Als aanvulling op de onlangs verschenen Monitor Makers, waarin de productie van Nederlandse auteurs en vertalers op een rij werd gezet, presenteert KVB Boekwerk deze maand een onderzoek naar de inkomsten van auteurs uit boekenverkoop: de royalty’s.

“Van Hooft tot Voeten”, zo reageerde Marga Minco op het nieuws dat aan haar de P.C. Hooftprijs 2019 voor haar verhalend proza zal worden toegekend. “Een oeuvre dat bescheiden is in toon en omvang, maar dat met iedere generatie blijft winnen aan zeggingskracht”, aldus de jury die Minco dé Nederlandse stem in de Europese oorlogsliteratuur noemt.

De Les Phares du Nord-campagne brengt deze herfst 21 Nederlandse en Vlaamse auteurs naar vijf steden. Daarbij is er grote aandacht voor de Nederlandstalige kinder- en jeugdliteratuur, een gewild exportproduct. Van 28 november t/m 3 december zijn Nederland en Vlaanderen ‘focusland’ op de Salon du Livre et de la Presse Jeunesse in Montreuil, de belangrijkste en grootste kinderboekenbeurs van Frankrijk.

Cees Nooteboom ontvangt de Horst Bienek-prijs voor zijn gehele poëtische oeuvre, zo heeft de Bayerische Akademie der Schönen Künste bekendgemaakt. De Akademie roemt de 85-jarige Nooteboom als een van de gerenommeerdste Europese schrijvers.

In de nieuwe monitor onderzoekt KVB Boekwerk het Nederlandse uitgeversveld. Het uitgeeflandschap is divers: van beeldbepalende professionele uitgeverijen tot gelegenheidsuitgevers en self publishers, bij elkaar zijn er circa 4.000 uitgeverijen in Nederland. Daarvan zijn er 39 verantwoordelijk voor 75% van de marktomzet. In de Monitor Uitgevers is meer te lezen over de concurrentieverhoudingen van uitgeverijen, de samenstelling van hun portfolio, de verhouding tussen grote en kleine uitgeverijen en het belang van toptitels.

Hoe ziet de toekomst van het boekenvak er uit, en hoe bereiden de huidige ondernemers zich voor op de veranderende markt? In opdracht van KVB Boekwerk onderzocht Futureconsult hoe uitgevers en boekhandelaren denken over innovatie. Het innovatierapport, dat bestaat uit een innovatiescan en een inventarisatie van de innovatiekansen voor het boekenvak, staat nu online. Tegelijk publiceert Boekblad Magazine een special, waarin een aantal experts hun licht laten schijnen over het onderzoek.

Pieter Waterdrinker heeft de Tzum-prijs gewonnen voor de mooiste zin uit een boek verschenen in 2017. Waterdrinker wint een beker en 95 euro, evenveel euro’s als woorden die de zin telt, voor een zin uit Tsjaikovskistraat 40.

“Hoeveel auteurs en vertalers telt Nederland? En, hoeveel titels brengen zij jaarlijks op de markt?” KVB Boekwerk zoomt in de nieuwe monitor met cijfers en ontwikkelingen uit het boekenvak in 2017 in op auteurs en vertalers van Nederlandstalige boeken.

Tijdens het Kinderboekenbal werd vanavond bekendgemaakt dat de Gouden Griffel voor het beste kinderboek van dit jaar voor Lampje van Annet Schaap is.

In oktober en november woont en werkt de Vlaamse auteur Jeroen Olyslaegers in Amsterdam op uitnodiging van het Letterenfonds. In 2016 verscheen zijn oorlogsroman WIL, die het sluitstuk vormt van een drieluik over de woelige Europese geschiedenis van de twintigste eeuw en de positie van het individu tegenover de gemeenschap.

Om een breed publiek kennis te laten maken met poëzie en haar makers organiseert het Nederlands Letterenfonds in samenwerking met De Schrijverscentrale de actie Boek een dichter. Boekhandelaren, bibliothecarissen en docenten in het lager, voortgezet en hoger onderwijs kunnen nu een dichter boeken voor optredens in de periode van 1 januari tot en met 6 februari 2019 tegen het speciale Poëzieweektarief.

