Boek

Yolanda Entius

Het kabinet van de familie Staal

Prachtig neergezet tijdsbeeld van de jaren zeventig

‘Alle gelukkige gezinnen lijken op elkaar, elk ongelukkig gezin is ongelukkig op eigen wijze’. Het bekende citaat uit Anna Karenina staat op een van de eerste bladzijden van deze roman. Het geeft al aan dat net als in de eerdere drie romans van Yolanda Entius het niet allemaal rozengeur en maneschijn is in Het kabinet van de familie Staal. Maar net als in de drie voorgangers wordt het nergens sentimenteel en is het verhaal in grote vaart geschreven.

De roman volgt tamelijk chronologisch het leven van hoofdpersoon Mees, de jongste dochter. Het gezin Staal wordt in een dwingende wurggreep gehouden door de vader, Kobe. In regel één van de roman vlijmscherp neergezet met de woorden ‘Hij was een kleine man, die dacht dat hij groot was, imposant, wijs, beter’.

De bange schuwe moeder met de naam Muis, houdt de kinderen stil, roept ‘tassen uit de gang’ als vader thuis komt. Gaandeweg blijkt steeds duidelijker dat zij mee helpt het gezag van de huistiran in stand te houden door Kobe af te schermen van de steeds bozer wordende dochters. Zij roept dat Mees niet weet waartoe hij allemaal in staat is. Nee, dat weet Mees niet, maar haar voorstellingsvermogen is zo langzamerhand grenzeloos. Zo waart als verontrustend leidmotief de vraag rond wat er is gebeurd met het vroeg overleden broertje. Gesneuveld in een woede-uitbarsting van vader?

De drie dochters nemen uiteindelijk allemaal afstand. De oudste, Do, trouwt jong en gaat nog het langst mee in de gezagsverhoudingen van het ouderlijk huis. De tweede dochter Ilse wordt krankzinnig en belandt in een inrichting. Nummer drie, hoofdpersoon Mees, weet het best de dans te ontspringen, door op jonge leeftijd het huis te verlaten en kunstenaar te worden.

De definitieve scheiding tussen dochters en ouders valt, als het seksueel misbruik door de buurman opzij wordt gezet met ‘dat hadden jullie toen moeten zeggen’ en ‘jullie zullen het er wel naar gemaakt hebben’. Uiteindelijk blijven de ouders eenzaam achter. Ze gaan dood, maar de dochters horen dat pas dik een jaar later.

De roman geeft precies aan hoe gezinnen een plek van misbruik en mishandeling kunnen zijn. Toch is dit geen sentimentele of zielige roman, dat komt door de vaart in het verhaal en de stoerheid van Mees. Uiteindelijk kan zij, met haar de lezer, dit benauwende gezin achter zich laten en ontsnappen.

Het tijdsbeeld van de jaren zeventig waarin de dochters opgroeien is prachtig neergezet, met de toenemende welvaart en de eerste autovakanties naar Zuid-Europa. Entius heeft het talent om van sommige scènes een soort wrange slapstick te maken. Als het hele gezin klaar voor de lange reis naar Italië, net de stad uit is, blijkt dat de ‘groene kaart’ (een internationaal verzekeringsbewijs) zoek is. Kobe geeft moeder de schuld, rijdt woedend naar een parkeerplaats stapt uit, doet een plas. Ondertussen vindt de rest van het gezin de kaart terug in de binnenzak van zijn colbert.

Yolanda Entius

Yolanda Entius (1961) groeide op Waddinxveen en Stolwijk, studeerde een poosje geschiedenis in Amsterdam, stapte over naar de toneelschool. Zij werkte als actrice, scenarioschrijfster en toneelschrijfster en maakte films, maar uiteindelijk won het schrijven. Sinds 2005 publiceerde zij drie romans…

lees meer

Details

Het kabinet van de familie Staal (2011). Fictie, 222 pagina's.

Fragmentvertaling

English (PDF document)

Uitgeverij

Cossee

Kerkstraat 361
NL - 1017 HW Amsterdam
The Netherlands
Tel: +31 20 528 99 11
Fax: +31 20 528 99 12

E-mail:
[email protected]
Website:
http://www.uitgeverijcossee.n…

lees meer