Ik zou niet op het idee zijn gekomen in deze woelige tijden naar de Verenigde Staten te reizen, maar het voorstel van het Nederlands Letterenfonds (bij monde van Fleur van Koppen) was te mooi om af te slaan. Een maand lang geheel verzorgd verblijven in New York State. Vier maanden Trump hebben de VS gelukkig nog niet ingrijpend veranderd. Ledig House wordt gefinancierd door een filantroop en gaat gewoon op de oude voet door. Trump is hier zacht gezegd niet populair, dit is Bernie Sanders country.
Mijn reis naar Ledig House begon om redenen die er hier niet toe doen in Culpepper, Virginia, op een dorpsstationnetje zoals God het bedoeld moet hebben, met rustieke houten banken, een loket met een ijzeren traliewerk ervoor, en zonder perron. Er staan op strategische plaatsen langs het spoor metalen krukjes om het instappen mogelijk te maken. Reizen met Amtrak is de ultieme onthaasting. De treinen zijn comfortabel maar traag en meestal ook vertraagd. De reis naar New York City duurde dan ook vijf uur, dan anderhalf uur wachten en dan nog ruim twee uur langs de Hudson naar het stadje Hudson, waar DW Gibson mij op zou wachten. DW Gibson, de coördinator van het Ledig House gebeuren, dat weer deel uitmaakt van Omi Art Centre, schermt zijn privéleven zo goed af, dat hij zelfs zijn voornaam niet bekend wil maken. Iedereen noemt hem DW, alleen onze kokkin Rita zei Danny.
Station Culpepper
Het station van Hudson is een exacte kopie van dat van Culpepper. Ook hier krukjes in plaats van een perron. Met twee koffers viel de afdaling niet mee, maar de conducteurs zijn een en al behulpzaamheid, zoals bijna alle Amerikanen.
Dan nog een half uurtje met de auto en daar was Ledig House. Mijn entree was op vrijdagavond, de avond waarop altijd een gast wordt uitgenodigd, meestal een uitgever die een praatje over zijn of haar (het waren meestal vrouwen) activiteiten hield, met daarna een gezamenlijk diner. Dus ik viel met mijn neus in de boter. Te meer omdat er behalve de gewone tien bewoners ook nog een groep van tien vertalers uit en in het Duits was, die hier een workshop had gehouden. Helaas (want het waren heel gezellige mensen) vertrokken de Duitsers de zondag erna alweer en was ik lange tijd, tot de komst van Annie-France en Liza, de enige vertaler tussen louter schrijvers en dichters.
Het diner, met als tweede van rechts, DW.
Ledig House is idyllisch gelegen in een heuvelachtig landelijk en bosrijk gebied, naast de beeldentuin van het Omi Art Centre, waarin je af en toe een wandeling kunt maken om van je geestelijke inspanningen te bekomen. Het spectaculairste object in de tuin is een volledig ingericht huis op een paal dat in de wind ronddraait. Het tweede weekend dat ik er was (toen het toevallig behoorlijk stormde), hadden de ontwerpers ervan er hun intrek in genomen en kon je ze vragen stellen, al kwamen de antwoorden, wanneer het huis weer eens door een windvlaag een draai maakte, soms met enige vertraging door.
Verder is er in Ledig House geen vertier, behalve als je van tafeltennis houdt. Er is zelfs geen tv, niet op de kamers en niet in de gemeenschappelijke zitkamer. Alles is gericht op geconcentreerd werken, en dat deden we dan ook. Binnen drie weken had ik mijn plan vervuld, zodat ik de laatste week met een gerust geweten vrij kon nemen voor wat sightseeing. Ook je ijdelheid kun je er beter afleggen. Behalve tv’s ontbreken er ook spiegels. Alleen in de bathrooms bevinden zich spiegels, boven de wastafels, zodat het onmogelijk is jezelf geheel te bekijken. Ook dat bleek niemand te deren. Tot Annie-France, de vertaalster uit Marseille, verscheen. Zij verhuisde meteen de spiegel uit de badkamer, die ze toevallig met niemand hoefde te delen, naar haar eigen kamer, want hoe kan een vrouw, ook al is ze literair vertaalster, leven zonder behoorlijke spiegel?
Ledig House is betrekkelijk geïsoleerd. Je moet een auto huren of een taxi nemen om er weg te komen. En de directe omgeving is weliswaar groen, maar alles is ‘private property’, dus geen boswandelingen, want het bos is verboden toegang. Wel zijn er een paar wandelingen langs rustige binnenwegen. De favoriet was een rondje langs Quinn Lane, Leggett Lane en dan nog een kwartiertje langs S22 tot het Visitors Centre van het beeldenpark opdoemde. Eerst langs de geiten, dan langs de stier, de koe en het kalfje, nog wat paarden en verder langs al die mooie, al dan niet verwaarloosde houten huizen die je daar overal op het land ziet. Een wandeling van ruim een uur waar ik soms nog heimwee naar heb.
Omdat er zo weinig te beleven viel, was je op elkaar aangewezen. En dat was bepaald geen straf. Het is prettig te vertoeven onder mensen die althans voor een maand al het streven naar geld, macht en roem opzij hebben gezet om zich te richten op de kunst. Er werd serieus gewerkt, wat bleek bij een voorleesmiddag voor buitenstaanders in het Omi Art Centre, toen iedereen met opmerkelijke teksten voor de dag kwam. Ik vatte meteen het plan op om van iedereen minstens één boek te lezen. Ook dat is Amerika. Want na het vertrek van Philip Huff en Freek Mariën, een Vlaamse theatermaker, was iedereen behalve Annie-France en ik Amerikaans. Maar wel zo divers als het maar kan. Hu was een Amerikaanse Chinees. Emmanuel kwam uit Nigeria, Namwali uit Zambia, Amitava uit India, Mai uit Thailand, Yelena uit Oekraïne, en Azareen, die de onwaarschijnlijke achternaam Van der Vliet had, was de dochter van een Iraanse moeder en een half-Nederlandse vader. Maar allemaal woonden en werkten ze in de Verenigde Staten, vaak in New York. Alleen Maureen kwam uit Toronto, ook niet ver weg. Het werd dus een onderdompeling in de Amerikaanse cultuur, voor mij als slavist een beetje een blinde vlek. Bij een quiz die we op een avond hielden bleek ik de meest elementaire dingen (in Amerikaanse ogen dan) niet te weten. James Brown, geen idee. Het bleek de Afro-Amerikaanse André Hazes te zijn.
Een leerzame ervaring was het, er mag veel op Amerika aan te merken zijn, maar het blijft een heerlijk, relaxed en tegelijk dynamisch land. En dan heb ik het nog niet eens gehad over de heerlijke maaltijden die Rita (afkomstig van de Azoren) ons dagelijks voorschotelde, en de wijn die DW iedere vrijdag in zulke hoeveelheden liet aanrukken dat we er de hele week mee toekonden. Want hoe cultureel divers dit gezelschap ook was, dat de waarheid in de wijn is, werd door nagenoeg iedereen onderschreven.
Relevante links:
- Eerdere reisblogs
- Meer informatie over de regeling Reiskosten buitenland
- Van Gebroeders tot Broers, Arthur Langeveld over zijn hervertalingen van twee titels van Dostojevski, De broers Karamazov en De idioot, tijdens de Literaire Vertaaldagen 2013.
