In haar nieuwe roman, Plantage Wildlust, belicht Tessa Leuwsha sociale verhoudingen in Suriname aan het begin van de vorige eeuw. Het boek is lovend ontvangen in de pers, en wordt verfilmd door producent Emjay Rechsteiner.

Rozsypne, scattered is een literaire virtual reality installatie ontwikkeld door schrijver Lisa Weeda, regisseur Nienke Huitenga en Studio ZZZAP. Het werk werd genomineerd voor de IDFA DocLab Immersive Non-Fiction Competition 2019 en door het tijdschrift Forbes geselecteerd als een van de 50 meest opmerkelijke VR-werken van 2019. Nieuwsgierig? Je kunt deze VR-ervaring ondergaan op donderdag 20 februari in Het Nieuwe Instituut in Rotterdam en op zaterdag 14 maart op het Tilt Festival in Tilburg.

Bijna dertig jaar na de oorspronkelijke publicatie in het Frans, is het debuut van de Franse stripmaker Marc-Antoine Mathieu ook in het Nederlands beschikbaar, in vertaling van Toon Dohmen. De oorsprong is het eerste deel van een reeks absurdistische stripalbums over hoofdpersoon Maurits Cornelis Van Esk, ambtenaar op het Ministerie van Humor.

Lotus is een meditatieve novelle verrijkt met geluid, kleur en animatie. Het verhaal is nu te lezen in een speciaal ontwikkelde, bekroonde applicatie voor iPhone en iPad. De eerste twee hoofdstukken zijn gratis.

Werk van Zwitserse auteurs komt in relatief bescheiden mate via vertalingen uit het Duits, het Italiaans of het Frans tot ons. Maar na Simeliberg van Michael Fehr en de Sez Ner-trilogie van Arno Camenisch, twee poëtische vertellingen die eerder voor de Europese Literatuurprijs waren genomineerd, telden we dit jaar al zes werken in vertaling. In twee daarvan heeft het Letterenfonds geïnvesteerd. Toevallig worden beide titels aangehaald in de zomerbijlage van Trouw over vakantieland Zwitserland. Via de literatuur kijk je plotseling door een heel andere bril naar dat idyllische berglandschap.

De veelgeprezen roman Goede mannen van Arnon Grunberg is vanaf 8 januari 2019 te downloaden als Immer-app, een nieuwe manier van lezen op iPhone en iPad. Het eerste deel is gratis.

Begin augustus 2017 verscheen bij de Londense uitgeverij Reaktion Books Planet Hunters: The Search for Extraterrestrial Life van Lucas Ellerbroek, vertaald door Andy Brown.

In mei 2017 verscheen bij het Portugese Livros do Brasil Contos e outros escritos (Verhaaltjes, en gebeurtenissen uit het Achterhuis, beschreven door Anne Frank) van Anne Frank, vertaald door Arie Pos.

‘Het wachten is op een regisseur die zijn creativiteit op Het leven is droom van schrijver Pedro Calderón de la Barca en vertaler Erik Coenen los kan laten’, zo sloot Hoogleraar Lieve Behiels haar recensie over het vertaalde werk in het tijdschrift Filter in juni 2007 af. Die regisseur is nu gevonden. Op donderdag 6 april gaat Het leven is droom in première in de Toneelschuur in Haarlem. De mystieke, muzikale voorstelling, geregisseerd door Olivier Diepenhorst, vertelt het verhaal van kroonprins Sigismond, die niet weet dat hij een kroonprins is.

In oktober 2016 kwam bij Athena Verlag de Duitse vertaling uit van De eeuwigheid verzameld. Helene Kröller-Müller (1869-1939). De biografie van deze bijzondere kunstverzamelaar werd vertaald door Marlene Müller-Haas.

Eind november 2016 verscheen bij het Engelse Polity Press Radical Innovators: The Blessings of Adversity in Science and Art, 1500-2000 van Anton Blok, in een vertaling van de hand van de auteur.