Bij de Britse uitgeverij Francis Boutle Publishers verschijnt deze maand een bijna 400 pagina’s tellende, tweetalige bloemlezing van Friese literatuur in Engelse vertaling. Het is daarmee de eerste anthologie wereldwijd die een overzicht biedt van Fries proza en poëzie door de eeuwen heen. Swallows and Floating Horses wordt donderdag 4 oktober gepresenteerd in Boekhandel Van der Velde in Leeuwarden.

In radioprogramma Kunststof werd op donderdagavond 20 september bekendgemaakt dat de Constantijn Huygens-prijs 2018 is toegekend aan Nelleke Noordervliet (72) voor haar gehele oeuvre.

Onno Blom wint de Nederlandse Biografieprijs 2018 voor Het litteken van de dood. De Biografie van Jan Wolkers (De Bezige Bij).

De jury van de Europese Literatuurprijs 2018 kent de prijs toe aan de Noorse auteur Johan Harstad en zijn Nederlandse vertalers Edith Koenders en Paula Stevens voor de roman Max, Mischa & het Tet-offensief (Podium). Schrijver en vertalers ontvangen de prijs op woensdagavond 31 oktober op het Crossing Border Festival in Den Haag.

Erna Sassen, Mette Eike Neerlin en Bernadette Custers winnen de BruutTAAL Gouden Lijst 2018, de prijs voor auteurs van boeken voor jongeren van twaalf tot en met vijftien jaar, in de categoriëen oorspronkelijk Nederlandstalig en vertaald werk. Hans Hagen en Ted van Lieshout reikten de prijs uit in de uitzending van radioprogramma De Taalstaat op zaterdagmiddag 8 september.

25 Nederlandse en Vlaamse romans zijn genomineerd voor de longlist van de BookSpot Literatuurprijs 2018 (voorheen ECI Literatuurprijs). Op de longlist staan vijf boeken van Vlaamse auteurs en twintig van Nederlandse auteurs, de helft van de Nederlandse titels kwam tot stand met een beurs van het Nederlands Letterenfonds. Drie titels zijn of worden in buitenlandse vertaling gepubliceerd.

Het Letterenfonds biedt – in samenwerking met Deltaworkers – in 2019 opnieuw aan een schrijver (alle literaire genres) de mogelijkheid om in de periode maart-mei 2019 twee maanden in New Orleans te verblijven en te werken als writer in residence. Schrijvers die in aanmerking willen komen voor een verblijf kunnen vòòr 20 oktober 2018 een gemotiveerd (onderzoeks)plan indienen bij het Nederlands Letterenfonds.

Sytske van Koeveringe verblijft in het kader van Wanderlust, het programma voor internationale talentontwikkeling van het Letterenfonds, van 17 september tot 16 november op de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Tijdens deze periode werkt ze in een studio op de academie, te midden van veertig internationale kunstenaars, ontwerpers, curatoren en denkers.

Simone Atangana Bekono ontving de tweede Poëziedebuutprijs Aan Zee voor haar bundel hoe de eerste vonken zichtbaar waren. De Poëziedebuutprijs Aan Zee is een initiatief van Poëziecentrum, deAuteurs en Theater Aan Zee dat bedoeld is om jong poëzietalent te stimuleren.

George Elias Tobal, Eric de Vroedt en Willem de Wolf & Rebekka De Wit zijn dit jaar genomineerd voor de Toneelschrijfprijs. Die onderscheiding bekroont de beste Nederlandstalige theatertekst van het afgelopen seizoen en wordt dit jaar al voor de 31ste keer uitgereikt. De jury koos de 3 genomineerde teksten uit 69 inzendingen.

Het Expertisecentrum Literair Vertalen verstrekt, samen met het Nederlands Letterenfonds en het Vlaams Fonds voor de Letteren, ontwikkelingsbeurzen aan getalenteerde beginnende vertalers. De eerstvolgende aanvraagdatum is 1 september 2018.

Dit jaar werden 69 teksten ingezonden voor de Toneelschrijfprijs, de onderscheiding voor de beste Nederlandstalige toneeltekst van het afgelopen seizoen. Deze zomer buigen juryleden Rob Vriens, Sachli Gholamalizad en Nico Boon zich onder begeleiding van jurysecretaris Steven Peters. Op vrijdag 7 september 2018 wordt de laureaat bekendgemaakt op het Vlaamse Theaterfestival in Antwerpen.

Ter ere van het 65-jarige jubileum van Gouden Boekjes in Nederland is deze zomer in de vitrines van de Airport Library op Schiphol een selectie van vertalingen van deze beroemde geïllustreerde kinderboeken te zien.

