De P.C. Hooft-prijs 2023, voor beschouwend proza, is toegekend aan schrijver en bioloog Tijs Goldschmidt. De winnaar werd bekendgemaakt tijdens de viering van 75 jaar P.C. Hooft-prijs in het Literatuurmuseum in Den Haag. De jury roemt de “essayist pur sang” om zijn buitengewoon diverse oeuvre en om zijn taal.

Vandaag lanceren de Leescoalitie, NBD Biblion en Ubisoft het vervolg op de succesvolle Readification-campagne. Readification werd vorig jaar gestart en is een nieuwe vorm van leesbevordering waarbij literatuur voor jongeren gekoppeld wordt aan populaire videogames en bijbehorende werelden. De nieuwe Verborgen Verhalen achter Assassin’s Creed Valhalla van Abdelkader Benali en Roderick Leeuwenhart zijn te lezen in de Ubisoft Special-app.

De deelnemers die in 2021 het Slow Writing Lab volgden, presenteren zichzelf en hun werk op een eigen website. Ze vertellen waar ze momenteel mee bezig zijn, welke vragen ze zichzelf stellen, en ze delen een fragment uit eigen werk. De foto’s zijn verzorgd door fotograaf Wouter le Duc, die met het portret van Slow Writing Lab-deelnemer Daniëlle Zawadi onlangs de prijs voor het beste fotoportret won.

Tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 wordt extra aandacht besteed aan het slavernijverleden: een belangrijk, pijnlijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze geschiedenis. In het kader van het herdenkingsjaar stelt de Rijksoverheid budget beschikbaar voor activiteiten en initiatieven die een bijdrage leveren aan het herdenken en vieren van de afschaffing van de slavernij in het Koninkrijk der Nederlanden.

Vanaf mei 2023 is er plek voor een schrijver die drie maanden wil werken aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. De academie is op zoek naar schrijvers die (affiniteit hebben met) onderzoeksgericht werken en die bereid zijn hun werk open te stellen naar de groep. Schrijvers uit alle genres en met uiteenlopende benaderingen van literatuur kunnen zich aanmelden, maar de voorkeur gaat uit naar een schrijver met minimaal één boekpublicatie. Aanmelden kan tot en met vrijdag 16 december.

Schrijver Arnon Grunberg heeft de Johannes Vermeer Prijs 2022 ontvangen uit handen van staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media. De Johannes Vermeer Prijs is de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten. De jury, onder leiding van Andrée van Es, noemt Grunberg een ‘sterk denker en een moedig schrijver’, die behoort tot de meest veelzijdige en invloedrijkste kunstenaars van dit moment.

De Johnny 2022, oeuvreprijs voor podiumpoëzie, is uitgereikt in het Maaspodium in Rotterdam. Dit jaar ging de prijs naar twee winnaars, één voor het Nederlandse en één voor het Vlaamse taalgebied: Babs Gons en Seckou Ouologuem.

Het Ledig House in Columbia County, upstate New York, verwelkomt voorjaar 2023 graag literair vertalers in het Nederlands voor een residentieperiode van vier weken. Aanmeldingen zijn welkom tot maandag 21 november a.s. Het Letterenfonds verstrekt een beurs; de selectie vindt plaats in samenspraak met het Ledig House.

Het boek Wolven op het ruiterpad van Tijs Goldschmidt wint dit jaar de prijs voor het beste natuurboek van Nederland. De tiende Jan Wolkers Prijs is uitgereikt tijdens de live-uitzending van het NPO Radio 1-programma Vroege Vogels in Kasteel Oud Poelgeest in Oegstgeest.

Nederlandse en Friese uitgeverijen kunnen bij het Nederlands Letterenfonds een tegemoetkoming in de kosten aanvragen voor de uitgave van moeilijk te exploiteren maar bijzondere literaire titels, die bestemd zijn voor een algemeen lezerspubliek en die de kwaliteit en diversiteit van het boekenaanbod vergroten. De nieuwe regeling Productiekosten bijzondere uitgaven vervangt twee eerdere subsidieregelingen (Literaire uitgaven en Geïllustreerde kinder- en jeugdliteratuur) en biedt onder meer ruimere mogelijkheden voor titels die de diversiteit in het aanbod aan kinderboeken verrijken en voor NGT-projecten.

