Christine Otten
De laatste dichters
Een jazzy portret van een poëzie ensemble
In De laatste dichters volgt Christine Otten de levensloop van vier zwarte Amerikanen die in de jaren zeventig en tachtig furore maken onder de naam ‘The Last Poets’: Umar Bin Hassan, Felipe Luciano, David Nelson en Abiodun Oyewole. Je hoeft niet bij voorbaat in hen geïnteresseerd te zijn, om vanaf de eerste bladzijde het verhaal in te worden getrokken. De schrijfster creëert een buitengewoon levendig geheel van gefictionaliseerde stukken levensbeschrijving, uitgeschreven bandopnames van gesprekken met ooggetuigen en liedteksten/gedichten. Ze loopt daarbij niét in de valkuil een gedicht te gebruiken als een plaatje bij een praatje, maar laat juist een tekst telkens voor zichzelf spreken. Daarmee wordt net de duistere dimensie toegevoegd van het volledige en nooit echt te vatten leven, terwijl de teksten in dit verband wél heel sterk gaan leven. Te meer daar Otten er niet voor terugschrikt (fragmenten uit) dezelfde teksten op andere plaatsen terug te laten keren. Fictie, poëzie en documentatie gaan aldus een zinderend en sterk ritmisch verband aan.
Na de vorm is het de stijl die opvalt in deze roman. Het perspectief van de zwarte man maakt het beste wakker in deze witte schrijfster. De laatste dichters telt zo’n 450 pagina’s, heeft een vliegende vaart, maar iedere zin is er ook nog eens één. Otten schrijft sterk zintuiglijk proza, met veel aandacht voor het zoete luchtje dat lievelingsjuffen kunnen verspreiden, het geknisper van wit katoenen overhemden en de ranzige geur van seks onder invloed.
Afgezien van vorm, stijl, ritme is er dan ook nog de zeggingskracht van dit boek. In De laatste dichters vangt Otten de heroïek van de zwarte Amerikaan die meer dan zijn witte kunstbroeder gebukt gaat onder de druk der omstandigheden en de opdracht die hij zichzelf stelt. ‘Fuck het rassenvraagstuk. Ik ben een kunstenaar,’ roept Umar Bin Hassan op een bepaald moment. Tegelijkertijd belt hij na jaren weer bij Abiodun Oyewole aan als hij de jonge generatie rappers bezig ziet over bitches en whores en pussy: ‘We hebben werk te doen.’ Na in haar vorige boeken nadrukkelijk op zoek te zijn geweest naar een literaire vorm die even veelzeggend is als een popsong, is het Christine Otten met dit waagstuk gelukt een literair werk af te leveren dat gaaf en geheimzinnig is als een muziekstuk, en ook na lezing blijft naklinken.
