Zondag 6 januari jl. is Bea Vianen in Paramaribo te Suriname op 83-jarige leeftijd overleden. Bea Vianen geldt als misschien wel de belangrijkste Surinaamse proza-auteur van de jaren ’70. Zij was een schrijfster die, de Surinaamse binnenkant kennend, toch een typische visie ‘van de overkant van de oceaan’ presenteerde, aldus surinamist Michiel van Kempen. In de jaren tachtig van de vorige eeuw was zij Surinames meest gelezen schrijfster en haar bij Uitgeverij Querido verschenen romans Sarnami, hai (1969) en Strafhok (1971) kunnen als klassiekers van de Surinaamse literatuur beschouwd worden.
Ook in Nederland werden haar romans goed ontvangen en met name de kwaliteit van die romans was destijds voor het Fonds voor de Letteren aanleiding haar met werkbeurzen te steunen. Met dat werk uit de beginperiode nam zij een markante plaats in de Nederlandse literatuur in.
Zowel Vianens poëzie als haar romans gaan zonder uitzondering over de verhouding tussen de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname en de Surinamers in Nederland. Zo komt de hoofdpersoon Sita uit haar romandebuut Sarnami, hai in opstand tegen de haar omringende Hindoestaanse cultuur met al zijn voor haar benauwende tradities. In Strafhok en Geen onderdelen (1979) doen verschillende personen verwoed pogingen om uit de knellende banden van kolonialisme, etnische verdeeldheid, geloofstegenstellingen en vooroordelen te breken. 'Suriname zonder lendendoek', zo beschreef Hugo Pos Strafhok in zijn recensie voor Het Parool.
Het paradijs van Oranje (1973) is een in Nederland spelende roman met een kritische kijk op de leefwijze van Surinaamse emigranten. Ook haar indringende en glasheldere associatieve poëtische observaties maakten indruk en werden gebundeld in Over de grens (1986) en Begraaf mij in dit gruis (2002). In 2015, bij gelegenheid van Bea Vianens 80ste verjaardag, bracht Vianens dochter Kunti Elstak in eigen beheer nog drie oudere verhalen uit, onder de titel Een kinderbedje. Voor haar verdiensten voor de Nederlandse literatuur werd Bea Vianen sinds 2002 een eregeld toegekend.
Bea Vianen keerde periodiek naar Suriname terug en woonde met onderbrekingen in Bolivia, Columbia, Ecuador en Peru. De laatste jaren woonde ze in een verzorgingstehuis in Suriname.