De shortlist van de Europese Literatuurprijs 2018 is in Spui25 in Amsterdam gepresenteerd. Vijf titels zijn door een vakjury onder voorzitterschap van schrijver Anna Enquist geselecteerd als de beste, vorig jaar verschenen Nederlandse vertalingen van hedendaagse, Europese romans. Bijzonder is dat zowel de auteurs als de vertalers kans maken op de prijs.

Op zondag 17 juni is tijdens een feestelijke ceremonie in de Amsterdamse Hortus de VPRO Bob den Uyl Prijs uitgereikt aan Auke Hulst. Hulst ontving de prijs voor zijn boek Motel Songs (Ambo/Anthos) uit handen van Hugo Blom, juryvoorzitter en hoofdredacteur van de VPRO Gids.

De Herman de Coninckprijs voor Poëzie 2018 is uitgereikt aan Ester Naomi Perquin voor haar bundel Meervoudig afwezig. De Vlaamse bekroning werd vrijdagavond 8 juni door juryvoorzitter Jeroen Dera in Antwerpen aan de huidige Nederlandse Dichter des Vaderlands overhandigd. Aan de prijs is een bedrag van € 7.500 verbonden.

De BookSpot Gouden Strop 2018 is door juryvoorzitter Anniko van Santen uitgereikt aan Willem Asman voor zijn boek Enter (Ambo|Anthos). De Schaduwprijs ging naar Eva Keuris voor haar debuut Over het spoor. Willem Asman schreef Enter met een beurs van het Letterenfonds. Aan de Gouden Strop is dit jaar, dankzij de nieuwe sponsor BookSpot, een bedrag van € 20.000 verbonden.

De Dr. Elly Jaffé Prijs 2018 is toegekend aan Martin de Haan voor zijn literaire vertalingen uit het Frans in het nederland. Juryvoorzitter Philip Freriks maakte de winnaar donderdagmiddag 31 mei bekend tijdens een feestelijke bijeenkomst in VondelCS in Amsterdam. Het prijzengeld van de Dr. Elly Jaffé Prijs bedraagt € 40.000 euro. Daarmee is de prijs één van de grootste literaire vertaalprijzen van Nederland.

De Vlaamse dichteres Miriam Van hee heeft de Ultima Prijs voor de Letteren 2017 gewonnen voor haar poëtisch oeuvre. De jury noemde haar laatste bundel als werden wij ergens ontboden “een onmiskenbaar hoogtepunt in haar unieke, enigszins verstilde oeuvre.” Daarnaast noemde de jury het “een bundel die erkenning en aandacht verdient, maar ook een grote schare lezers.” Aan de Ultima is, naast een bronzen beeldje, een bedrag van 10.000 euro verbonden.

De driejaarlijkse Theo Thijssen-prijs voor kinder- en jeugdliteratuur gaat naar Bibi Dumon Tak, zo heeft het bestuur van de Stichting P.C. Hooft-prijs voor Letterkunde bekendgemaakt. Ze is de eerste auteur van literaire non-fictie die met deze prijs wordt bekroond. Voor het schrijven van haar boeken ontving ze regelmatig beurzen van het Letterenfonds. Haar werk is in vele talen vertaald, waaronder het Chinees, Duits, Engels, Japans en Pools.

Martin de Haan heeft de Filter Vertaalprijs 2018 gewonnen met Riskante relaties (De Arbeiderspers), zijn vertaling uit het Frans van de klassieker van Choderlos de Laclos. De prijs, 10.000 euro groot, is op Wereldboekendag in Utrecht aan hem uitgereikt. Zijn vertaling van Les liasons dangereuses kwam mede tot stand met een beurs van het Letterenfonds.

De dood van de literatuur en het einde van het boek zijn al vaak aangekondigd. Maar ondanks deze sombere voorspellingen constateert de Raad voor Cultuur in zijn advies over de sector, De daad bij het woord, dat de wereld van de letteren en bibliotheken springlevend is. Het lezen verandert weliswaar en het aantal boekenlezers neemt voortdurend af, maar er blijft een onuitroeibare behoefte bestaan aan het vertellen, lezen of beluisteren van verhalen.

Voor het gastlandschap op Frankfurter Buchmesse 2016 werkte het Nederlands Letterenfonds mee aan de totstandkoming van 25 videoportretten van Nederlandse en Vlaamse schrijvers. De portretten zijn nu op een website beschikbaar.