Een ongewone combinatie: een schrijver die ook legerpiloot is. Wat was hij eerst? Dat valt niet direct te achterhalen, maar duidelijk is dat Antoine de Saint-Exupéry het van levensbelang vond voor zijn schrijverschap om met beide benen in het echte leven te staan. Aan alleen de verbeelding had hij niet genoeg, hij wilde ervaren wat het betekent om voor een bepaald beroep te kiezen, om collega’s te hebben, om zich verbonden te voelen.

En de akker is de wereld is een herontdekte klassieker van Nederlands-Amerikaanse auteur Dola de Jong. Het boek werd voor het eerst in het Engels uitgegeven in 1945. Twee jaar later verscheen een Nederlandse vertaling, door de schrijfster zelf vervaardigd. In september verschijnt het werk in Duitse vertaling bij Kunstmann. Het is vertaald door Anna Carstens.

Westermans meest recente werk, Een woord een woord, is afgelopen zomer in Duitse vertaling verschenen bij Christoph Links Verlag onder de titel ‘Reden. Reden? Reden!’. In april verscheen het werk bij De Bezige Bij.

Een verre reis, een van de verhalen uit Iedereen was er van Toon Tellegen is bewerkt tot een app. De multimediale productie maakt het mogelijk om op een andere manier als lezer betrokken te raken bij de karakters. Waarom vertrekt de olifant naar de woestijn? Wat is zijn relatie tot de boom die hij daar tegenkomt? Dat zijn vragen die door de app worden beantwoord.

Bij de Spaanse uitgeverij Machado Libros verschijnt, in een vertaling van Catalina Ginard, Henk Booms El Bosco al desnudo – 500 anos de controversia sobre Jheronimus Bosch. Deze Spaanse editie van De bezeten visionair (Athenaeum, 2016) wordt begin juni gepresenteerd tijdens de opening van de grote Bosch-tentoonstelling in het Prado Museum, die daar tot half september is te zien.

Bij Wereldbibliotheek verschijnen drie vertaalde titels van Nikos Kazantzakis. In 2015 kwam Leven en wandel van Zorbás de Griek uit - die dus geen platte karikatuur blijkt te zijn maar een serieus literair personage -, deze maand verscheen Christus wordt weer gekruisigd en in 2017 staat de publicatie van Kapitein Michalis op de agenda. Een bijzondere reeks van werken die zijn geschreven in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw en op meerdere niveaus kunnen worden gelezen.

Het oorlogsdagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch

Bij het Duitse Beck Verlag verscheen een prachtige editie van Klaartje de Zwarte-Walvisch, Mein geheimes Tagebuch, in vertaling van Simone Schroth, met een nawoord van Leon de Winter en een inleiding van Ad van Liempt.

Abram de Swaan publiceerde in 2014 Compartimenten van vernietiging. Over genocidale regimes en hun daders. De Swaan, opgeleid als politicoloog, gevormd als psychoanalyticus en van beroep socioloog en essayist, vergelijkt de omstandigheden waarin genocides konden plaatsvinden en gaat in op de persoonlijke eigenschappen van de daders. In deze ‘sociologie van de massavernietiging’ analyseert hij de kenmerken van massamoorden uit de 20ste eeuw, van de Atjeh-oorlog, de Armeense genocide, Stalin en Mao en de Holocaust, tot aan de poging tot uitroeiing van de Tutsi’s in Rwanda in 1994 – om slechts enkele te noemen.

Literair vertaler Martin de Haan is kenner van de Franse achttiende eeuw. Na zijn vertalingen van Dominique-Vivant Denon en Denis Diderot, vertaalde hij de minder bekende denker Luc de Clapiers, die als Marquis de Vauvenargues (1715-1747) door het leven ging.

Enige weken geleden verscheen bij uitgeverij de Bezige Bij de bijna 800 pagina’s tellende verzamelbundel Strohalmen voor de lezer, een ruime keuze uit de gedichten van Joseph Brodsky (1940-1996) samengesteld en geannoteerd door Kees Verheul (slavist, schrijver en vertaler). Het idee voor dit project ontstond een kleine tien jaar geleden en het Letterenfonds heeft de ontstaansgeschiedenis goed kunnen volgen.

