Boek

Jan Siebelink

Het lichaam van Clara

Tastbare tragiek

In de roman, Het lichaam van Clara, keert Jan Siebelink terug naar de betoverende en duistere sfeer van zijn debuut Nachtschade uit 1975. Siebelink begon ooit met schrijven nadat hij A rebours van Huysmans had vertaald en de ‘verblindende stijl, religieuze preoccupatie en verheerlijking van het kwaad’ van de ‘bijbel van de decadenten’ een verpletterende indruk op hem hadden gemaakt. Zijn schrijverschap beklijfde – en de zwarte romantiek is nimmer uit zijn werk geweken.

In Het lichaam van Clara heeft Siebelink een vrouw als heldin gekozen. Ook dat deed hij al eerder, bijvoorbeeld in de roman Vera uit 1997. Het portret van een sterke, Haagse dame. Haar personage was Siebelink tijdens het schrijven zo nabij gekomen, dat hij nauwelijks afstand van haar kon doen. Toen hij Vera af had en zijn boek had ingeleverd bij zijn uitgever, ging hij naar Kijkduin en liep het terras op van Klein Seinpost – het decor van de slotscène van de roman. ‘Ik was er zeker van,’ vertelde Siebelink, ‘dat ik Vera daar zou aantreffen. Ik was op haar verliefd geworden.’

In Het lichaam van Clara gebeurt het omgekeerde: de tweeënzestigjarige Clara Hofstede, voor haar leeftijd een prachtige vrouw, donkere ogen in een bleek gezicht, verkeert in de veronderstelling dat haar eigen leven minutieus is geportretteerd in de roman Clara van de bekende auteur Oscar Spenger. Na een ontmoeting met Spengler vat zij een obsessieve liefde voor hem op.

Dat Clara vatbaar blijkt voor wanen wordt in de roman maar al te begrijpelijk gemaakt. Zij verloor een dochtertje onder vreemde omstandigheden. En beetje bij beetje sijpelen de gruwelijke feiten uit haar jeugd door. Als dochtertje van twee ouders die beiden ook werden geplaagd door angsten, neurosen en obsessies – en die hun onderlinge problemen op kleine Claartje afwentelden – aanvaard je dat zij de grenzen van haar persoonlijkheid verre overschrijdt: zij speelt al jong de hoer, schijnbaar gewetenloos, treedt buiten zichzelf en begint zichzelf pijn te doen. ‘Wie ben ik? Ik weet alleen dat ik snijd.’

Het mooie van Het lichaam van Clara is dat je als lezer, hoe ver Siebelink je ook meevoert in de krochten van haar gekwelde ziel, begrip blijft houden voor wat Clara doet. Je begrijpt haar manische tellen om grip te houden op de werkelijkheid, volgt de kronkels van haar gedachten. Bovendien is niet altijd duidelijk wat waan is en wat waarheid. In korte intermezzi klinkt de stem van de schrijver, Oscar Sprenger, en daarin proef je een wederzijds onvervuld verlangen. ‘Van jongs af aan heb ik Clara geobserveerd, bespied.’

Clara is een droomvrouw in de traditie van Madame Bovary van Gustave Flaubert en Eline Vere van Louis Couperus, naar wie in de roman veelvuldig wordt verwezen. Net als deze schrijvers heeft Siebelink ervoor gewaakt om zijn Clara – hoe helder haar naam ook klinkt – niet helemaal transparant te maken. Hij maakt haar tragiek voelbaar, sleept je mee in haar ondergang, maar laat het raadsel van haar wezen bestaan.

Jan Siebelink

Jan Siebelink (1942) is een van de meest succesvolle schrijvers uit de Nederlandse literatuur. Hij wist van meet af aan trouwe lezers aan zich te binden, maar vond in 2004, in de herfst van zijn carrière, de weg naar het grote publiek na het overrompelende succes van zijn roman Knielen op een bed

lees meer

Details

Het lichaam van Clara (2010). Fictie, 272 pagina's.

Uitgeverij

De Bezige Bij

Van Miereveldstraat 1
NL - 1071 DW Amsterdam
Netherlands
Tel: +31 20 305 98 10
Fax: +31 20 305 98 24

E-mail:
[email protected]
Website:
http://www.debezigebij.nl

lees meer