Twintig romans vertaald uit negen talen maken kans op de Europese Literatuurprijs 2021. De prijs bekroont zowel auteur als vertaler(s) van de beste hedendaagse Europese roman die in het afgelopen jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. De longlist is samengesteld door zeventien boekhandels. Op europeseliteratuurprijs.nl vindt u leesfragmenten uit alle genomineerde romans. Vanaf woensdag 7 april tot aan de bekendmaking van de shortlist, eind juni, krijgen de romans hier een extra laag: iedere woensdag, klokslag 12.00 publiceren we een verhaal van een van de vertalers op de longlist over haar of zijn genomineerde vertaling.
Josephine Rijnaarts
In haar lezing reflecteert Josephine Rijnaarts op de dunne scheidslijn tussen proza en poëzie. Ze vertelt over de schrik die haar om het hart sloeg toen ze in het proza van Kinsky poëzie ontdekte. Kon ze dit wel? De lange zinnen ‘waarin elk woord, elke lettergreep, elke klank telde’ noemt ze ‘rijpe perziken, die dreigden te verschrompelen als ik er niet in slaagde ze heelhuids over de taalkloof heen te tillen’. Maar de zinnen, die soms gedichten op zich vormen, bleken niets om bang voor te zijn. Lees het in ‘Over vissen met tanden, chagrijnige zwanen en het geluk van een bijzondere recensie’.
Katrien Vandenberghe
Vormgeving is een vorm van poëzie, zo stelt Katrien Vandenberghe. En dat geldt zeker ook voor het proza van Julia Deck. In een poëtisch betoog beschrijft Vandenberghe hoe Deck stilistisch subtiele schaduwen weet te werpen over pril en zomers nieuwbouwwijkgeluk. “De schaduw van dreigend onheil dat zich algauw boven de genadeloze geestigheden samenpakt.” Lees het in ‘Woorden die van ons zijn’.
Welmoet Hillen
Sandro Veronesi is geliefd bij lezers én jury’s. In 2016 ontving hij samen met vertaler Rob Gerritsen de Europese Literatuurprijs voor Zeldzame aarden, nu staat hij samen met Welmoet Hillen op de longlist. In zijn jongste roman beschrijft hij het levensverhaal van Marco Carrera, bijgenaamd de Kolibrie. Zo eenvoudig als de Italiaanse zinnen soms lijken, zo lastig zijn ze te vertalen. “Elke vertaling blijkt toch nét een andere kleurschakering dan de zin in de brontekst.” Hoe Hillen dat dilemma in haar vertaling oploste leest u in ‘Vertaalslagen en kleurschakeringen’
Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra
Jaag je ploeg over de botten van de doden is een buitenbeentje in het oeuvre van Nobelprijswinnares Olga Tokarczuk, aldus vertalers Charlotte Pothuizen en Dirk Zijlstra: “een licht verteerbare, doch gelaagde whodunnit met een boodschap”. Een veelkantige typering. Het essay dat zij schreven over hun gezamenlijke vertaling is zo mogelijk nog rijker aan invalshoeken. Pothuizen en Zijlstra nemen ons mee van het Poolse platteland, via de zoektocht naar passende bijnamen naar het vertalen van de vertaalpogingen van een van de personages. Lees het in ‘Vertalen in retrograde’.
Arthur Langeveld
In Wolgakinderen neemt schrijfster Guzel Jachina ons mee naar de roerigste jaren uit de Russische geschiedenis, naar een gesloten gemeenschap ergens aan de oever van de Wolga in de eerste decennia van de vorige eeuw. Een soort Amish in Rusland. Gelauwerd vertaler Arthur Langeveld laveerde schijnbaar moeiteloos tussen deze uitersten, de vrijwel onbeperkte woordenschat van Jachina, haar realisme en surrealisme en de soms groteske humor. Neem een kijkje achter de schermen van deze vertaling in ‘Zoektocht langs de Wolga’.
Annemarie Vlaming
Waar ben je thuis? En wie bepaalt dat? In Herkomst van Saša Stanišić, die in 1992 met zijn Bosnische moeder en Servische vader naar Duitsland vluchtte, spelen die vragen tussen alle regels door. Voor Annemarie Vlaming, de vertaler van deze roman, was het de vraag of typisch Nederlandse uitdrukkingen zich ook thuis kunnen voelen in de context van deze roman. Lees haar overwegingen in De Gretchenfrage.
