123 steunbeurzen toegekend aan vertalers in het Nederlands
Literair vertalers gesteund door tijdelijke Covid-19-steunmaatregel
9 september 2021
De uitbraak van het coronavirus trof niet alleen schrijvers, maar ook vertalers: de pandemie zorgde voor minder vertaalklussen, en een beperking van de aquisitiekanalen van literaire uitgevers. Het Nederlands Letterenfonds bood literair vertalers in het Nederlands de gelegenheid om een fragmentvertaling te maken van een buitenlands literair werk, dat vervolgens onder de aandacht kon worden gebracht van uitgevers en literaire tijdschriften. Op deze manier werden literair vertalers ondersteund, en werden uitgevers geattendeerd op nieuwe titels.
In het voorjaar van 2021 opende de steunmaatregel Fragmentvertalingen voor literair vertalers in het Nederlands, die op 15 juni j.l. sloot. In totaal werden er 123 opdrachten voor fragmentvertalingen verstrekt aan maar liefst 96 vertalers, die allen € 1.000 ontvingen voor het vertalen van een tekst en bijvoorbeeld het opstellen van een leesrapport of het inschakelen van een mentor.
De aanvraagmogelijkheid was nadrukkelijk op een brede groep makers gericht – en met succes, want ruim de helft van verstrekte opdrachten ging naar ‘beginnende’ vertalers. Onder hen zijn veel starters (47 van de 68 opdrachten) die een traject bij het Expertisecentrum Literair Vertalen en/of een vertaalopleiding hebben afgerond (bijvoorbeeld de Vertalersvakschool Amsterdam, master Literair vertalen aan de UU of de vertaalopleidingen aan de UvA of de Universiteit Leiden) en zich bij uitgevers nu kunnen profileren met een voorstel voor een vertaling, een leesrapport en een proeve van hun kunnen.
Onder hen bevindt zich beginnend vertaalster Charlotte van Rooden, die vertaalt uit het Roemeens en het Duits. Ze deed in 2019 een ontwikkelingstraject bij het ELV en volgde daar ook de professionaliseringscursus. Met behulp van de steunmaatregel van het Letterenfonds kan zij een fragment vertalen uit Clovnul (De clown) van Julian Ciocan:
‘De Republiek Moldavië is zelfs binnen Europa niet erg bekend. Gelukkig is er voor twee Moldavische schrijvers, Iulian Ciocan en Tatiana Țîbuleac, internationaal steeds meer aandacht. De vele vertalingen van hun werk bieden lezers een inkijkje in dit land aan de rand van de EU. Zo ook in Nederland: vorig jaar werd Hartenvrouw van Ciocan, de eerste roman uit Moldavië in Nederland, zeer positief ontvangen in onder meer de Volkskrant en Trouw, en voor de vertaling van De glazen tuin van Țîbuleac heb ik onlangs bij Uitgeverij Pegasus een modelcontract getekend. Hopelijk vind ik ook een uitgever voor De clown, een ironische roman over een filantropische stichting die mensen de kans biedt geld te verdienen met het verkopen van hun zonden.’
Inmiddels zijn de eerste resultaten van de steunmaatregel te zien: twee vertalers hebben een uitgever weten te interesseren voor hun project. Het gaat om Toon Dohmen met zijn vertaling van de graphic novel L’Homme gribouillé van Serge Lehman, die zal verschijnen bij Uitgeverij Sherpa, en Johannes Jonkers, wiens vertaling van de memoires I remember van Joe Brainard zal verschijnen bij Uitgeverij Oevers. Daarnaast staat vertaalster Tessa van Dooren met haar fragmentvertaling vermeld in het laatste nummer van tijdschrift Pluk.
De ondersteunde fragmentvertalingen beslaan verschillende genres, met name fictie (83), non-fictie (18) en kinder- en jeugdliteratuur (14), maar ook poëzie (4), beeldverhalen (3) en toneel (1). Er wordt vertaald uit 28 talen, variërend van het Albanees via Chinees (3), Duits (20), Engels (28), Frans (17) en Japans (2) tot Zweeds.