J.J. Voskuil
Among other
Portretten en herinneringen
Portretten en herinneringen, luidt de ondertitel op het omslag van Onder andere. Het is van alles wat, een staalkaart van wat zijn werk te bieden heeft: rake portretten, observaties, uitdijende beschrijvingen van contacten met vrienden, verslagen van zijn fietstochten. En wat betreft is het boek geschikt als eerste kennismaking met deze bijzondere auteur.
Voskuil is op zijn best als scherp waarnemer met een onderkoeld gevoel voor humor. Vooral het stuk over het wonen in de Jordaan, toen nog een rauwe Amsterdamse volksbuurt, toont dat weer aan. Hilarisch is de scène waarin de totaal beschonken bovenbuurman na een enorme ruzie met de buurvrouw eerst in de gracht springt en vervolgens weer naar boven gehesen uit het raam springt. ’s Morgens vroeg wordt er gebeld. “De stem van Nel: ‘Wat mot u?’ Die leefde dus nog.”
In het stuk over zijn socialistische jeugd krijgen we een bijzondere inkijk in de jeugd van de auteur - inclusief een beeld van de oorlogsjaren in Den Haag waar schooljongens meehielpen een tankwal op te werpen. Zijn vader, Klaas Voskuil, vooraanstaand socialist en journalist, had het in de oorlog niet gemakkelijk. Hij kromp in de ogen van zijn zoon, maar tegelijkertijd bracht de oorlog ze ook nader. Meesterlijk is de laatste scène. Vader vertelt dat ze na de oorlog wellicht naar Amsterdam zullen verhuizen. ‘Vind je het leuk? Vroeg ik. - ‘Ik heb het hier altijd naar mijn zin gehad’, zei hij ontwijkend. Plotseling ging hij in looppas over. Ik volgde hem en bijna tegelijk begonnen we te zingen, terwijl hij zijn knieën hoog optilde: ‘(…)’ dan gaan we schrij-ven en dan gaan we schrij-ven.’