Dit jaar organiseert het Expertisecentrum Literair Vertalen, in samenwerking met de letterenfondsen, een Zomercursus Literair Vertalen voor vertalers uit het Nederlands met als doeltalen Engels (poëzie) en Hongaars van 27 tot en met 31 augustus 2018 te Antwerpen. Belangstellenden worden van harte uitgenodigd zich aan te melden vóór donderdag 19 april.

Annet Schaap is de winnares van de Woutertje Pieterse Prijs 2018. Het is de tweede bekroning die ze voor haar debuutroman Lampje in ontvangst mag nemen. Ook ontving ze van het Letterenfonds een startersbeurs op basis van dit debuut, waarvan de rechten inmiddels aan Duitsland, Frankrijk, Engeland, Polen en Slovenië zijn verkocht. De Woutertje Pieterse Prijs bestaat uit een oorkonde en een bedrag van 15.000 euro. Er wordt nog gezocht naar een nieuwe sponsor voor deze belangrijke bekroning van kinder- en jeugdliteratuur.

Het Letterenfonds biedt (jonge) schrijvers de mogelijkheid minimaal twee maanden aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht te werken, te midden van internationale kunstenaars, ontwerpers, curatoren en denkers. Dit in het kader van Wanderlust, het internationale talentontwikkelingsprogramma van het fonds. Voorstellen voor een residentieperiode in het najaar van 2018 of het voorjaar van 2019 kunnen tot dinsdag 1 mei a.s. worden ingediend.

Alle toekenningen van 2017 vindt u in het Jaarverslag van het Nederlands Letterenfonds.

Vertalers zijn misschien wel de aandachtigste lezers van een roman – elk woord is door hun handen gegaan. En wat ligt er dan meer voor de hand om als leesclub met de vertaler van de gelezen roman in gesprek te gaan? Het Nederlands Letterenfonds en De Schrijverscentrale (voorheen Schrijvers School Samenleving) doen leesclubs daarom een uniek aanbod: voor het sterk gereduceerde tarief van 100 euro plus reiskosten kunnen zij één van de voor de Europese Literatuurprijs 2018 genomineerde vertalers uitnodigen.

De tweejaarlijkse Ida Gerhardt Poëzieprijs is postuum toegekend aan dichter Menno Wigman voor Slordig met geluk. Wigman overleed op 1 februari op 51-jarige leeftijd aan de gevolgen van een dubbele longontsteking en een zeldzame hartkwaal.

Op de Leipziger Buchmesse, de op een na grootste boekenbeurs in Duitsland, en het gelijktijdige festival Leipzig Liest staat de Nederlandstalige literatuur in de spotlight. Van donderdag 15 tot en met zondag 18 maart werken striptekenaars en illustratoren live in het Atelier Parade, geven meer dan tien Nederlandse en Vlaamse auteurs lezingen, en er is veel aandacht voor digitale literatuur: het boekenvak en het publiek kunnen op de beurs kennismaken met drie literaire apps en een VR-installatie.

De Inktaap, de jongerenprijs van de Nederlandse literatuur, waarbij leerlingen worden geconfronteerd met de keuze van de jury’s van de ECI Literatuurprijs, de Fintro Literatuurprijs en de Libris Literatuur Prijs, is op de slotdag van het project, 13 maart, uitgereikt aan Martin Michael Driessen voor zijn verhalenbundel Rivieren (Van Oorschot).

De Aleida Schotprijs 2018 gaat naar Robbert-Jan Henkes voor zijn vertaling uit het Russisch van de bijzondere bloemlezing Bij mij op de maan. Een keuze uit de Russische kindergedichten vanaf de zeventiende eeuw (Van Oorschot). Het is de tweede bekroning voor deze, met een beurs van het Letterenfonds tot stand gekomen bloemlezing; eerder ontving Henkes al de Filter Vertaalprijs 2017.

Het Nederlands Letterenfonds laat een onafhankelijk bureau eens in de vier jaar onderzoeken wat de ‘gebruikers van het fonds’ – met name schrijvers, vertalers, uitgevers, literaire festivals, tijdschriften en andere organisaties – vinden van het beleid, de communicatie en de dienstverlening. Velen van u zullen een uitnodiging voor dit onderzoek hebben ontvangen.

