Roel Schuyt (1948) is bekroond met de Letterenfonds Vertaalprijs 2017. Sinds de jaren negentig vertaalt hij een grote diversiteit aan auteurs uit Centraal-Europa, waaronder Danilo Kiš, Dubravka Ugrešić, Borislav Čičovački maar ook jonge auteurs zoals Goce Smilevski en Olja Savičević. Bovendien schreef hij vertaalgeschiedenis door als een van de eersten het werk van Nobelprijs-kandidaat Ismail Kadare direct uit het Albanees te vertalen. Op vrijdag 8 december werd de prijs in Amsterdam uitgereikt, op de Literaire Vertaaldagen. Aan de bekroning is een bedrag van 10.000 euro verbonden.
Schuyt studeerde Slavische taal- en letterkunde in Amsterdam en promoveerde in 1990 aan de Universiteit Leiden, op het proefschrift The Morphology of Slavic Verbal Aspect. Na zijn promotie ontwikkelde hij zich tot voltijds literair vertaler Servo-Kroatisch.
In de jaren negentig leerde hij zichzelf Albanees, een taal die niet verwant is aan de Slavische talen, zodat hij de Aesopische literatuur van Nobelprijskandidaat Ismail Kadare zou kunnen lezen en vertalen. In zijn vertaaloeuvre wordt de bewogen geschiedenis van de Balkan zichtbaar: in de scheiding der talen van het voormalige Joegoslavië, en vooral in de thematiek en diversiteit van auteurs. ‘Zijn’ auteurs zijn niet bang om te experimenteren of om het pijnlijke oorlogsverleden van hun land ter discussie te stellen. Denk daarbij aan de scherpe analyses van Centraal-Europa van essayiste Dubravka Ugrešić, aan de opbouw van het socialistische Joegoslavië na WOII in de trilogie De nieuwkomers van de Sloveense Lojze Kovačič, de oorlog in Bosnië van 1992-1995 in Sarajevo – Portret van een in zichzelf gekeerde stad van Dževad Karahasan, of aan de troosteloosheid van een badplaats na de oorlog in de romans van nieuwe generaties auteurs zoals Vaarwel, Cowboy van Olja Savičević of het werk van Goce Smilevski.
Onlangs verscheen bij Nijgh & Van Ditmar De vos van Dubravka Ugrešić. In januari volgt bij Querido
de roman Die nacht zag ik haar van de Sloveense schrijver Drago Jančar. Daarmee omvat het vertaaloeuvre van Schuyt nu zo’n 60 titels.
Naast proza vertaalt Schuyt ook poëzie, onder meer voor Poetry International Festival.
Roel Schuyt ontvangt oorkonde en bloemen uit handen van Tiziano Perez, directeur van het Nederlands Letterenfonds. Foto: Victor Schiferli
Lof
De vertaling van belangwekkend werk uit kleine, minder toegankelijke taalgebieden heeft voor de jury van de Letterenfonds Vertaalprijs 2017 een grote meerwaarde, omdat het helpt ons beeld van Europa te nuanceren en te verdiepen. Ook sprak de jury met lof over Schuyts vertaaloeuvre en contstateerde: "dat zijn blazoen qua vertaalkwaliteit smetteloos is. Dat hij in zijn 35-jarige carrière als literair vertaler een flink aantal werken van uitzonderlijk hoge kwaliteit, geschreven in een groot aantal verschillende talen, voor het Nederlandstalige lezerspubliek toegankelijk heeft gemaakt, is een bewonderenswaardige prestatie. Zijn vertalingen doen recht aan de stijl van de afzonderlijke auteurs, hoe verschillend die onderling ook zijn. Met zijn vertaaloeuvre heeft Roel Schuyt een gebied toegankelijk gemaakt dat in cultureel en politiek opzicht van groot belang is, een gebied bovendien waar nieuwe, opkomende literaire stemmen een impuls beloven te geven aan de Europese literatuur."
Tijdens de prijsuitreiking werd Schuyt verrast met een persoonlijke videoboodschap van 'zijn' auteur Ismail Kadare:
Dankwoord
"Het fonds heeft vanaf het begin vertrouwen getoond in mijn kwaliteiten als vertaler en in het literaire niveau van de boeken die ik te vertalen kreeg aangeboden," aldus Schuyt in zijn dankwoord. Ook onderstreepte hij het belang van het Letterenfonds: "we moeten beseffen dat er in Nederland voor de honorering en ondersteuning van vertalers een unieke situatie bestaat".
Letterenfonds Vertaalprijs
De Letterenfonds Vertaalprijs wordt uitgereikt aan literair vertalers die zich zowel onderscheiden door de hoge kwaliteit van hun vertaaloeuvre als door hun inzet als ambassadeur voor een bepaald taalgebied of genre. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een literair vertaler in het Nederlands en eens in de twee jaar aan een literair vertaler uit het Nederlands.
De jury van de Letterenfonds Vertaalprijs 2017 bestond uit voorzitter Reinier Speelman (universitair docent Universiteit Utrecht, lid Raad van advies van het Nederlands Letterenfonds), Hanneke van der Heijden (literair vertaler en tolk Turks-Nederlands; laureaat Letterenfonds Vertaalprijs 2008) en Harm Damsma (literair vertaler Engels; laureaat Letterenfonds Vertaalprijs 2016).
Dankwoord Roel Schuyt. Foto: Victor Schiferli
Verder lezen of luisteren:
- Persbericht
- Juryrapport voor Roel Schuyt
- Dankwoord van Roel Schuyt
- Foto’s van de prijsuitreiking (Facebook)
Pers
Lezingen en essays van Roel Schuyt
- over Ismail Kadare en Borislav Čičovački tijdens de Vertalersgeluktournee
- over het vertalen van Ismail Kadare's Een noodlottig diner op athenaeum.nl
- over het vertalen van Villa aan de rand van de tijd van Goran Petrovic op athenaeum.nl
- website Roel Schuyt
Letterenfonds Vertaalprijs
"Alle vertalers zijn uniek, maar sommigen zijn unieker dan anderen. Roel Schuyt behoort zonder twijfel tot die tweede groep." Jury