In Nederland zijn we heel gelukkig met Adam Bžoch, een uitstekende vertaler die veel Nederlandse literatuur in het Slowaaks vertaalt. Andersom was het lang stil. Gelukkig besloot Abram Muller in dit gat te springen. De laatste regel van Rudolf Sloboda is de tweede Slowaakse roman die hij in het Nederlands heeft vertaald.

Het gezaghebbende Duitse literaire tijdschrift Schreibheft publiceert in zijn nieuwste nummer een uitgebreid dossier over Jeroen Mettes (1978-2006), onder de titel ‘Mond. Sushi. Volvo. Jeroen Mettes – Anstifter zum Sprachkrieg der Weltbürger’.

Bij Athenaeum-Polak & Van Gennep verscheen Fosca, de vertaling van de gelijknamige Italiaanse roman van Iginio Ugo Tarchetti uit 1869.

Bij de Bezige Bij Antwerpen verscheen afgelopen september Het einde van de rode mens van Svetlana Alexijevitsj, vertaald uit het Russisch door Jan-Robert Braat. Een non-fictie titel en het laatste deel van een vijfdelige reeks.

In april 2012 debuteerde Murat Isik bij Ambo Anthos met Verloren grond, een familiegeschiedenis die losjes is geïnspireerd op die van de auteur. De roman verkocht ruim 10.000 exemplaren, werd lovend besproken in de pers en in de sociale media en won de Bronzen Uil Publieksprijs.

Sinds dit voorjaar bestaan er twee moderne vertalingen van Dode zielen van Nikolaj Gogol. De lezer kan dus kiezen en de vergelijking maken tussen Aai Prins’ vertaling, die afgelopen week is verschenen in Van Oorschots Russische Bibliotheek, en die van Arthur Langeveld in 1991 uitgekomen bij Athenaeum-Polak & Van Gennep maar nog steeds verkrijgbaar.

Bij de Italiaanse uitgever Donzelli verscheen recentelijk een verzameling van de mooiste brieven van Vincent van Gogh. Uitgebracht in de klassiekenreeks Biblioteca Donzelli, plaatst Van Gogh zich in het gezelschap van Machiavelli, Petrarca en Goethe, die eerder in deze reeks verschenen.

De uitgeverij Flower City uit Beijing heeft een Chinese vertaling van Tonio op de markt gebracht, de roman van A.F.Th. van der Heijden die in Nederland een groot succes was. Dat het werk is vertaald is mede te danken aan de door het Letterenfonds gelegde contacten op de gastlandmanifestatie in Beijing van 2011.

Vertaalster Tatjana Daan neemt regelmatig klassieke Franse teksten onder handen. Van Stendhal vertaalde ze bijvoorbeeld een selectie Liefdesverhalen en afgelopen najaar verscheen haar vertaling van Victor Hugo’s l’Homme qui rit bij uitgeverij Papieren Tijger.

De eerste Engelse editie van de Nederlandse klassieker De brief voor de koning van Tonke Dragt is verschenen. The Letter for the King wordt op donderdag 14 november officieel door de Engelse uitgeverij Pushkin Press gepresenteerd.

Qian Zhongshu (1910-1998) geldt als een van de belangrijkste Chinese schrijvers van de 20ste eeuw. Zijn grote satirische roman Belegerde vesting behoort – zeker sinds hij in 1990 als tv-serie werd verfilmd – tot de Chinese literaire canon.

De Italiaanse scenarioschrijfster en documentairemaakster Francesca Melandri (1964) debuteerde enkele jaren geleden met Eva Dorme dat in Italië een groot succes werd. Dat geldt ook voor haar nieuwe roman Più alto del mare (Hoger dan de zee), die vorig jaar genomineerd werd voor de prestigieuze Premio Campiello en nu in Nederlandse vertaling is verschenen.

In Brazilië werd in 2012 de honderdste geboortedag van de auteur Jorge Amado (1912-2001) gevierd. Voor uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep was dit een mooie aanleiding om één van zijn beroemdste romans Gabriela, cravo e canela (1958) te laten hervertalen door Maartje de Kort.