“Hoe prettig en hoe rustig, hoe fijn je hier kunt werken, en hoe heerlijk het is om ’s ochtends vroeg of juist aan het eind van de dag naar het strand te fietsen en daar wat tijd door te brengen”, zo noteerde schrijver Martijn Simons aan het eind van zijn werkmaand in het Roland Holsthuis. Ook in 2023 is het voor literaire auteurs, voor dichters, schrijvers, vertalers en illustratoren mogelijk het Roland Holsthuis in Bergen (NH) gedurende een kalendermaand te huren als werkplek. Heeft u belangstelling? U kunt uw verzoek tot uiterlijk woensdag 2 november 2022 aanstaande aan het Letterenfonds mailen.

De Filter Vertaalprijs 2022 is toegekend aan Anne Sytske Keijser, Mark Leenhouts en Silvia Marijnissen voor hun vertaling De droom van de rode kamer van Cao Xueqin. De prijs werd uitgereikt tijdens een feestelijke avond rond de genomineerde vertalers en hun vertalingen op woensdag 28 september 2022 in TivoliVredenburg te Utrecht tijdens het ILFU-festival.

De Europese Literatuurprijs 2022 gaat naar de Nocilla-trilogie van de Spaanse schrijver Agustín Fernández Mallo in de Nederlandse vertaling van Adri Boon, uitgegeven door Koppernik. ‘Een fantastisch boek dat de verbrokkeling en versnippering het hoofd biedt door te laten zien hoe dat wat ogenschijnlijk fragmentarisch is, op zichzelf staat, rondzingt, plotseling contact maakt en een amalgaam vormt dat onverwachte eigenschappen blijkt te hebben’, aldus de jury. Agustín Fernández Mallo en Adri Boon ontvangen de prijs op zaterdag 5 november op het Crossing Border Festival in Den Haag uit handen van juryvoorzitter Manon Uphoff.

Te gast in de elfde aflevering van Kopje Koffie, de Duitse boekenpodcast over Nederlandse literatuur: schrijfster Jessica Durlacher. Ze spreekt in de Literaire Maatschappij in Bielefeld met Katharina Borchardt over haar boek De stem (De Arbeiderspers, 2021), dat in mei 2022 in het Duits werd gepubliceerd door Diogenes Verlag als Die Stimme, vertaald door Annelie Bogener.

Op maandag 12 september heeft De Academie De Gouden Ganzenveer de Gouden Ganzenveer 2022 uitgereikt aan schrijver Nelleke Noordervliet. Eerder dit jaar maakte Jet Bussemaker de winnaar bekend in het programma De Taalstaat op NPO Radio 1. De Jonge veer, een nieuwe prijs voor jonge schrijvers, ging naar Nina Polak.

Uit het recordaantal van 565 fictie en non-fictie inzendingen selecteerde de jury van de Boekenbon Literatuurprijs 2022 vijftien titels voor haar longlist. Merendeels fictie, waaronder twee verhalenbundels en vier debuten, en daarnaast twee non-fictie werken. Onder de kanshebbers zijn twee Vlaamse en dertien Nederlandse schrijvers; negen vrouwen en zes mannen. Vijf zagen hun recente werk eerder dit jaar genomineerd voor die andere grote (fictie) prijs, de Libris Literatuurprijs. De shortlist van de Boekenbon Literatuurprijs wordt bekendgemaakt op donderdag 29 september, de winnaar op 10 november 2022.

Buitenleven van Nina Polak (Prometheus) is uitgeroepen tot het BruutTAAL Regenboogboek van het jaar 2022. Naast de roman van Polak waren ook De kapperszoon van Gerbrand Bakker (Cossee) en Wormmaan van Mariken Heitman (Atlas Contact) genomineerd voor de shortlist.

Tien onlangs gedebuteerde schrijvers van proza, non-fictie, poëzie en jeugdliteratuur ontvangen dit jaar een eerste projectsubsidie van € 11.000 om te werken aan hun tweede boek. Zij werden geselecteerd uit een groep van 26 aanvragers. Net als in het afgelopen jaar kon het budget voor de debutantenbeurzen dit jaar verhoogd worden uit het coronasteunpakket, waardoor er twee extra beurzen voor deze groep schrijvers verleend konden worden.

De Argentijnse auteur Ariel Magnus is in augustus op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds als writer in residence in Amsterdam. Tijdens zijn verblijf werkt hij aan een nieuwe roman en doet hij onderzoek voor een volgende.

Wie verdient de &Awards 2022? Nomineer nu een project of persoon. Op vrijdag 4 november worden de &Awards en bijbehorende geldprijzen voor de derde keer uitgereikt. De &Awards zetten jaarlijks een project én een professional in de schijnwerpers die zich hebben ingezet voor diversiteit en inclusie. Ze dienen als stimulering, voorbeeld en signaal naar andere organisaties in de culturele sector. Aan de projectprijs is een bedrag van € 20.000 verbonden en de laureaat van de persoonsprijs ontvangt € 5.000.

