‘De vertaler als schrijver,’ zo luidde het thema van de achttiende Literaire Vertaaldagen. Er is een school die stelt dat vertalers per definitie schrijvers zijn, omdat ze van ‘iets’ ‘iets anders’ maken. Er is een andere school die stelt dat vertalers per definitie ambachtslieden zijn, omdat ze ‘iets anders’ maken van ‘iets bestaands’.

De Guadalajara International Book Fair, ook wel bekend als de “FIL” (Feria Internacional del Libro de Guadalajara) is een van de grootste boekenbeurzen ter wereld. Met 800.000 bezoekers, 1.600 internationale uitgevers uit 40 landen en 650 auteurs uit 44 landen was de dertigste editie spectaculair en spraakmakend.

Stripcollectief Lamelos ging naar het Internationales Comix-Festival Fumetto in Lüzern met een missie. Boris Peeters neemt je met hen mee op reis in stripvorm.

Agnes Vogt bezocht deze maand namens het Letterenfonds de Shanghai Children’s Book Fair. De Nederlandse illustrator Loes Riphagen viel onverwachts in de prijzen met haar prentenboek Bij de neus genomen. Ook was er veel aandacht voor het werk van Fiep Westendorp, met een tentoonstelling naar aanleiding van de publicatie van Chinese vertalingen van twaalf titels van Annie M.G. Schmidt en Fiep Westendorp.

Ik wilde naar Indonesië. Ik woon alweer twintig jaar in Suriname en wist weinig van die andere voormalige Nederlandse kolonie. Nederlands-Indië leek zich dieper in het koloniale geheugen van Nederland te hebben gegrift dan de kolonie in de West. Over Indië was veel geschreven. De publicaties die ik had gelezen kwamen op mij vaak nostalgisch over, of verdrietig en vol verbazing over het verlies van de gordel van smaragd. Bij Suriname waren die emoties geheel niet aan de orde. Ik had de indruk dat het al lang niet meer winstgevende rijksdeel al vóór de onafhankelijkheid in 1975 uit het collectieve Nederlandse bewustzijn was geschrapt. Ik kon over Nederlands-Indië tientallen boeken lezen, nog dacht ik niet de blik van binnenuit te verkrijgen, zoals ik die wonend in Suriname over dat land had opgedaan.

Het is iets wat iedereen denk ik wel heeft: voordat je ergens heen gaat, met name wanneer het een bestemming betreft waar je je op verheugt, stel je je vast voor hoe het er zal zijn. Je baseert je op verhalen, een enkele foto die je misschien hebt gezien, maakt in je hoofd een plattegrond van de verschillende ruimtes, meubileert ze, beeldt je de omgeving in - en zodra je de plek in het echt bereikt, is het onmogelijk om de fantasie ooit nog voor de geest te halen. Hoe kon je ooit denken dat de plek anders was dan ze daadwerkelijk is? Afijn, hoe ik me het Ledig House van te voren had voorgesteld, weet ik dus niet meer. Maar zeker is dat de plek mijn verwachtingen overtrof.

Kinderboekenschrijfster Joukje Akveld reisde naar Zuid-Afrika om het human wildlife conflict te zien om daar een boek over te schrijven. Ze deed verslag van wat ze meemaakte en hoe door deze ervaringen haar boek stap voor stap vorm kreeg. Een reis die vaak niet verliep zoals verwacht, maar haar bracht naar bijzondere plekken en verhalen.

Victor Schiferli was uitgenodigd in New York om te vertellen over het Vlaams-Nederlandse gastlandschap op de Buchmesse. Ook sprak hij redacteuren en uitgevers over wat de Nederlandstalige literatuur hen te bieden heeft. De belangstelling was groot.

Er zijn op de wereld verschillende plaatsen waar je als literair vertaler terecht kunt om in alle rust te werken en met collega’s te verkeren, elkaar vertaalproblemen voor te leggen en je te verliezen in bespiegelingen over het vak. Zo is er een vertalershuis in het Duitse Straelen, vlak over de grens bij Venlo, waar vertalers kunnen verblijven. Jan Gielkens schreef daarover in 2004 in het tijdschrift Filter: “een dorp waar zo op het oog niets gebeurt. En precies dat is de kracht van ‘Straelen’ voor veel vertalers: er is niets dat je van het werk afleidt.” Dat kan niet gezegd worden van het Banff Centre for Arts and Creativity in de Rocky Mountains in Canada, waar ik op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds drie weken mocht verblijven om deel te nemen aan het BILTC Programme: drie internationale literaire vertalersweken.

Van 22 t/m 25 september 2016 vond in Göteborg voor de 31ste maal de Bokmässan plaats. Ik was er zelf voor het eerst en was onder de indruk van de beurs – drukbezocht door uitgevers en publiek, goed georganiseerd en een interessant inhoudelijk programma.