De ontelbaren
Apocalyptisch ondergangsverhaal
In De ontelbaren laat Elvis Peeters zien wat de gevolgen kunnen zijn van de scheefgetrokken verhoudingen tussen arm en rijk. Deze volledig uit het lood geslagen situatie zorgt voor een enorme niet te stuiten stroom vluchtelingen naar het rijke Europa.
De roman opent met de moeizame pogingen van een arme vluchteling in een niet nader genoemd land om na een oversteek met een boot Europa binnen te komen. Door het probleem persoonlijk te maken, spreekt Peeters de lezer zeer direct en overtuigend aan. Pas in het laatste hoofdstuk, na de dramatische finale, neemt de auteur opnieuw dit vertelstandpunt in om het verhaal af te sluiten. In de andere hoofdstukken laat hij juist de gebeurtenissen zien door de ogen van de inwoners van een gezapig, gemoedelijk Vlaams dorp.
Op een ochtend stellen ze vast dat enkele vluchtelingen een onderkomen voor de nacht hebben gezocht in portieken en tuinhuizen. Er komt geen eind aan de stroom en in korte tijd groeit hun aantal uit tot een reusachtig probleem: waar moeten ze worden ondergebracht en hoe kunnen ze worden gevoed? De nieuwkomers houden zich eerst afzijdig, maar al snel – zonder enige vorm van agressie – nemen ze alle beschikbare ruimte in beslag.
De overheden op verschillende niveaus staan machteloos. De maatschappelijke organisatie die niet is voorzien op dergelijk aantal vluchtelingen raakt volkomen ontwricht. Het gewone leven stokt, de voorzieningen vallen uit, het leven vervalt tot een primitieve staat. Het begrip ‘eigendom’ komt op de helling te staan: wie niets heeft en in nood verkeert, mag die zich geen bescheiden deel van de overvloed toe-eigenen? Het is dus ieder voor zich. Eerst zetten de dorpelingen zich schrap door zich af te schermen en burgerwachten te organiseren, dan loopt hun verzet door moedwil en misverstand uit op een redeloos en bloederig conflict.
Peeters maakt duidelijk dat een dergelijke invasie van vluchtelingen zich overal in het Westen voordoet, en stelt de vanzelfsprekendheid van de overvloed en het comfort in het Westen ter discussie. De ontelbaren heeft de allure van een allegorische roman, die duidelijk maakt dat bij het uitblijven van een erkenning van het probleem zullen de gevolgen onvoorspelbaar en onvoorstelbaar zullen zijn. Engagement en existentiële vervreemding komen hier samen tot een eigentijds, knap geschreven verhaal dat de lezer op een frappante manier confronteert met zijn eigen bestaan.