Het programma Innovatielabs zoekt makers, culturele instellingen en andere creatieve partijen die willen werken aan innovatie in de culturele en creatieve sector. Heb je een goed idee om de sector te versterken aan de hand van verdiepend onderzoek, activiteiten of experiment? Kun je de handen ineenslaan met minimaal twee samenwerkingspartners én sta je open om kennis en inzichten te delen? Doe mee aan de Open Call Innovatielabs #2! Tot en met 5 oktober 2022 kun je een voorstel indienen. Deelname staat open voor aanvragers uit alle artistieke en creatieve disciplines.

Om schrijvers een extra steuntje in de rug te geven hebben de Schrijverscentrale en het Nederlands Letterenfonds een vierde Steunmaatregel voor Schrijvers uitgevoerd om het schrijversbezoek te stimuleren. Het Nederlands Letterenfonds stelde € 250.000 beschikbaar om 50% korting te geven op schrijversbezoeken die via de Schrijverscentrale plaatsvinden tussen 21 maart en 1 oktober 2022. Ruim 450 organisaties maakten hier gebruik van, waarvan 10% nieuwe organisaties. Binnen twee maanden is het volledige subsidiebedrag toegekend. 

Van woensdag 8 tot zaterdag 11 juni bezoeken programmamakers en directeuren van meer dan tien Duitse literaire literatuurfestivals en podia Nederland, op uitnodiging van Flanders Literature en het Nederlands Letterenfonds. Dit Fellowship vindt plaats in het kader van het Vlaams-Nederlandse gastlandschap rondom en op de Leipziger Buchmesse 2024. Tijdens deze intensieve dagen krijgen de organisatoren een breed overzicht van de literatuur uit de Lage Landen aangereikt en gelegenheid om meer dan vijftien schrijvers en illustratoren te ontmoeten; van alle auteurs zijn nieuwe Duitse vertalingen in voorbereiding.

De Letterenfonds Vertaalprijs 2022 gaat naar Veronika ter Harmsel Havlíková. Aan de prijs is een bedrag van € 15.000 verbonden. Het fonds bekroont hiermee Ter Harmsel Havlíková’s excellente vertalingen van belangrijke Nederlandstalige titels in het Tsjechisch, en haar cruciale rol als begeleider van nieuwe vertalers en bemiddelaar voor de Nederlandse literatuur in Tsjechië.

Het vernieuwde Museum van de Geest | Dolhuys in Haarlem, dat in 2020 werd geopend, is bekroond met de ‘European Museum of the Year Award 2022’ door het European Museum Forum. Het is de meest prestigieuze museumprijs in Europa voor innovatieve visies in de museumsector.

In mei woont en werkt de Duitse schrijver Hengameh Yaghoobifarah, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds, als writer in residence in Amsterdam. Yaghoobifarah zal hier werken aan een nieuwe roman. Ook wordt de Nederlandse vertaling van hun debuutroman gepresenteerd op Read My World.

Het programma van de drieëntwintigste editie van de Literaire Vertaaldagen is bekend. Op de traditionele symposiumdag, op vrijdag 1 juli in de Rode Hoed in Amsterdam, gaan ervaren vertalers en anderen vanuit hun eigen specialisme in op het thema ‘Vertalen is een leven lang leren’. De symposiumdag kan dit jaar zowel live als online worden bijgewoond. Nieuw is ook dat er op zaterdag 2 juli maar liefst twintig workshops worden aangeboden, merendeels taaloverstijgend: van het vertalen van poëzie of straattaal tot strips of non-fictie, en van het pitchen van een nieuw vertaalproject tot slim zoeken op internet. De live workshops duren een dagdeel, u kunt op zaterdag dus naar eigen keuze een of twee workshops volgen. De inschrijving voor zowel de symposiumdag als de workshops is nu geopend. Als u wilt deelnemen aan een of meer workshops dient u zich uiterlijk in mei aan te melden.

Het project Readification is voor de tweede keer bekroond, nu met twee SponsorRingen: brons in de categorie Maatschappij en goud in het specialisme Innovatie. Readification zet een combinatie van games en verhalen in om jongeren weer aan het lezen te krijgen. Vorig jaar ontving het initiatief, dat is ontwikkeld door de Leescoalitie, NBD Biblion en gameontwikkelaar Ubisoft, al een bronzen LEFfie Award.

Illustrator Martijn van der Linden is de nieuwe Kinderboekenambassadeur van Nederland. De komende twee jaar zal hij zich inzetten voor meer leesplezier bij kinderen en de promotie van kinder-­ en jeugdboeken. Dit werd vandaag bekendgemaakt op Lezen Centraal, het jaarlijkse congres van Stichting Lezen in het Beatrix Theater in Utrecht. De Kinderboekenambassadeur is een initiatief van Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds, in samenwerking met Stichting CPNB, de Schrijverscentrale en het Kinderboekenmuseum.

