeft simpelweg een goede pen. De manier waarop ze haar verhaal doet, verdeeld in korte scènes uit Katelijnes jeugd op de boerderij, waarbij ze beurtelings scherp observeert en wegdroomt, dwingt bewondering af. En tintelend is de wijze waarop ze de taal gebruikt: met vleugjes Zeeuws en doorspekt met Bijbelse citaten. Het verhaal van Franca Treur is autobiografisch, maar niet identiek aan dat van Katelijne. Het is fictie. Maar Franca en Katelijne delen binnen en buiten de roman wel hetzelfde lot: ze zijn geboren als schrijfster.
