J.J. Voskuil

J.J. Voskuil (1926-2008) heeft bij zijn leven niet veel gepubliceerd. Na Bij nader inzien in 1963 bleef het stil tot aan 1995 Het Bureau verscheen, een zevendelige romanreeks over zijn werk als wetenschappelijk hoofdambtenaar op het Meertens-instituut voor volkskunde (The Meertens Institute, research institute for the study of the diversity in language and culture). Deze reeks verwierf, ondanks de enorme volumes (meer dan 5000 bladzijden in totaal) een enthousiaste schare lezers. De verschijning van een nieuw deel werd bijna een mediahype.

Voskuil zelf meldde over zijn schrijverschap dat hij alleen schreef als hij ‘een probleem’ had. In Bij nader inzien rekent hij af met de illusies van vriendschap, in Het Bureau is het bondgenootschap dat hij dacht te hebben met zijn collega’s aan de beurt. In Binnen de huid neemt hij huwelijk en trouw op de korrel.

Vuile handen (Het Bureau 2)

(G.A. van Oorschot, 1996, 563 pagina's)

Never before has the dry humour and occasional tragedy of office life been described as thoroughly as in this cycle of novels. The appearance of the first two parts, Meneer Beerta (Mr Beerta) and Vuile handen (Dirty Hands) was enough to guarantee the cycle’s status as a classic of Dutch literature. The books mercilessly describe the frivolity, the petty irritations and teasing, the conniving and crawling, the hierarchy, the unnatural suppression of emotion, and the alienation that insidiously strengthens its hold on people over the years in which they are obliged to spend their days together in a closed room.

Het A.P. Beerta Instituut (Het Bureau 4)

(G.A. van Oorschot, 1998, 982 pagina's)

Interest in the megalomaniac novel cycle Het Bureau, is starting to assume unprecedented proportions. The appearance of the fourth part of the ‘world’s longest novel’ was a major news item and people rushed to the bookshops to pick up their copy of the latest volume. Readers who have followed Maarten Koning, Voskuil’s alter ego, through the first three volumes find themselves hooked on Koning’s melancholy musings, his acuteness and his merciless descriptions of his colleagues.

Requiem voor een vriend

(G.A. van Oorschot, 2002, 492 pagina's)

Voor J.J. Voskuil telt slechts één ding: de waarheid. In zijn romans waagt hij zich niet aan de verbeelding, maar tekent hij met een zeldzaam scherp oog voor tekenende details zijn herinneringen op aan een bepaalde periode of persoon. In Bij nader inzien, zijn twee vuisten dikke debuutroman over de vriendschap tussen een aantal jonge letterenstudenten van vlak na de oorlog, leidde dat ertoe dat je op basis van de exacte beschrijvingen van hun gedrag, hun woorden en daden haarfijn aanvoelde dat Maarten Koning, Voskuils alter ego, door zijn vrienden verraden werd. En in Het Bureau, zijn zevendelige en 5500 pagina’s tellende roman, werd even vilein als humoristisch het gedrag van…

Onder andere

Portretten en herinneringen

(G.A. van Oorschot, 2007, 430 pagina's)

Portretten en herinneringen, luidt de ondertitel op het omslag van Onder andere. Het is van alles wat, een staalkaart van wat zijn werk te bieden heeft: rake portretten, observaties, uitdijende beschrijvingen van contacten met vrienden, verslagen van zijn fietstochten. En wat betreft is het boek geschikt als eerste kennismaking met deze bijzondere auteur.

Binnen de huid

(G.A. van Oorschot, 2009, 427 pagina's)

‘Zelf had hij tot het eind geaarzeld’, schrijft Lousje Voskuil-Haspers in het voorwoord van Binnen de huid, ‘vanwege het intieme karakter van het boek, en omdat hij niemand wilde kwetsen.’ De vorig jaar overleden schrijver twijfelde over publicatie en liet de beslissing uiteindelijk aan zijn vrouw. Dat Voskuil aarzelde en dat ook zijn vrouw het een moeilijke beslissing noemt, is niet bepaald vreemd. Binnen de huid is een opmerkelijk verslag van de emotionele tombola waar de schrijver in terecht komt als hij verliefd wordt op de vrouw van zijn beste vriend. Er zullen weinig boeken in de wereldliteratuur te vinden zijn die zo nietsontziend de tegenstrijdigheden in eigen houding en…

Schrijver