Ze hebben hun voornaam gemeen en hun liefde voor de Nederlandse taal. Beiden deden vorig jaar een ontwikkelingstraject via het ELV. De één vertaalt in het Spaans, de ander in het Roemeens. Een gesprek met Catalina Cepernic, via Zoom vanuit het Argentijnse Córdoba, en Cătălina Oșlobanu, op het terras van café Welling, vlak bij het Vertalershuis Amsterdam.

In het Amsterdam Vluchtstad-appartement biedt het Letterenfonds al sinds 1997 tijdelijk onderdak aan schrijvers die in hun eigen land vanwege hun werk gevaar lopen of onder druk worden gezet. De urgentie en het belang daarvan wordt, helaas, alleen maar groter. Zo berichtte de NOS onlangs nog dat de persvrijheid en vrijheid van expressie ook in Europa steeds meer onder druk staat. Dat maakt samenwerking over grenzen heen des te belangrijker.

‘Wat hebben wij met z’n allen reuzenstappen gezet.’ ‘Wat was dit een intensieve en prachtige reis.’ Voldoening heerste over wat we in de cursus hebben bereikt. Het leek alsof zich een nieuw continent voor ons opende. Een continent dat podcast heet.

Ik had mij in mijn hoofd gezet dat ik voor de roman die ik aan het schrijven was over Maria Sibylla Merian (1647–1717) een begeleidende podcast wilde maken. Als extraatje voor de lezer, om feiten te delen die ik in het boek niet kwijt kon en om over mijn recherches voor de roman te vertellen.

Na een uitgebreide online editie in 2020/2021 stroomde de Rode Hoed op vrijdag 1 juli weer vol met vertalers in en uit het Nederlands. De Literaire Vertaaldagen konden gelukkig weer live plaatsvinden, en ook de livestream werd flink benut om de lezingen van de symposiumdag te volgen. De traditionele workshopdag op zaterdag had dit jaar een nieuwe opzet en bestond uit maar liefst twintig wat kortere workshops – met uiteraard ruim aandacht voor vertaalproblemen maar ook voor het pitchen van je vertaling, sensitivity reading, redigeren, presenteren en veel meer vakgerelateerde onderwerpen.

Het is misschien enigszins verrassend voor iemand die zulk solitair werk doet als een vertaler, maar een van de leuke aspecten aan mijn vak vind ik het contact met andere mensen, met collega’s.

Als vertaler duik je om de zoveel maanden in een geheel nieuwe wereld, bevolkt door personages met hun eigen bezigheden, eigenaardigheden, belangstellingen. Een schrijver kan het over werkelijk álles hebben, wat betekent dat je als vertaler ook overal verstand van moet hebben. En dat heb ik natuurlijk niet.

Twintig titels vertaald uit elf talen en afkomstig uit dertien landen maken kans op de Europese Literatuurprijs 2022. De prijs bekroont zowel de vertaler als de schrijver van het beste hedendaagse Europese literaire fictiewerk dat in het afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Van 23 maart tot aan de bekendmaking van de shortlist, live op woensdagavond 22 juni, krijgen de romans hier een extra laag: iedere woensdag publiceren we een verhaal van een van de longlist-vertalers over haar of zijn genomineerde vertaling.

Van half november tot half december vond onder de titel Ton monde, plein de merveilles een presentatie van Nederlandse kinder- en jeugdcultuur plaats in Montreuil, een voorstad van Parijs. De multidisciplinaire samenwerking tussen Nederlandse fondsen, Franse partners en de Nederlandse ambassade in Parijs bestond uit voorstellingen van Nederlandse jeugdfilm, dans, theater en natuurlijk literatuur.

We kunnen er niet omheen: 2021 is het jaar gebleken waarin het belang van vertalen en vertalingen en de rol van tolken en vertalers meer dan ooit in het oog springen. Zeker nu Europa op het wereldtoneel soms schittert door afwezigheid, is het noodzakelijk dat we de banden tussen de landen van het oude continent sterk houden, en om aandacht te houden voor het vrij heen en weer stromen van de ene taal naar de andere. Vertalers zijn hiervoor onontbeerlijk, zodat we tot begrip kunnen komen én kennis kunnen blijven nemen van elkaars geschiedenissen, achtergronden en levens. In sociaal-maatschappelijk, historisch en cultureel-literair opzicht.

Het was een vraag die al maanden de gemoederen bezighield: gaat de Frankfurter Buchmesse door? En zo ja, in welke vorm, en wie zal er dan zijn? Omdat Nederland en Vlaanderen in 2016 gastland waren, werd het Nederlands Letterenfonds in online vergaderingen van de organisatie van de beurs samen met andere gastlanden op de hoogte gehouden over de vorderingen om een veilige beurs te organiseren. Mondkapjes, hoeveel afstand houden de bezoekers, hoe breed moeten de gangen? In de zomer werd duidelijk: het zou doorgaan, met beperkingen, maar men was vol goede moed.

In deze eerste editie van Letteren aan de Lijn, de nieuwe interviewreeks van het Nederlands Letterenfonds, bellen we met striptekenaar Aimée de Jongh. Voor haar nieuwste graphic novel, Dagen van zand, deed zij, met een reisbeurs van het fonds, onderzoek in de Verenigde Staten.