‘Tijdelijk een ander zijn’, was het thema dit jaar. Als literair vertaler moet je maanden- en soms jarenlang in de huid van je auteur en/of je personages kruipen, wat verschillende emoties kan oproepen, zoals ontroering, afkeer, spanning en opwinding.

De workshop, die plaatsvond in de Madrileense Residencia de Estudiantes, was mede georganiseerd vanwege het bezoek van Frank Westerman aan Madrid naar aanleiding van het verschijnen van de Spaanse vertaling van zijn boek Stikvallei (El valle asesino) bij uitgeverij Siruela, in de vertaling van Goedele De Sterck.

In 2017 en 2018 richten het Nederlands Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren hun pijlen extra op Frankrijk, onder de geuzennaam ‘Les Phares du Nord’. Als opening van het offensief vond op 1 juni ‘Le Boekenbal’ plaats in het Atelier Néerlandais in Parijs, met zo’n 350 Nederlandse en Franse auteurs, uitgevers en vertalers. En voorafgaand aan het bal werd op donderdagmiddag in de residentie van de Nederlandse ambassadeur in Parijs een vertaalatelier gehouden voor literair vertalers Nederlands-Frans en Frans-Nederlands.

Doel van deze workshop, die plaatsvond in het Vertalershuis Amsterdam, was om Engelstaligen die hun eerste schreden op het literaire vertaalpad hebben gezet zich gezamenlijk over een aantal vertaalproblemen te laten buigen en meer in het algemeen over vakinhoudelijke zaken te praten.

‘De vertaler als schrijver,’ zo luidde het thema van de achttiende Literaire Vertaaldagen. Er is een school die stelt dat vertalers per definitie schrijvers zijn, omdat ze van ‘iets’ ‘iets anders’ maken. Er is een andere school die stelt dat vertalers per definitie ambachtslieden zijn, omdat ze ‘iets anders’ maken van ‘iets bestaands’.

Het thema van de symposiumdag op 11 december was ‘Verzinnen wat er staat’. Soms heb je als vertaler geen idee wat er in je brontekst staat en valt daar evenmin achter te komen, bijvoorbeeld omdat de auteur je vraag niet snapt of dood is. En soms weet je heel goed wat er staat maar kun je dat in je eigen taal niet zomaar letterlijk opschrijven.

Begin juni vond in Parijs ‘La traduction littéraire s’affiche’ plaats, een bijeenkomst van vertalers Nederlands-Frans en Frans-Nederlands die was georganiseerd door de Nederlandse ambassade in Frankrijk in samenwerking met het Nederlands Letterenfonds, de Franse vertalersvereniging ATLF en de Franse literaire vertaalopleiding CNL/ASFORED.

Drukke dagen waren het van 1 tot 5 februari in Berlijn. Een driedaagse workshop voor twee groepen vertalers, een feestelijke prijsuitreiking aan de vertalers Bettina Bach en Rainer Kersten, en een plenaire bijeenkomst met een tiental Berlijnse uitgevers in het Literarisches Colloquium en tot slot, ditmaal in het jonge Literaturhaus Lettrétage in Kreuzberg, nog een optreden van Dimitri Verhulst en Arjan Visser.

Het thema van de Literaire Vertaaldagen was dit jaar ‘De vertaler als rentmeester’: in hoeverre zien vertalers het als hun taak de rijkdom van de doeltaal te bewaren en te ‘begieten’ met invloeden uit de brontaal? Schrikken zij ervoor terug even creatief te zijn als de te vertalen auteur, met het oog op de redacteur, de lezer of de criticus? Gaan ze bij het vertalen van ouder werk de brontaal verbeteren, opsmukken of moderniseren uit vrees dat hun vertaling de lezer anders niet zal aanspreken? En hoe gaan ze om met straattaal, schuttingtaal en opzettelijke registerbreuken?