Nini Wielink
In een leesclub van het fameuze Libreria Bonardi, de boekwinkel van Marina Warners, maakte vertaler Nini Wielink kennis met La Lucina van Antonio Moresco. Ze was meteen gefascineerd door deze kleine roman. Met het boekje stapte ze in een avontuur van zes jaar. Lees over haar vertaalervaringen in die jaren in ‘Een onbezonnen daad? Over La lucina: Het lichtje in de verte’
Roel Schuyt
De reparatie van de wereld gaat over Volksduitser Georg Kempf, wiens voorzaten zich in de achttiende eeuw vestigden in de Kroatische streek Slavonië, en die zelf de opkomst van het nationaal-socialisme, de gruwelijkheden van de Tweede Wereldoorlog in bezet Polen en de politieke afrekeningen in het naoorlogse Joegoslavië meemaakt. Een levensgeschiedenis die lijkt op die van de vader van schrijver Slobodan Šnajder; en een geschiedenis die voor veel lezers nog niet bekend zal zijn. Roel Schuyt vertelt hoe hij bij het vertalen van deze roman alle geografische en historische verwijzingen waar nodig verduidelijkte voor de Nederlandse lezer. En vooral: hoe hij zocht naar een optimale weergave van Šnajders stijl – zijn afwisseling van lange en korte zinnen, de vermenging van realistische en surrealistische, vaak ook poëtische beschrijvingen. Lees over zijn vertaalervaringen in Meedeinen met de woordenstroom.
Nicolette Hoekmeijer
Nicolette Hoekmeijer is voor het eerst genomineerd voor de Europese Literatuurprijs, en meteen met twee vertalingen: Zussen van Daisy Johnson en West van Carys Davies. Hoe bewaar je als vertaler de ruimte tussen de regels voor de lezer? Die vraag illustreert ze aan de hand van deze twee romans – en een puzzel met slechts een paar woorden… Lees: Kiezen om niet te kiezen
Rokus Hofstede
“Geluk is als je er in de maanden die je met het boek doorbrengt steeds sterker van overtuigd raakt dat je niet overdreef toen je het woord meesterwerk gebruikte.” Rokus Hofstede probeerde al geruime tijd de Nederlandse uitgever van Annie Ernaux zo ver te krijgen ook haar magnum opus te mogen vertalen. Na een paar jaar lukte het - tot zijn grote en al vertalende groeiende geluk - zoals hij beschrijft in Een vertaler die van geluk mag spreken.
Paula Stevens
“Waarom is het zo verdomde moeilijk om Roy Jacobsen te vertalen?” Onder die titel kwamen Jacobsens vertalers ooit bijeen om met elkaar in gesprek te gaan. Onder hen Paula Stevens. Als vaste vertaler van Jacobsen wist ze heel goed waar ze aan begon met De onzichtbaren maar in deze roman, waarin hij een vervlogen tijd beschrijft, een bestaan ergens langs de kust van Noord-Noorwegen, lijkt hij zijn eigen kale, tot op de essentie gereduceerde stijl nog eens te overtreffen. Wat voor problemen levert dat op voor de vertaler? Paula Stevens beschrijft het in Het huisje dat verhuisde.
Lette Vos
Hoe (be)schrijf je anders in het Nederlands? De Nederlandse vormgever, Ontwerphaven, deed het op de cover van Meisje, vrouw, anders met een kleine twist in de e van anders. Vertaler Lette Vos ging te rade bij het Transgender Netwerk Nederland. Lees meer over haar vertaling van deze roman in Over non-binair vertalen in het (binaire) Nederlands.
Vertalersgeluktournee - ook op het Vertalerskanaal van Hebban.nl
De online Vertalergeluktournee is ook iedere woensdag te volgen op het Vertalerskanaal van Hebban.nl De organisatie van deze elfde (online) tournee was wederom in handen van vertalers Nicolette Hoekmeijer en Andrea Kluitmann en het Nederlands Letterenfonds.
Aanbod voor leesclubs
Leest u met uw eigen leesclub een van de romans op de longlist? Dan hebben het Letterenfonds en De Schrijverscentrale een speciaal aanbod voor u: voor slechts 100 euro kunt u de vertaler van een genomineerde titel uitnodigen om met uw leesclub in gesprek te gaan over de roman én de vertaling ervan. Online of live (binnen de dan geldende coronamaatregelen). Lees op europeseliteratuurprijs.nl alles over dit aanbod, dat geldt voor bijeenkomsten die in 2021 plaatsvinden.
Zomer 2021 organiseert Hebban.nl ook online leesclubs rondom de vijf titels op de shortlist.
Boekhandel
Lees Europees en koop lokaal. Steun je boekhandel en bestel de genomineerde romans bijvoorbeeld bij een van de zeventien boekhandels die samen de jury voor de longlist vormden. Op europeseliteratuurprijs.nl vind je een overzicht van de betrokken winkels.
