Met droefenis hebben wij kennisgenomen van het bericht dat schrijver en dichter Sybren Polet op 91-jarige leeftijd is overleden.
Sybren Polet was het pseudoniem van Sybe Minnema. In 1946 debuteerde hij onder zijn eigen naam met de dichtbundel Genesis (1946). Als Sybren Polet debuteerde hij in 1949 in het literaire tijdschrift Podium, waarvan hij van 1952 tot 1965 redacteur zou zijn.
Sybren Polet wordt als dichter vaak tot de Vijftigers gerekend maar hij neemt eigenlijk vanaf zijn eerste bundels een volstrekt eigen positie in tussen de Vijftigers en de tegenbeweging van Zestig. In zijn werk spreekt een duidelijk verzet tegen de zuivere lyriek van de experimentelen. Maar ondanks de referenties aan de harde realiteit wilde hij, meer dan de groep rond Zestig, een literatuur die ingrijpt in de werkelijkheid.
Naast poëzie schreef hij proza (romans en verhalen), essays, toneel en kinderboeken en stelde hij bloemlezingen samen van poëzie en sciencefiction.
Zijn experimentele en vernieuwende literaire werk – zelf sprak hij liever van experimenterend werk - werd zowel verguisd als geroemd. In een interview met Arjen Peters zei hij dat zijn werk ‘zoveel agressie en weerstand opriep, dat ik besloot een tijdlang niet te publiceren. Ik maakte een periode van depressie door, en hield me staande door in stilte te blijven werken aan diverse projecten, zoals een studie over de voorgeschiedenis van het modernisme.’
Maar zijn werk viel ook in de prijzen. In 1959 werd hem voor de dichtbundel Geboorte-stad, een cyclus (De Bezige Bij, 1958) de Jan Campert-prijs toegekend. Voor Persoon/onpersoon, gedichten (De Bezige Bij, 1971) kreeg hij in 1972 de Herman Gorterprijs. De essaybundel Literatuur als werkelijkheid. Maar welke? (De Bezige Bij, 1972) werd in 1973 met de Busken Huetprijs bekroond. In 2003 kreeg Sybren Polet voor zijn gehele oeuvre de Constantijn Huygens-prijs.
In 2013 werd zijn dichtbundel Virtualia. Teletonen: Even- en nevenbeelden (Wereldbibliotheek, 2012) nog voor de VSB Poëzieprijs genomineerd. De jury merkte over deze bundel op:
Een vitale taalexplosie waarin de afgekloven spanning tussen natuur en cultuur opnieuw voelbaar wordt gemaakt door ze te injecteren met denkkracht, woordspel en verontwaardiging. De kredietcrisis, de digitalisering van onze cultuur en andere hedendaagse obsessies worden gevat in woorden en beelden die zich weinig gelegen laten aan de poëtische goede smaak en die doorlopend de grens van het zeg- en begrijpbare aftasten. Hier spreekt een dichter met een open vizier en een onverwoest geloof in de kracht van transformatie door denken en taal.
Sybren Polet heeft aan de wieg gestaan van de oprichting van het Fonds voor de Letteren in 1965. In 1975 trad hij op voordracht van de VvL toe tot het bestuur van het Fonds; deze functie vervulde hij tot en met 1978.
Sinds de oprichting van het Fonds voor de Letteren werd Sybren Polet in zijn schrijven met werkbeurzen ondersteund. In 1999 stuurde hij het Fonds een kort briefje waarin hij liet weten verder geen stipendia meer aan te zullen vragen.
Sinds 2000 werd Polet door het Fonds een jaarlijks eregeld toegekend. We schreven hem destijds:
‘Ook zonder werkbeurzen is voor u de kous niet af; het bestuur weet dat u verder werkt aan uw oeuvre, aan Taalfiguren 5 en nieuw prozawerk. Het hoopt van harte dat u het eregeld ziet als een waardering voor uw consistente en studieuze oeuvre én als stimulans om verder te gaan en de lezers weer een nieuwe verrassing te bereiden. De verraste Frans de Rover zegt het als volgt : ‘Polet heeft met zijn anders vertelde verhalen iets fonkelends toegevoegd aan de Spiegel der Letteren.’
Bestuur en medewerkers zijn het daar van harte mee eens, maar nemen vooral de hoed af voor meer dan vijftig jaar schrijverschap.’
En gelukkig bereidde Sybren Polet zijn lezers nog menig verrassing.
Zijn bijna zeventig jaar schrijverschap is een prestatie op zich, de betekenis ervan voor onze literatuur is navenant.
Wij wensen Cora Polet en de familie veel sterkte me dit grote verlies.
Het voormalige Fonds voor de Letteren ontstond na de acties van het eind 1962 opgerichte
Actiecomité Schrijversprotest. Samen met Adriaan Morriën en Bert Schierbeek maakte Sybren Polet deel uit van de delegatie die begin 1963 namens het Actiecomité overlegde met de toenmalige staatssecretaris Scholten van het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. Op de foto het Schrijversprotest voor het Paleis op de Dam in Amsterdam. Van links naar rechts: Leo Klatser, Gerrit Borgers, George Rooth, Bert Schierbeek, Eduard Visser, Simon Vinkenoog, J.B. Charles, Marga Minco, Bert Voeten, Cor Stutvoet. Foto: Nico van der Stam/MAI.