De longlist voor de Europese Literatuurprijs 2018 is bekend. Elf Nederlandse boekhandels hebben twintig titels geselecteerd die naar hun oordeel tot de beste Europese romans behoren die in 2017 in het Nederlands zijn verschenen. De romans zijn uit negen verschillende talen vertaald. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro voor de schrijver en 5.000 euro voor de vertaler van het winnende boek.

Meer dan 100 auteurs zullen zich in 2018 en 2019 presenteren op zo’n twintig literaire festivals door heel Frankrijk. Met deze intensieve campagne wordt de literatuur uit Nederland en Vlaanderen gepresenteerd in Frankrijk – de tweede boekenmarkt in Europa en de vijfde boekenmarkt ter wereld.

Het ‘Phares du Nord’-jaar is begonnen. Meer dan 100 auteurs zullen zich dit jaar presenteren op zo’n twintig literaire festivals door heel Frankrijk. Met deze intensieve campagne wordt de literatuur uit Nederland en Vlaanderen gepresenteerd in Frankrijk – de tweede boekenmarkt in Europa en de vijfde boekenmarkt ter wereld.

In samenwerking met het Koninklijk Nederlands Instituut Rome (KNIR) biedt de Akademie van Kunsten een Artist in Residence-fellowship in Rome aan. Het fellowship staat open voor kunstenaars in alle genres, die in Rome drie maanden willen werken aan een project dat concreet bijdraagt aan de kruisbestuiving tussen kunst en wetenschap. Van 15 september tot 15 december 2018 is er ruimte voor één schrijver of andere kunstenaar.

Achttien schrijvers maken kans op de Libris Literatuur Prijs 2018 en het bijbehorende prijzengeld van 50.000 euro. De jury zal op maandag 5 maart de shortlist bekendmaken; de feestelijke prijsuitreiking van deze 25ste editie, en daarmee de bekendmaking van de winnaar volgt op 7 mei in het Amstel Hotel in Amsterdam. Vorig jaar ging Alfred Birney met de prijs naar huis voor zijn roman De tolk van Java.

‘Het liefst zou ik dichtregels schrijven die de indruk kunnen maken er eigenlijk altijd al geweest te zijn,’ schreef Menno Wigman (1966-2018) recent in een brief aan Arjan Peters van de Volkskrant. Wigman schreef een oeuvre dat met recht klassiek kan worden genoemd, niet alleen vanwege de stijl maar ook omdat hij een van de weinige hedendaagse dichters is die zinnen schreef die door vele lezers worden gekend en geciteerd.

De Halewijnprijs 2017, een oeuvreprijs voor literair talent, gaat naar Eva Meijer, schrijver van onder meer Dierentalen (non-fictie), Het vogelhuis (roman) en De soldaat was een dolfijn (essay). Christine Otten wint de Reinaerttrofee, de prijs van de jongerenjury, voor haar roman We hadden liefde, we hadden wapens. Beide prijzen worden op 11 maart uitgereikt in Roermond.

Het Nederlands Letterenfonds en het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) nodigen uitgevers en anderen uit schrijvers kandidaat te stellen voor de positie van writer-in-residence aan het NIAS in Amsterdam in het academisch jaar 2018-2019. Het betreft een prestigieuze positie voor een Nederlandse schrijver die werkt aan een project dat concreet baat heeft bij de academische setting van het NIAS. Voordrachten kunnen tot maandag 2 april 2018 worden ingediend.

Peter van Dongen wordt bekroond met de Stripschapprijs, de belangrijkste oeuvreprijs voor striptekenaars in Nederland. Afgelopen jaar verscheen zijn beeldroman Familieziek, een bewerking van de gelijknamige roman van Adriaan van Dis. Eerder publiceerde hij onder meer Rampokan, een tweeluik dat zich afspeelt aan de vooravond van de politionele acties in Indonesië. Zijn werk werd vertaald in het Duits, Engels, Frans en Indonesisch; deels met subsidie van het Letterenfonds. De Stripschapprijs 2018 wordt op 31 maart uitgereikt tijdens de Stripdagen in de Jaarbeurs in Utrecht.

De BNG Bank Literatuurprijs, een jaarlijkse bekroning van 15.000 euro voor een jonge schrijver met een jong oeuvre, is uitgereikt aan Marjolijn van Heemstra voor En we noemen hem (Das Mag). De roman kwam mede met een beurs van het Letterenfonds tot stand; Duitse, Engelse, Franse, Italiaanse en Spaanse vertalingen zijn in voorbereiding.