Ik hou van dingen voor het eerst doen. Op plekken zijn waar ik niet eerder was, een nieuwe podcast ontdekken, een selderijknol tweeënhalf uur in de oven laten. Misschien vertaal ik daarom zo graag boeken met kinderen en jongeren in de hoofdrol; bij hen gebeuren er veel dingen voor het eerst en hun blik op de wereld is zowel beperkter als breder dan die van volwassenen. Wat je meemaakt in je jonge jaren zal je je bovendien veel beter herinneren dan ervaringen uit andere levensfases; dat verschijnsel wordt de reminiscentiehobbel genoemd.

1991: ik kende niemand in de Duitse en Nederlandse boekenwereld en niemand kende mij. Het internet bestond amper. Ik wilde Nederlandse kinder- en jeugdboeken in het Duits vertalen, maar wist niet waar ik moest beginnen.

‘After returning from the Netherlands with a master’s degree, he realized that it was the time for him to settle down.’ Een willekeurige zin uit een van de korte verhalen van Hafsah Mujalli. Ze vergat het verhaal, in beslag genomen door een scheiding, een gewelddadige broer en een vlucht uit Jemen. Tot ze vlak voor ze dit jaar naar Nederland kwam, haar werk doorliep voor een nieuwe bloemlezing. Het land waar ze nauwelijks iets vanaf wist, dat ze willekeurig had gekozen in een verhaal dat ze lang geleden schreef bleek haar nieuwe bestemming.

Mijn fysiotherapeute vraagt naar mijn beroep. ‘Vertaler? Welke talen? Alleen maar Nederlands-Duits?’ Ik leg het moedertaalprincipe uit. Ze staart me aan en de ijzeren greep rond mijn enkel verslapt.
‘Moet jij eigenlijk nog weleens woorden opzoeken?’

Het is erg verwarrend. Het Duitse als betekent toen, terwijl het Nederlandse als in het Duits wenn betekent. Als ik dit uitleg aan auteurs die zich met mij willen voorbereiden op interviews of lezingen, roep ik graag de hulp in van een engel. In Der Himmel über Berlin verwoordt Bruno Ganz het heel mooi. Meestal vergeten mijn leerlingen de eerste regel van dit gedicht van Peter Handke dan niet meer, en hoef ik in gevaarlijke situaties alleen maar te zeggen:

Wij slaven van Suriname van de Surinaamse schrijver en activist Anton de Kom (1898-1945) is een van de belangrijkste antikoloniale geschriften van de 20e eeuw. Het staat op één lijn met W.E.B. Du Bois’ Souls of Black Folk (1903) en Frantz Fanons Les damnés de la terre (1961). Het boek is het eerste, maar ook nog steeds een van de weinige werken waarin het Nederlandse koloniale bewind en de slaveneconomie van Suriname worden beschreven.

Door Mireille Berman

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei vraagt elk jaar een schrijver om op de herdenkingsbijeenkomst op 4 mei een voordracht te houden. Dit jaar was dat Arnon Grunberg, die een indrukwekkende tekst uitsprak, getiteld ‘Nee’.

Voor tien dagen ben ik naar Amsterdam gekomen per KLM maar vlieg ik terug naar Paramaribo dan zijn er negentig dagen voorbij gegaan.

Het is de tweede keer dat ik naar Japan ga. In 1984 was ik een half jaar in Sendai en Tokyo om houtsnede en kalligrafie te beoefenen. In dezelfde periode werd in Amsterdam, bij uitgeverij Querido, gewerkt aan de voorbereiding van de publicatie van mijn debuut De avonturen van Lena lena. Terwijl ik oefende met mijn penseel en guts, dacht ik vaak aan Lena lena, of het allemaal zou lukken met dat boek. Ze hebben iets met elkaar, die twee, Lena lena en Japan.

Twintig hedendaagse Europese romans in Nederlandse vertaling zijn genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2020. Volg hier, in de online editie van de Vertalersgeluktournee de weg van deze boeken van hun oorspronkelijke taal naar het Nederlands.