Boek

Michael Frijda

Ritselingen

Poëtisch en raadselachtig

Met Ritselingen schreef Frijda een geheimzinnige roman over identiteit en afkomst. Het verhaal beschrijft een complexe familiegeschiedenis, die nog meest weg heeft van een sprookje. Niet alleen omdat de gebeurtenissen zich afspelen in een bos, maar ook bijvoorbeeld door het ontbreken van dialogen. Mede daardoor ademt het verhaal de sfeer van een ouderwetse vertelling. Dat idee wordt versterkt door het poëtische taalgebruik die het verhaal een intrinsieke schoonheid verleent.

Al even sprookjesachtig en archaïsch is het beroep van één van de veelal naamloze hoofdpersonen – een houthakker die samen met zijn zoon Kareltje aan de rand van het bos woont. Het zoontje is mank en vraagt zijn vader om een hert. Een levend exemplaar maar liefst. Geholpen door het omslag van de roman roept dit Bambi-achtige taferelen op, maar ten onrechte; Frijda houdt zich verre van Disney-sentimentaliteit. Op de achtergrond is de moeder van de houthakker aanwezig die midden in het bos woont. Gewantrouwd door de dorpelingen om haar afgezonderde bestaan lijkt ze welhaast een klassieke heks uit de verhalen van Grimm. Ook voor de vader van de houthakker die stroper is en in het verhaal een dubbelrol vervult, lijkt uit een oud volksverhaal afkomstig.

In Ritselingen roept Frijda een beklemmende, enigszins verstikkende maar ook uiterst zinneprikkelende sfeer op. Geleidelijk aan bouwt hij spanning op die zich verdicht tot een intrigerende geschiedenis over de raadselachtige verwantschap van de verschillende personages. Zo speelt op de achtergrond de Tweede Wereldoorlog een betekenisvolle, zij het nauwelijks aangeduide rol. Die komt naar voren in de optredens van een collaborerende kaasmaker en een joodse vluchtelinge die in het bos onderduikt. Van haar vlucht geeft Frijda in het eerste hoofdstuk een prachtige beschrijving – een ontsnapping die echter ook op twee andere vrouwelijke hoofdpersonen betrekking kan hebben. Zoals de dochter van de kaasmaker die aan het eind van het verhaal haar ouderlijk huis ontvlucht en in het bos bij Kareltje terecht komt. In hun ontmoeting breekt de aanwezige onderhuidse, erotische spanning van de roman door in een uiterst sensuele scène. Frijda ontvouwt daarbij het hele spectrum van aantrekking en afstoting, van tederheid en agressie waarbij de grenzen tussen het zelf en de ander vervloeien. Daarbij wordt het raadsel nog vergroot omdat zijzelf onwetend zijn van hun gezamenlijke afkomst, terwijl de lezer, die wel is ingewijd in het geheim, in verbazing achterblijft.

Michael Frijda

Michael Frijda (1961) werkte jarenlang als schipper op de binnenvaart en rondvaartboten in de Amsterdamse grachten. In 1998 verscheen de verhalenbundel Schrikdieren. Voor het verhaal ‘Tekening’ ontving hij een jaar later de Rabo Bank Lenteprijs voor Literatuur. De roman Ritselingen (2005) werd…

lees meer

Details

Ritselingen (2005). Fictie, 245 pagina's.

Fragmentvertaling

English (PDF document)

Uitgeverij

Podium

Van Eeghenstraat 93
NL - 1071 EX Amsterdam
The Netherlands
Tel: +31 20 421 38 30
Fax: +31 20 421 37 76

E-mail:
[email protected]
Website:
http://www.uitgeverijpodium.nl

lees meer