De Raad voor Cultuur heeft vandaag zijn advies over de Basisinfrastructuur 2021-2024 aan minister Van Engelshoven (OCW) aangeboden. Daarin adviseert de raad om naast het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten, De Schrijverscentrale en Stichting Lezen ook de De Schoolschrijver in de Basisinfrastructuur (BIS) op te nemen, en als literair festival ILFU vanuit de BIS te ondersteunen.
Anders dan de periode 2017–2020, toen er ruimte was voor drie ondersteunende instellingen , zijn in de Culturele basisinfrastructuur 2021 – 2024 (BIS) in de letterensector vier plekken beschikbaar. De nieuwe plek is gecreëerd voor een instelling met als kernactiviteit lettereneducatie voor kinderen in het primair onderwijs. Voor deze nieuwe BIS-plek heeft De Schoolschrijver een aanvraag ingediend. De Raad adviseert om De Schoolschrijver naast het Fonds Bijzondere Journalistieke Projecten, De Schrijverscentrale en Stichting Lezen in de BIS op te nemen.
In hun aanvragen hebben De Schoolschrijver, De Schrijverscentrale en Stichting Lezen hoog ingezet op leesbevordering, aldus de Raad, die deze focus uiterst urgent noemt: “Het belang van lezen voor de persoonlijke ontwikkeling, zelfs voor de gezondheid, kan nauwelijks worden overschat. Zorgwekkend is dat het aantal leesuren onder Nederlanders al jaren afneemt. Recent onderzoek wijst uit dat een op de vier jongeren van 15 jaar in Nederland, kans heeft op laaggeletterdheid. De raad wil benadrukken dat er voor leesbevordering nooit te veel aandacht en middelen kunnen zijn.” Wel bepleit de raad dat de leesbevorderingsactiviteiten van de ondersteunende instellingen doeltreffender op elkaar worden afgestemd. De Leescoalitie kan hiervoor als basis dienen, zo stelt de raad, om ten slotte op te merken dat het grote probleem van ontlezing en ongeletterdheid ook vraagt om nauwe samenwerking tussen de ‘C’ en de ‘O’ van OCW.
Nieuw is ook de toevoeging van een literatuurfestival aan de BIS. De raad stelt dat de organisaties achter literaire festivals over het algemeen volwaardige instellingen zijn die een uitgebreid jaarprogramma hebben, gericht op kennisuitwisseling, talentontwikkeling en educatie. Van de drie ingediende aanvragen, geeft de raad de voorkeur aan het International Literature Festival Utrecht (ILFU). Met name de potentie van ILFU “om uit te groeien tot een tweeweeks festival met (inter)nationale uitstraling, vergelijkbaar met Dutch Design Week in Eindhoven en Amsterdam Dance Event – spreekt zeer tot de verbeelding van de raad.” Geadviseerd wordt daarom om Het Literatuurhuis, de organisatie achter het festival, in de BIS op te nemen.
ILFU wordt momenteel ondersteund door het Letterenfonds binnen de regeling Meerjarige subsidies 2017-2020. Indien de minister het advies van de raad overneemt vervalt de aanvraag van het Literatuurhuis binnen de Vierjarige subsidies 2021–2024 van het fonds.
Hoewel de raad positief is over de toevoeging van een literatuurfestival aan de BIS, constateren zij dat dit onvoldoende de geringe aandacht voor literatuur als discipline in het rijksbeleid voor de kunsten compenseert.
Over de Culturele basisinfrastructuur (BIS)
De Raad voor Cultuur adviseert de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) eens in de vier jaar over de toekenning van rijkssubsidies aan culturele instellingen in het kader van de Culturele basisinfrastuctuur (BIS). Culturele instellingen hebben hiertoe een subsidieaanvraag bij het ministerie van OCW ingediend.
In totaal werden er voor de nieuwe beleidsperiode 220 aanvragen voor subsidies gedaan in de sectoren podiumkunsten, regionale musea, beeldende kunst, film, letteren, ontwerp, ontwikkelfunctie en in bovensectorale ondersteunende instellingen. Over 107 van deze aanvragen is positief geadviseerd door de Raad van Cultuur.
Na publicatie van het advies worden instellingen in de gelegenheid gesteld de minister te wijzen op eventuele feitelijke onjuistheden in het advies. Waar nodig vult de raad op basis daarvan de adviezen aan. Op Prinsjesdag (15 september 2020) maakt de minister bekend welke instellingen deel gaan uitmaken van de nieuwe BIS.
Meer informatie
Lees het hele rapport op raadvoorcultuur.nl.
