Op woensdag 7 september is vertaalster en slaviste Marja Wiebes (Rotterdam, 1936) in haar woonplaats Leiden overleden. Wiebes vertaalde zowel proza als poëzie uit het Russisch in het Nederlands, daarbij werkte ze (voor proza) vaak samen met haar collega Yolanda Bloemen en (voor poëzie) met Margriet Berg. Ze verzorgde tientallen vertalingen, onder meer voor de Russische Bibliotheek van uitgeverij Van Oorschot, waarvan een niet onbelangrijk deel door het Letterenfonds is ondersteund.
Wiebes, Bloemen en Berg kenden elkaar van het “klasje van Karel van het Reve” aan de Universiteit Leiden, zoals Bloemen en Wiebes in 2004 in een interview in Het Schrijvershuis vertelden. “Eerst vertaalden we gewone teksten, toen De Revisor [van Gogol] …en daarna zijn we blanke verzen gaan vertalen en tot slot poëzie. Van het Reve was een van de eersten die probeerde niet alleen de betekenis maar ook het metrum en het rijm te vertalen en dat heb ik overgenomen. Dat werd praktisch niet gedaan en dan is er geen kunst aan, dan kun je wel alles opschrijven.”
Voor Van Oorschot vertaalde Wiebes onder meer werk van Boenin, Tsvetajeva, Achmatova, Tolstoj’s Oorlog en Vrede, toneel van Tsjechov en verhalen van Tolstoj, dit najaar verschijnt de tweetalige bundel Gedichten van Pasternak (in vertaling van Wiebes en Berg). Uitgeverij Veen bracht eerder dit jaar nog een herdruk van De dame met het hondje en andere verhalen van Tsjechov (vertaling Wiebes en Bloemen) met een nawoord van Maartje Wortel.
In 1987 ontving Wiebes samen met Yolanda Bloemen de Aleida Schotprijs. In 2009 ontving ze de Martinus Nijhoffprijs, de meest prestigieuze oeuvreprijs in het Nederlandse taalgebied. De jury roemde de voorbeeldige wijze waarop Wiebes een indrukwekkend vertaaloeuvre op het gebied van de Russische literatuur heeft opgebouwd, met een zeldzame combinatie van vertalingen van zowel proza als poëzie. In 2010 kende het Internationale Vertaalcentrum voor Russische literatuur (onderdeel van de Russische Academie van Wetenschappen) te Sint Petersburg haar en Margriet Berg voor de vertaling van Werken van Anna Achmatova in het Poesjkinhuis een onderscheiding toe.
Link:
- Interview met Marja Wiebes en Yolanda Bloemen over Oorlog en vrede in Het Schrijvershuis, winter 2004
