Dag 1: Non/Fiction book fair, Moskou
Nederlandse auteurs op Russische bodem
Katja Assoian – 28 november 2013
Vandaag is het een bijzondere dag. Niet alleen omdat ik naar mijn geboortestad Moskou vlieg maar ook omdat ik daar met een zeer bijzonder gezelschap naartoe reis. Ik word vergezeld van een aantal bekende Nederlandse auteurs, die onlangs vertalingen van hun boeken in het Russisch zagen verschijnen. Ik zit in een vliegtuig met Herman Koch, Dick Swaab, Sjeng Scheijen en Guus Kuijer. Dat maak je niet iedere dag mee!
Het Nederlandse Letterenfonds heeft in Moskou een grote manifestatie van Nederlandstalige literatuur georganiseerd, ter gelegenheid van de 15de Internationale non-fictie boekenbeurs. De auteurs, die ik in Moskou als tolk zal bijstaan, presenteren daar hun boeken aan Russische lezers. De boekenbeurs wordt vandaag geopend in het gebouw van het Central House of Artists in het centrum van Moskou. Meer dan 250 uitgevers en literaire organisaties uit twintig landen stellen daar de lezer een uitgelezen keuze van literaire en wetenschappelijke non-fictie, jeugdboeken en romans voor. Voor het eerst in de geschiedenis van de beurs is er dit jaar ruimte gecreëerd voor een ‘speciale gast’. Vanwege het Nederland-Ruslandjaar is dat Nederland. Nederlandse kinderboeken, literaire non-fictie en romans krijgen daarom extra aandacht op de beurs. Het Nederlandse programma bestaat uit ontmoetingen met de zes Nederlandse auteurs en een presentatie van de speciale Nederlandse uitgave van het literaire blad Inostrannaja literatoera (Buitenlandse literatuur). De deelnemende auteurs aan deze beurs zijn, naast de mannen waarmee ik naar Moskou vlieg, historicus Geert Mak en kinderboekenschrijfster en illustrator Loes Riphagen.
Op Schiphol gaat het gesprek voornamelijk over Rusland. Herman Koch heeft ooit, uit de liefde voor de Russische literatuur, Russisch gestudeerd en hoopt die kennis tijdens dit korte bezoek aan Moskou in de praktijk te brengen. Dick Swaab en Guus Kuijer zijn eerder in Rusland geweest, maar dat was nog toen Rusland Sovjet-Unie heette, zo’n 35 jaar geleden. Sindsdien is er natuurlijk veel veranderd en zij bezoeken nu een totaal ander land. Sjeng Scheijen heeft, in dit gezelschap, wat Rusland betreft, de meeste ervaring. Hij heeft een tijdlang in Moskou gewoond en gewerkt, spreekt perfect Russisch en kent alle nuances van de Russische mentaliteit. Allen zien ze hun bezoek met spanning tegemoet. Wat staat hen in Rusland te wachten? Ligt er al sneeuw? Hoe worden hun boeken door de ‘meest lezende natie ter wereld’ ontvangen?
Tijdens dit Nederland-Ruslandjaar is de belangstelling voor de Nederlandse boeken in Rusland groot. Van Het Diner van Herman Koch zijn al 20.000 exemplaren verkocht (het boek is in augustus verschenen bij Azbooka-Atticus), Sjeng Scheijens biografie Sergej Diaghilev. Een leven voor de kunst wordt nu voor de derde keer herdrukt – ook bij Azbooka-Atticus. Dick Swaabs Wij zijn ons brein is net verschenen bij Limbakh maar trekt nu al veel aandacht in de media. Swaab is nog niet in Moskou gearriveerd maar verscheen via Skype al op de Russische televisie. Prominente Russische kranten publiceren interviews met hem. De Russische vrouw die naast me in het vliegtuig zit leest Contrapunt van Anna Enquist - in mijn vertaling!
Het mysterieuze Moskou is maar drie uur verwijderd van Nederland, zo dichtbij maar ook zo ver weg. Zoals een van de auteurs zegt: “Ik ben overal geweest, van Alaska tot Afrika, maar hier voel ik me pas echt weg”. De eerste indrukken van de auteurs zijn positief – er ligt een beetje sneeuw, de stad ziet er veel vriendelijker en vrolijker uit dan 35 jaar geleden, met veel meer kleur en lichtjes én er is geen strenge douanecontrole! Wij rijden door drukke straten met luxe winkels en chique auto’s op weg naar de ontvangst dat Thymen Kouwenaar, culturele attaché van de Nederlandse Ambassade heeft georganiseerd ter ere van het bezoek van de schrijvers. Russische uitgevers, vertalers en journalisten wachten ons daar op. Voor iedereen begint nu een druk programma, met veel interviews, presentaties en ontmoetingen met de lezers.
Meer informatie