Makers van Nederlandse literatuur kunnen nu een beurs aanvragen in het kader van de tijdelijke steunmaatregel Van maker tot lezer 2022. De regeling is mogelijk gemaakt met extra geld dat het ministerie van OCW binnen het vijfde coronasteunpakket beschikbaar heeft gesteld voor makers. Van maker tot lezer 2022 staat open voor schrijvers, performers, graphic novelists, illustratoren en vertalers in het Nederlands, die van 1 januari 2017 tot 1 maart 2022 direct of indirect door het Letterenfonds zijn ondersteund. De beurs dient door de maker te worden ingezet om een brug te slaan naar potentiële lezers van haar of zijn werk. Aanvragen worden in behandeling genomen zolang het budget strekt.

Nu er gelukkig weer ontmoetingen mogelijk zijn tussen lezers en schrijvers in boekhandels, bibliotheken en op scholen en podia, komen het Nederlands Letterenfonds en de Schrijverscentrale met een nieuwe steunmaatregel waarmee schrijversoptredens worden gestimuleerd. Organisaties die via de Schrijverscentrale een of meer optredens boeken tussen 21 maart en 1 oktober 2022 ontvangen 50% korting, tot een maximum van € 500 (dit aanbod geldt zolang het budget strekt). Het Letterenfonds en de Schrijverscentrale hopen het aantal schrijversoptredens hiermee een impuls te geven, vooral met het oog op de Boekenweek 2022 die in april zal plaatsvinden.

Nederland en Vlaanderen zullen in 2024 gezamenlijk gastland zijn van de Leipziger Buchmesse, de grootste publieksboekenbeurs van Duitsland. Dat is op de afgelopen Leipziger Buchmesse bekendgemaakt. Het Nederlands Letterenfonds, Literatuur Vlaanderen, de Nederlandse ambassade en de vertegenwoordiging van Vlaanderen in Berlijn organiseren samen het aanstaande gastlandschap, dat nieuwe stemmen, nieuwe generaties en nieuwe genres in Duitsland zal introduceren.

Vier teams van schrijvers en ontwerpers hebben in het Huis Utrecht vier nieuwe digitale projecten gepresenteerd. De werken zijn in het afgelopen jaar tot stand gekomen in het kader van Literatuur op het Scherm, een programma van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Nederlands Letterenfonds.

Het Nederlands Letterenfonds staat voor vrije meningsuiting en vreedzame uitwisseling van ideeën. Mede daarom lieten wij het gedicht ‘Een krijgzuchtige tijd’ van Marieke Lucas Rijneveld vertalen in het Oekraïens (Jaroslav Dovhopolyy), Russisch (Anna Sidorova), Duits (Ruth Löbner), Frans (Daniel Cunin) en Engels (Michele Hutchison).

Twintig titels vertaald uit elf talen maken kans op de Europese Literatuurprijs 2022. De prijs bekroont zowel de schrijver als de vertaler(s) van het beste hedendaagse Europese literaire fictiewerk dat in het afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. De longlist is samengesteld door zeventien boekhandels. Van 23 maart tot aan de bekendmaking van de shortlist eind juni vertellen de genomineerde vertalers over hun werk op het Vertalerskanaal van Hebban.nl, en live in een aantal boekhandels in het land.

Op maandag 7 maart a.s. arriveert de Chinese dichter Wang Jiaxin als writer in residence in Nederland. Hij zal een maand lang, op uitnodiging van het Nederlands Letterenfonds, in Amsterdam wonen en werken. Ook treedt hij op in Leiden, Amsterdam en Gent, en op enkele middelbare scholen.

De shortlist van de Libris Literatuurprijs 2022 is bekend: Nico Dros, Mariken Heitman, Auke Hulst, Deniz Kuypers, Renée van Marissing en Lisa Weeda maken kans op de hoofdprijs. Vanaf 25 maart bespreken jonge lezers de genomineerde romans in de podcastserie De shortlist. Op maandag 9 mei volgt een Hommage-show en de bekendmaking van de winnaar in een livestream vanuit Felix Meritis in Amsterdam.

Het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en het Nederlands Letterenfonds organiseren op maandagmiddag 28 februari een eindpresentatie van het programma Literatuur op het Scherm. Vier teams van schrijvers en ontwerpers presenteren in Utrecht hun projecten. Daarnaast is er een keynote van Siebe Bluijs, postdoctoraal onderzoeker ‘Digital Literature’. Publiek is van harte welkom bij deze presentatie.

Twaalf schrijftalenten staan in de startblokken voor de zevende editie van het Slow Writing Lab. Van de Stoerste Zoetermeerder, een filosoof en crossover artiesten tot een tekenaar en Nieuwe Types. Tijdens het Slow Writing Lab krijgen ze een jaar lang alle ruimte om hun artistieke drijfveren diepgaand te onderzoeken en met literaire vormen te experimenteren. In de afgelopen jaren is het Slow Writing Lab uitgegroeid tot een uniek verdiepingstraject voor schrijftalenten met én zonder een afgeronde kunstvakopleiding – uit het hele Nederlandse taalgebied.

De Vondel Translation Prize 2021 is uitgereikt aan David Doherty voor Summer Brother, zijn vertaling van Zomervacht van Jaap Robben. Tijdens een online ceremonie van The Society of Authors ontving Doherty het prijzengeld van € 5.000 en de lof van de jury, die zijn vertaling selecteerde uit de rijke oogst van twee jaar.

De Hongaarse onderzoeker Krisztina Gracza loopt stage bij de afdeling Buitenland. Als onderdeel van haar proefschrift dat ze aan de Universiteit ELTE te Boedapest aan het voorbereiden is, doet ze onderzoek naar de Vertalingendatabase (www.vertalingendatabase.nl) van het Nederlands Letterenfonds waarvoor Marlies Hoff (Bibliotheek en Documentatie) verantwoordelijk is.

Culturele en creatieve instellingen kunnen een HR-voucher ter waarde van € 20.000 aanvragen voor ondersteuning bij hun HR- en organisatiebeleid. De aanvraagmogelijkheid staat open voor organisaties die door een van de zes rijkscultuurfondsen, waaronder het Nederlands Letterenfonds, zijn ondersteund. In deze (tweede) aanvraagronde is zowel de groep mogelijke aanvragers als het budget verruimd.

Op vrijdag 21 januari maakte Stichting Zutphen Literair de shortlist bekend voor de gemeentelijke Ida Gerhardt Poëzieprijs 2022. Uit de 140 ingezonden bundels dingen er nog vijf mee voor de prijs, waarvan vier bundels tot stand kwamen met subsidie van het Nederlands Letterenfonds. Op 15 februari 2022 blijkt welk van de bundels de prijs heeft gewonnen.

In 2021 ontwierpen de Schrijverscentrale en het Nederlands Letterenfonds drie steunmaatregelen ter ondersteuning van schrijvers. Zij kampen met een serieuze terugval in inkomsten onder meer door het op grote schaal wegvallen van lezingen. Het Letterenfonds stelde € 950.000 beschikbaar om het contact tussen schrijvers en lezers te behouden en optredens van schrijvers te stimuleren. Ruim 1.100 boekhandels, bibliotheken, scholen en andere literaire of culturele organisaties maakten gebruik van de steunmaatregelen, waardoor zo’n 800 beginnende en ervaren jeugdboekenschrijvers en auteurs voor volwassenen fysiek of online hun lezers konden ontmoeten.

Heb je als schrijver één of twee literaire titels op je naam staan? Kijk dan eens of je voldoet aan de voorwaarden voor het aanvragen van een beurs voor het schrijven van je volgende boek. Auteurs die een aanvraag willen indienen en hier vragen over hebben, kunnen deze voorleggen tijdens het startersspreekuur. Er zijn twee dagen waarvoor je je kunt inschrijven: dinsdag 8 februari of donderdag 15 februari. Aanmelden kan tot en met vrijdag 4 februari.

In de vijfde aflevering van de Duitse boekenpodcast over Nederlandstalige literatuur schuift schrijfster Marente de Moor aan, die met Bettina Baltschev in gesprek gaat over de recente vertaling van haar roman Foon. Het boek verscheen in de herfst van 2021 onder de Duitse titel Phon bij Hanser Literaturverlage, in een vertaling van Bettina Bach.

Op 3 januari 2022 is de Dr. Elly Jaffé Prijs 2021 toegekend aan Marthe Elzinga. De prijs wordt uitgereikt aan de beste vertaling uit het Frans naar het Nederlands van proza, poëzie en toneel, met als doel de belangstelling voor de Franse taal en literatuur te stimuleren. Marthe Elzinga, die haar vertalingen eerder publiceerde onder de naam Maarten Elzinga, is bekend van haar vertalingen van Nobelprijswinnaar Patrick Modiano en René Daumal. Delen van haar werk kwamen tot stand met ondersteuning van het Nederlands Letterenfonds.